Farklı Çevrelerde Yetiştirilen Bazı Arpa Genotiplerinin Fiziksel ve Kimyasal Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2021, Sayı: 372, 44 - 55, 01.08.2021

Seydi Aydoğan , Mehmet Şahin , Aysun Göçmen Akçacık , Sümeyra Hamzaoğlu , Berat Demir , İbrahim Kara

https://doi.org/10.33724/zm.853337

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma 24 arpa genotipi ile (19 hat ve 5 standart çeşit) 2015-2016 yetiştirme sezonunda tesadüf blokları deneme desenine göre 2 tekerrürlü olarak yağışa dayalı şartlarda Konya-Gözlü ve Eskişehir lokasyonlarında yürütülmüştür. Bazı fiziksel ve kimyasal kalite özellikleri (bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, protein, beta glukan, ADF, NDF ve selüloz oranları, elek üstü (% 2.8, 2.5 ve 2.5+2.8 ) ve elek altı (%<2.2) değerleri incelenmiştir. Kalite özelliklerine genotip ve çevre etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İncelenen kalite özelliklerinin iki lokasyon ortalamasına göre değer aralıkları; bin tane ağırlığı 38.17-46.06 g, hektolitre ağırlığı 57.34-64.31 kg, elek analizi (% 2.5+2.8) % 52.94-83.46, elek altı (% <2.2) % 2.51-20.95, protein oranı % 10.22-11.70, beta glukan oranı % 4.08-5.93, ADF % 6.24-6.74, NDF % 19.59-25.36 ve selüloz oranı % 5.95-6.64 olarak belirlenmiştir. İncelenen özellikler yönüyle genotipler ve lokasyonlar arasında önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Eskişehir lokasyonunda bin tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, elek üstü değerleri, beta glukan ve NDF değerleri bakımından yüksek değerler elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arpa, lokasyon, beta glukan, ADF, NDF

Destekleyen Kurum

Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Kaynakça

• Ahmad A, Anjum FM, Zahoor T, Nawaz H, Muhammad S, Dilshad R. 2012. Beta-Glucan: A Valuable Functional Ingredient in Foods. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 52: 201–212.
• Akkaya A., Akten Ş., 1986. Kırac koşullarda farklı gubre uygulamalarının bazı kışlık arpa ceşitlerinde kışa dayanıklılık ve dane veri ile bazı verim oğelerine etkisi. Doğa, Tr. Tar. Or. D., 10(2): 127-140.
• Aldemir R, Karslı MA. 2012. Yaş şeker pancarı posası silajının arpa yerine kullanımının koyunlarda duodenuma geçen toplam protein üzerine etkisi: 1. Besin madde sindirimi ve mikrobiyal protein sentezi. YYU Veteriner Fakültesi Dergisi, 23 (2):89-98.
• Alkan RA, Kandemir N. 2015. Tokak yerel arpa çeşidi içinden seçilen safhatların bazı gıda, yem ve tarımsal özellikler bakımından varyasyonları. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 24 (2):124-139.
• Anonim 2020. Miller Değirmenci. Değirmenci ve Bakliyat Teknolojileri ve Yan sanayi dergisi. Sayı 117. https://www.millermagazine.com/dunya-arpa-pazari/.html.
• Anonymous 2000. Approved Methods of The American Association of Cereal Chemist. USA.
• Anonymous 2009. Approvedmethodologies.www. leco.com/ Resources/ApprovedMethods.
• Anonymous 2014. JMP11 2014. JSL Syntax Reference. SAS Institute. ISBN:978-1-62959-560-3.
• Aydoğan S., Şahin M, Göçmen Akçacık A., Ayrancı R. 2013. Bazı Arpa Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi 67-72 Konya.
• Aydoğan, S., Şahin, M., Göçmen Akçacık, A., Ayrancı, R. 2011. Konya Koşullarına Uygun Yüksek Verimli ve Kaliteli Arpa Genotiplerinin Belirlenmesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 25 (1): (2011) 10-16 ISSN:1309-0550. Konya.
• Aydoğan, S., Şahin, M., Göçmen Akçacık, A., Demir, B., Hamzaoğlu, S., Kara, İ. 2016. Yemlik Arpa Genotiplerinin Kalite Özellikleri Açısından Islah Programı Kapsamında Değerlendirilmesi Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi 5 (2): 68-76, 2016
• Bolat, D., Deniz, S., Baytok, E., Oğuz, M.N., Gül, M.1996. Merada beslenen kuzulara farklı düzeylerde Arpa verilmesinin besi performansı ve karkas özelliklerine etkisi. Türkiye 3. Çayır Mera ve Yem Bitkileri Kongresi 17-19 Haziran 1996, Erzurum, 98-106.
• Çöken, İ. 2015. Isparta Ekolojik Koşullarında Bazı Arpa (Hordeum Vulgare L.) Çeşitlerinin Verim Ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi)
• Elgün, A., Türker, S., Bilgiçli, N. 2001. Tahıl ve Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolü. Selcuk Ün. Gıda Mühendisliği Bölümü Ders Notları. Konya Ticaret Borsası, Konya.
• Fife, T.E., Szasz, J.I., Hunt, C.W., Ahola, J.A. 2008. Relationship between quality characteristics of barley grain and digestibility in feedlot steers. The Professional Animal Scientist, 24(6), 560-565.
• Guo, T.R., Zhang G.P., Zhou M.X., Wu F.B., Chen J. X. 2003. Genotypic Difference in Plant Growth and Mineral Composition in Barley Under Aluminum Stres. Agricultural Sciences in China, 2 (5): 494-501.
• Kızılgeçi, F,, Yıldırım, M,, Akıncı, C,, Albayrak, Ö. 2019. Arpada Tane Verimi ve Kalite Özellikleri Üzerine Genotip ve Çevrenin Etkileşimi. KSÜ Tarım ve Doğa Derg 22(3): 346-353. DOI: 10.18016/ksutarimdoga.vi.499013
• Kızılgeçi, F., Yıldırım, M., Akıncı, C., Albayrak, Ö. 2019. Arpada Tane Verimi ve Kalite Özellikleri Üzerine Genotip ve Çevrenin Etkileşimi. KSÜ Tarım ve Doğa Derg 22(3): 346-353, DOI:10.18016/ksutarimdogavi.499013.
• Sipahi H., Sayım İ., Ergun N., Cetin G., 2010. Maltlık kalitesi yuksek arpa (Hordeum vulgare L.) ceşitlerinin geliştirilmesi. (Biyoteknoloji iş paketi: İkiye katlanmış haploid bitkilerin uretilmesi). Tubitak Projeleri
• Sirat, A., Sezer, İ., Mut, Z. 2012. Bazı Kışlık Arpa (Hordeum vulgare L.) Çeşitlerinin genotip x çevre interaksiyonları ve stabilitelerinin belirlenmesi. Güfbed/Gustıj, 2(2): 68-75.
• Tekce, E., Gül, M. 2014. Ruminant beslemede NDF ve ADF’nin önemi. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 9(1): 63-73.
• TUİK 2018. Türkiye İstatistik Kurumu. www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi : 20/09/2018)
• Volman JJ, Ramakers JD, Plat J. 2008. Dietary Modulation of Immune Function by Beta-Glucans. Physiology & Behavior, 94: 276–284.
• Yalçın, E., Çelik, S., Akar, T., Sayim, I. ve Köksel, H. 2007. Effects of genotype and environment on b-glucan and dietary fiber contents of hull-less barleys grown in Turkey, Food Chemistry 101, 171-176.