Ortaöğretim öğrencilerinin milli mücadele dönemi hakkındaki görüşleri

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 38 - 54, 22.05.2021

Osman Akhan

https://doi.org/10.17497/tuhed.864316

Öz

Milli Mücadele konularının etkili bir şekilde öğretilmesi, öğrencilerin vatandaşlık bilinci kazanmasında, millî kimliklerinin oluşmasında oldukça etkilidir. Bu konu sayesinde öğrencilerin, Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı görev ve sorumluluklarını bilen ve bunları davranış haline getiren etkin vatandaşlar olarak yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Bu doğrultuda araştırmanın amacı ortaöğretim öğrencilerinin Milli Mücadele dönemi hakkındaki görüşlerini ortaya koymaktır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu araştırmanın çalışma grubunu 2020- 2021 eğitim-öğretim yılı birinci döneminde Antalya ilinde bulunan MEB’e bağlı farklı ortaöğretim kurumlarında (Meslek Lisesi, Anadolu Lisesi, İmam Hatip Lisesi) öğrenim görmekte olan 32’si kadın, 38’i erkek toplam 70 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada kolay ulaşılabilir örneklem yöntemi kullanılmıştır. Bu örneklem yöntemi, araştırma, salgın döneminde yürütüldüğü için (yüz yüze görüşme imkânı bulunmadığı için ve online görüşme imkanlarının öğrenciler açısından kısıtlı imkanların olması düşünülerek) tercih edilmiştir. Araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından oluşturulmuş 6 açık uçlu sorudan oluşan soru formu ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırmanın sonuçlarını genel olarak değerlendirildiğinde çalışma grubundaki öğrencilerin tarihsel dönemler içerisinde yaşamak istedikleri dönemler arasında Milli Mücadele dönemini de söyledikleri, Milli Mücadele döneminde yaşamaya yönelik olumlu baktıkları ve bu dönemde olmak istedikleri kişiler olarak daha çok Milli Mücadeleye yön verenlerin isimlerini söyledikleri, döneme yönelik daha çok iyi olayları ifade ettikleri ve Milli Mücadele döneminin önemine yönelik olumlu görüşleri olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

milli mücadele dönemi, ortaöğretim, öğrenci, tarih öğretimi

Secondary school students' views on the national struggle period

Öz

Effectively teaching the subjects of the National Struggle is very significant in the students gaining awareness of citizenship and forming their national identity. Thanks to this subject, it is aimed to educate students as effective citizens who know their duties and responsibilities towards the Republic of Turkey and make these as their behavior. In this direction, the aim of the research is to reveal the views of secondary school students about the National Struggle period. The study group of this research in which the qualitative research method is used, consists of a total of 70 students, 32 of whom are women and 38 of whom are men, who are studying in different secondary schools (Vocational High School, Anatolian High School, Imam Hatip High School) of Ministry of National Education in Antalya province in the first semester of the 2020-2021 academic year. An easily accessible sampling method was used in the research. This sampling method was chosen because the research was conducted during the epidemic period (considering that face-to-face interviews were not possible and online interview opportunities were limited for students). The research data were collected with a questionnaire consisting of 6 open-ended questions created by the researcher. The data obtained from the research were analyzed by descriptive analysis. When the results of the research are evaluated in general, it can be said that the students in the study group said the National Struggle period was one of the periods they wanted to live in among the historical periods, they looked positively towards living in the National Struggle period, as the people they wanted to be in this period, they said the names of those who directed the National Struggle, and they expressed more of good events for the period and they had positive opinions about the importance of the National Struggle period.

Anahtar Kelimeler

the national struggle, secondary school, student, history education

Kaynakça

• Ayaydın, Y. (2019). Ortaokul Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programının ve uygulamasının değerlendirilmesi (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Aybars, E. (2011). Türk devrim tarihi nasıl üniversitelerde verilmelidir? S. Özbaran (Haz.). Tarih öğretimi ve ders kitapları. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
• Bayburt, B. ve Duman, D. (2020). Milli mücadele döneminin değerler eğitimi açısından analizi. Belgi Dergisi, 2(19), 1704-1719.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (Geliştirilmiş 2. Baskı). Ankara: Pegem.
• Cresswell, J. W. (2018). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches) (4th Ed.). (Trans. Edt.: Mesut Bütün and Selçuk Beşir Demir). Ankara: Siyasal.
• Çeçen, N. (2018). Tıp fakültesi öğrencilerinin Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi dersine İlişkin Görüşleri (Gazi Üniversitesi Örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 247-253.
• Çevik, A., Koç, G. ve Şerbetçi, K. (2019). Ortaöğretim Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi Atatürkçülük 12 ders kitabı. MEB: Devlet Kitapları.
• Dönmez, C. ve Yazıcı, K. (2008). T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretimi. Ankara: Nobel.
• Kahraman Çınar, B. (2019). Milli mücadele döneminin öğretiminde öykü kullanımının 8.sınıf öğrencilerin başarısına ve derse karşı tutumuna etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Kafkas Üniversitesi, Kars.
• Karabulut, U. (2013). Milli mücadele döneminde ulusal egemenlik anlayışı. Belgi Dergisi, (5), 579-587.
• Kasalak, K. (1998). Mondros Mütarekesi Öncesi Osmanlı Devletinin Durumu (1918 Yılı). Askeri Tarih Bülteni, 62-79.
• Kaymakçı, S. ve Er, H. (2009). Türk İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük konularının öğretimi üzerine yapılan tezlerin analizi. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 5(9), 165-180.
• Kazmer, M. M. & Xie, B. (2008). Qualitative interviewing in internet studies playing with the media, playing with the method. Information, Communication & Society, 11(2), 257-278.
• Kocatürk, U. (1999). Atatürk’ün fikir ve düşünceleri. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Koçak, Y. (1999). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde Milli Mücadele Dönemi’nin öğretimi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Kont, A. (2008). 11. sınıf öğrencilerinin Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersine karşı ilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• MEB (2018a). T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programı (Ortaokul 8. Sınıf). MEB Yayınları.
• MEB (2018b). Ortaöğretim T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programı. MEB Yayınları.
• Meho, I. L. (2006). E-mail interviewing in qualitative research: a methodological discussion. Journal of the Amerıcan Socıety for Information Science and Technology, 57(10), 1284-1295.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma/desen ve uygulama için bir rehber (3. Baskı, Çev. S. Turan). Ankara: Nobel.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook: Qualitative data analysis (2th edition). Thousand Oaks, CA: SAGE.
• Sakallı, F. (2012). Halide Edip Adıvar’ın hikâyelerinde Millî Mücadele’yi yaşayan kadınlar. Gazi Akademik Bakış, 5(10), 137-146.
• Selek, S. (1968). Anadolu ihtilali. İstanbul: Burçak.
• Sever, A. (2017). 2010 yılında yürürlüğe giren orta öğretim Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programı ve öğretmen görüşleri (Samsun Örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Şimşek, A. ve Çakmakçı, E. (2019). Cumhuriyet dönemi ilkokul tarih ders kitaplarında millî mücadele. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 15(30), 189-227.
• Şimşek, A. ve Kolbasar, S. (2020). 4. sınıf sosyal bilgiler kitabındaki “Milli Mücadele” konusunun kronoloji bilgi ve becerilerini kazandırması açısından öğretmen ve öğrenci görüşleri ile incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 4(2), 332-352.
• Ulusoy, K. (2014). Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi ile Atatürkçülük konularının öğretimi (Özel öğretim yöntemleri ile). Ankara: Pegem.
• Ülkü, M., Mutlu, Ö. ve Çetinkaya, F. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 8 ders kitabı. MEB: Devlet Kitapları.
• Vurgun, A. ve Özdemir, Y. (2020). Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki (1924-1928) ilkokul tarih ders kitaplarında milli mücadele döneminin siyasi ve diplomatik gelişmeleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 66, 335-347.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. baskı). Ankara: Seçkin.