Iraklı Öykücü Hasan Belâsim’in “Berlin Kamyonu” Adlı Öyküsü

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 2, 886 - 903, 31.08.2025

Abdullah Gümüşsoy

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1688378

Öz

Arap edebiyatında kısa öykü, modern dönemde Mahmud Teymûr, Ömer Fâruk gibi yazarlarla öne çıkan bir tür olmuştur. 20. yüzyılda Batı kültürünün de etkisiyle gelişen bu tür, bireyin iç dünyasının yanı sıra toplumsal değişimleri, politik çatışmaları da işlemeye başlamıştır. Irak edebiyatında ise kısa öykü, özellikle 1980’li yıllardan sonra savaş, işgal ve mültecilik deneyimleri üzerinden şekillenmiş ve toplumsal travmaların bireysel hikayeler üzerinden ele alındığı çalışmalar öne çıkmıştır. Bu bağlamda, Iraklı yazar ve senarist Hasan Belâsim günümüz Arap kısa öyküsünde özgün yaklaşımıyla dikkat çeken bir isim olarak öne çıkmıştır. Bu çalışma, Iraklı öykücü Hasan Belâsim’in çağdaş Arap edebiyatı içerisinde dikkat çeken eserlerinden biri olan, kısa öykülerini derlediği “Cesetlerin Sergisi “Ma‘ridu’l-Cüses” adlı hikaye kitabında yer alan “Berlin Kamyonu” (شاحنة برلين) adlı öyküsünü tematik ve anlatı teknikleri açısından incelemektedir. Söz konusu hikayede, özellikle savaş sonrası bireysel ve toplumsal çöküş, yasadışı göç deneyimi, kimlik krizleri, yabancılaşma ve insanlık onurunun kaybı gibi kavramlar ön plana çıkmaktadır. Belâsim’in öyküsü, gerçeküstü öğeler ve kara mizah teknikleriyle, Ortadoğu’dan Avrupa’ya yönelen umutsuz göç dalgasının getirdiği trajediyi çarpıcı bir üslupla betimlemektedir. “Berlin Kamyonu” bireyin tarihsel ve politik koşullar tarafından nasıl nesnelleştirildiğini, şiddetin, belirsizliğin ve yok sayılmanın nasıl sıradan bir yaşam pratiğine dönüştüğünü gözler önüne sermektedir. Bu makale, Hasan Belâsim’in eserinde kullandığı anlatı stratejilerini analiz ederek, yazarın modern göç edebiyatı içindeki konumunu ve Arap diasporası edebiyatına yaptığı katkıları ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ayrıca, Belâsim’in dili kullanmadaki özgün yaklaşımı ve travmayı edebiyata taşıma biçimi de çalışmanın temel inceleme alanlarından birini oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çağdaş Arap Edebiyatı , Kısa Öykü , Hasan Belâsim , Berlin Kamyonu

The Story “The Truck to Berin” by the Iraqi Storyteller Hassan Blâsim

Öz

In modern Arabic literature, the short story emerged as a prominent literary form, particularly through the contributions of authors such as Mahmoud Taymour and Omar Farouk. Evolving under the influence of Western cultural currents throughout the 20th century, the short story began to address not only the inner world of the individual but also broader societal transformations and political conflicts. In Iraqi literature, the short story genre, especially from the 1980s onward, was profoundly shaped by the experiences of war, occupation, and displacement, leading to works that foreground social traumas through individual narratives. Within this framework, Iraqi writer and screenwriter Hassan Blasim has distinguished himself with his original and innovative approach to contemporary Arabic short fiction. This study analyzes “The Berlin Truck” (شاحنة برلين), a short story included in Blasim’s collection The Corpse Exhibition (معرض الجثث), focusing on its thematic concerns and narrative techniques. The story foregrounds critical themes such as post-war individual and societal collapse, the experience of illegal migration, identity crises, alienation, and the erosion of human dignity. Employing elements of surrealism and dark humor, Blasim poignantly captures the tragic consequences of the desperate waves of migration from the Middle East to Europe. “The Berlin Truck” vividly illustrates how individuals are objectified by historical and political forces, and how violence, uncertainty, and dehumanization become normalized aspects of everyday life. Through an analysis of Blasim’s narrative strategies, this article seeks to situate his work within the broader framework of modern migration literature and to highlight his contributions to Arab diaspora writing. Additionally, the study examines Blasim’s innovative use of language and his distinctive method of narrating trauma through literary expression.

Anahtar Kelimeler

Modern Arabic Literature , Short Story , Hassan Blâsim , Berlin Truck

Kaynakça

• Aktulum, Kubilay (2020). “Sanatsal Bir Biçim Olarak Grotestk Nedir?” Uluslararası Filoloji ve Çeviribilim Dergisi. 2, (1), ss. 1-35.
• Belâsim Hasan (2015). Ma‘ridu’l-Cuses. Bağdat: Manşûrâti’l-Mutavassit.
• Belâsim Hasan (2016). et-Tıflu’ş-Şî‘a el-Mesmûm. Bağdat: Manşûrâti’l-Mutavassit.
• Belâsim Hasan (2018). Allah 99. Bağdat: Manşûrâti’l-Mutavassit.
• Belâsim Hasan (2019). er-Raculu’l-Kâmûs. Beyrut: Dâru’r-Râfidîn.
• Blâsim, Hassan (2009). The Madman of Freedom Square (çev. J. Wright). Manchester: Comma Press.
• Blâsim, Hasan (2014) The Corpse Exhibition: And Other Stories of Iraq (çev. J. Wright). New York: Penguin Books.
• Blâsim, Hassan (2015). Özgürlük Meydanının Delisi (çev. İnci Ötügen). İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Çetişli, İsmail (2009). Metin Tahlillerine Giriş 2 / Hikâye Roman Tiyatro. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Dereli, M. Vehbi (2013). Yemenli Öykücülerden Hemdân Zeyd Demmâc’ın “Yolcu” Adlı Öyküsü”. Marife Dergisi, ss. 161-176.
• Er, Rahmi (1997). Modern Mısır Romanı. Ankara: Hece Yayınları.
• Erden, Aysu (1998). Kısa Öykü ve Dilbilimsel Eleştiri. Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Gürsel, Nedim vd. (2008). Madinah: City Stories from the Middle East. (Edited by. Joumana Haddad) Manchester: Comma Press.
• Matlûb, Ahmed (2001). Mu‘cemu mastalahâti’n-nakdi’l-‘Arabiyyi’l-kadîm. Beyrut: Mektebetu Lubnân Nâşirûn.
• Ruşdî, Reşâd (1964). Fennu’l-kıssati’l-kasîra. Kâhire: Mektebetu’l-Anclû.
• Şensoy, Sedat (2013). “Ömer el-Hammûd’un “Sukûtu Hirakle” Adlı Öyküsü” Marife Dergisi. ss. 139-159.
• Yazıcı, Hüseyin (1998). “Hikâye”. TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 17/479-485.
• Yıldız, Musa (2002). “Arap Edebiyatında İlk Modern Kısa Öykü: Muhammed Teymûr’un fi’l-Kıtâr’ı”, Nüsha, 2, (4), ss. 45-57.
• Elektronik Kaynakça URL1: https://literaturfestival.com/en/authors/hassan-blasim/ (Erişim tarihi: 28 Nisan 2025).
• URL2: https://hassanblasim.net/about/ (Erişim tarihi: 29 Nisan 2025).