Yayın Etiği
Turkish Journal of Primary Education (TUJPED) bilginin bilimsel yöntemle üretilmesine, geliştirilmesine, uygulanmasına ve paylaşılmasına dayanan bir yayın etiği ve politikasına sahiptir. TUJPED’in yayın etiği politikası, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalarına dayanmaktadır.
TUJPED'e incelenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla gönderilen makalelerde kullanılan verilerin ve bilgilerin manipüle edildiği, çarpıtıldığı ve uydurma verilerin kullanıldığı tespit edilirse, bu durum makale yazarının çalıştığı kuruma resmi yollardan bildirilecek ve makale doğrudan reddedilecektir. TUJPED; editör, editör kurulu ve/veya hakemler tarafından verilen görüş, öneri, dönüt ve düzeltmelere göre yazarlardan analiz sonuçlarına ilişkin verileri veya çıktı dosyalarını isteme hakkına sahiptir.
Yayıncının Etik Sorumlukları
TUJPED 2016 yılından bu yana, editör kurulu yönetiminde temel eğitim ve ilköğretim alan eğitimi ve öğretmen eğitimi alanlarında akademik, bilimsel ve sosyal konularda ortaya konan yeni bakış açılarını, metotları, yaklaşımları, sorun ve önerileri okuyucularına, eğitimcilere ve derginin kapsamındaki konulara ilgi duyan herkese ulaştırma amacını güden ve kar amacı gütmeyen bir dergidir.
TUJPED'in “Editörler Kurulu”, kendi alanlarında uzman, yetkin ve deneyimli öğretim elemanlarından oluşmaktadır. TUJPED'de editörler kurulu başkanı olarak bir editör ve bir ya da birden fazla alan editörü ve diğer işlemler için belirlenir. Bu görevlerinden ayrılan üyenin yerine yeni üye görevlendirilir.
TUJPED Editörler Kurulu’nun Sorumlulukları
TUJPED'e başvurusu yapılan her makalenin, tüm süreçlerinden Editörler Kurulu sorumludur ve Editörler Kurulu bu sorumluluğunu bilir. Bu sorumluluk, verilen kararlarda yalnızca kamu yararını düşünerek bağımsız karar vermeyi gerektirir. Yayıncı ve Editörler Kurulu arasındaki ilişki bağımsızlık ilkesine dayanır, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncıdan ve diğer kişi ve kuruluşlardan bağımsızdır.
TUJPED Editörler Kurulu, dergiyi sürekli geliştirmeye ve yayın niteliğini yükseltmeye çaba gösterir.
TUJPED Editörler Kurulu, yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanması için temel ilkeleri belirler.
TUJPED Editörler Kurulu, dergide yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korur.
TUJPED Editörler Kurulu, makale ve dergi yayım sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel ve etik olmayan davranışlar, intihal ve atıf çeteciliği gibi ihlallerle ilgili önlemleri almada sorumludur.
TUJPED Editörler Kurulu, yazar(lar)ın bilgi gereksinimlerini içeren bir “Yazar Kılavuzu”, hakemlerin değerlendirme aşamasında gerek duyacakları bilgileri içeren “Hakem Kılavuzu” hazırlar ve gerektiğinde bunları günceller.
TUJPED Editörler Kurulu, her makalenin kayıtlarını, dergiyle ilgili yazışmaları elektronik olarak saklar.
Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları
- Editörler, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya gerektiğinde dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
- Editörler, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel alanyazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
- Editörler, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerlik ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
- Editörler, başvurusu yapılan makalelerin önemli sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundurur, ciddi sorun olmadıkça önceki editör(ler)ce verilen kararları değiştirmezler.
- Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
- Editörler, makaleleri alan editörleri ve hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
- Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar.
- Editörler, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar.
- Editörler, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
- Editörler, dergi yayın süreçlerini yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusundaki gelişmelerden bilgilendirir, gerektiğinde eğitim programı hazırlarlar.
- Editörler, yayın sürecinde görev alan herkesle etkili bir iletişim içinde olur, belirli aralıklarla toplantılar düzenlerler.
- Editörler, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
- Editörler, makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, izin alınması gereken araştırmalarda etik kurul izinleri olmadığında makaleyi reddederler.
- Editörler, görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik şikayetler olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşırlar.
- Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
- Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazarların haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar; özgünlük-benzerlik denetimi yaparlar.
- Editörler, dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazarlarına yanıt hakkı verirler.
- Editörler olumsuz sonuçları içeren çalışmalara yönelik eleştirileri de dikkate alırlar.
- Editörler, dergiye iletilen şikayetleri inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
TUJPED makale değerlendirme sürecinde yazarların hakemleri, hakemlerin yazarları tanımadıkları iki yönlü kör hakemlik ilkesi uygulanır, hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramazlar. Makale değerlendirme formları ve metin üzerinde belirtilen notlar ile düzeltme istemleri dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazarlara iletilir. TUJPED’e başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler şu etik sorumlulukları taşımalıdır:
- Hakemler yalnız uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidirler.
- Hakemler, değerlendirmeyi yansız bir şekilde ve gizlilik içinde yapmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, inanç, siyasal görüş ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
- Hakemler, çıkar çatışması veya çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidirler.
- Hakemler, değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret içeren veya kişisel olabilecek yorumlardan kaçınmalıdırlar.
- Hakemler değerlendireceklerini beyan ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.
Yazarların Etik Sorumlulukları
1. Yayınlanmak üzere gönderilen çalışma daha önce başka bir dergide yayınlanmamış ya da aynı anda başka bir dergiye gönderilmemiş olmalıdır. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma TUJPED’e gönderilemez.
2. Dergipark sisteminde çeşitli işlemler (revizyon, düzeltme, dosya yükleme vs.) için yazarlara belirli süreler verilmektedir. Yazarların kendilerine verilen sürede gerekli işlemleri yapmaları gerekmektedir, aksi halde makale iade veya ret edilir. Ancak, yazar süre bitmeden ya da süre bitiminden itibaren birkaç gün içinde geçerli mazeretini sunmak kaydıyla ek süre talebinde bulunabilir, editör/editör kurulu sunulan mazereti kabul ya da reddedebilir.
3. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmalarında eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir. Atıf yapma ve kaynakça oluşturmada APA 6 yazım kuralları dikkate alınmalıdır.
4. Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri belirtilmelidir.
5. Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir; böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri yayın kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.
6. Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/ölçme araçları/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını gösteren belgeye sahip olmalıdır.
7. Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
8. Yazarlar TUJPED'e çalışmalarını göndermeden önce yazım kurallarını ve dergi şablonunu mutlaka gözden geçirmeli, çalışmalarını derginin yazım kurallarına ve şablonuna uygun şekilde sisteme yüklemelidirler. Aday makalenin biri isimli, diğer isimsiz olacak şekilde iki dosyası yüklenmelidir.
9. Yazarlar, dergiye aday makaleyi yükleme esnasında ayrıca telif hakkı formu ile etik beyan formlarını da mutlaka yüklemelidirler.
Google Scholar