Farklı Çevre Koşullarının Buğdayda Zeleny Sedimantasyon ve Ekmek Özelliklerine Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2023, Sayı: 377, 45 - 55, 30.06.2023

Seydi Aydoğan , Mehmet Şahin , Aysun Göçmen Akçacık , Berat Demir , Sümeyra Hamzaoğlu , Çiğdem Mecitoğlu Güçbilmez , Sadi Gür , Seyfi Taner

https://doi.org/10.33724/zm.1171568

Öz

Bu çalışma, Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde 2014-2015 yetiştirme döneminde 14 adet farklı ekmeklik buğday çeşidi ile yağışa ve sulamaya dayalı yetiştirme koşullarda tesadüf blokları deneme desenine göre 2 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Ekmeklik buğday çeşitlerinin Zeleny sedimantasyon değerleri, ekmek ağırlığı ve ekmek hacmi özellikleri araştırılmıştır. Sulamaya ve yağışa dayalı koşullarda yetiştirilen çeşitler arasındaki farklılıklar istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Yağışa dayalı koşularda Zeleny sedimantasyon değerleri 26.00-39.50 ml, ekmek ağırlığı 140.20-146.5 g, ekmek hacmi 340-475 cm3, spesifik hacim ise 2.36-3.37 cm3/g arasında bulunurken sulamaya dayalı koşullarda ise Zeleny sedimantasyon değerleri 31-51 ml, ekmek ağırlığı 141.61-149.47 g, ekmek hacmi 367.50-485.00 cm3, spesifik hacim ise 2.48-3.38 cm3/g arasında bulunmuştur. İncelenen kalite parametreleri açısından sulu koşullarda yetiştirilen çeşitlerin yağmurlu koşullarda yetiştirilenlere göre daha iyi kalite değerleri verdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ekmeklik buğday, kuru ve sulu koşullar, Zeleny, ekmek özellikleri, sedimentasyon

Destekleyen Kurum

Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü

Investigation of the Effects of Different Environmental Conditions on Zeleny Sedimentation and Bread Properties in Wheat

Öz

This study was carried out in Bahri Dağdaş International Agricultural Research Institute in the growing period of 2014-2015 with 14 different bread wheat varieties in rainfed and irrigated growing conditions according to a Randomized Block Trial Design with 2 replications. In the study, Zeleny sedimentation values and bread weight and bread volume traits of bread wheat varieties were investigated. Differences between varieties grown in irrigated and rainfed conditions were evaluated statistically. Zeleny sedimentation values were changed between 26.00-39.50 ml, bread weight was between 140.20-146.5 g, bread volume was between 340-475 cm3 and specific volume was between 2.36-3.37 cm3/g in rainfed conditions, while Zeleny sedimentation values were between 31-51 ml, bread weight was between 141.61-149.47 g, bread volume was 367.50-485.00 cm3 and specific volume 2.48-3.38 cm3/g in irrigated conditions. It has been determined that the varieties grown in irrigated conditions gave better values than in rainfed conditions in terms of the examined quality parameters.

Anahtar Kelimeler

Bread wheat, rainfed and irrigated conditions, bread traits, Zeleny, sedimentation

Kaynakça

• Abugalieva, A and Peña, R.J. 2010. Grain quality of spring and winter wheat of Kazakhstan. The Asian and Australasian Journal of Plant Science and Biotechnology. 4Special Issue 1: 87-90.
• Anjum, F.M., Ahmad, I., Butt, M.S., Arshad, M.U., Pasha, I. 2008. Improvement in end-use quality of spring wheat varieties grown in different eras.Food Chemistry. 106-2: 482-486
• Anonymous. 2000. Approved Methods of American Association of Cereal Chemists.10th ed. Methods: 26-95, 26-50, 56-70. Minnesota. USA.
• Anonymous. 2014. JMP11, JSL Syntax Reference. SAS Institute.ISBN: 978-1-62959-560-3.
• Aydogan, S., Soylu, S. 2017. Determination of yield, yield components and some quality properties of bread wheat varieties. Journal of Field Crops Central Research Institute 26-1: 24-30.
• Aydoğan, S., Göçmen Akçacık, A., Şahin, M., Önmez, H., Demir B., Yakışır, E. 2013. Ekmeklik Buğday Çeşitlerinde Fizikokimyasal ve Reolojik Özelliklerin Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 22-2.
• Bonfil, D.J., Posner, E.S. 2012. Can Bread Wheat Quality Be Determined by Gluten Index, Journal of Cereal Science, 56: 115-118, 2012.
• Carson, G.R., Edwards, N.M. 2009. Criteria of wheat and flour quality. Wheat chemistry and Technology Editors Khalil Khan and Peter R.Shewry s: 108. fourth edition AACC international inc. St. Paula.
• Dizlek, H., Özer, M.S., Gül, H., Dizlek, E., Özkan, H. 2013. 2002-2003 Ürün Yılında Çukurova Üniversitesi Tarla Bitkileri Bölümü Arazilerinde Yetiştirilen 24 Farklı Buğday Çeşidinin Kalitatif Özelliklerinin Belirlenmesi, Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 8: 34-50.
• Elgün, A., Ertugay, Z., Certel, M., Kotancılar, H.G. 2002. Tahıl ve Ürünlerinde Analitik Kalite Kontrolu ve Laboratuar Uygulama Kılavuzu. Atatürk Üniversitesi Yayın No: 867, ZiraatFakültesi Yayın No: 335, Ders Kitapları Serisi No:82, S.245. Erzurum.
• Grausgruber, H., Oberforster, M., Werteker, M., Ruckenbauer, P., Vollmann, J. 2000. Stability of quality traits in Austrian-grown winter wheats. Field Crops Research, 66: 257-267
• İlgün, S.Y., Soylu, S. 2019. Orta Anadolu Bölgesi Sulu Şartları İçin Geliştirilmiş Bazı Ekmeklik Buğday Hatlarının Verim ve Kalite Performanslarının Değerlendirilmesi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 8-2: 232-238.
• Mudgil, D., Barak, S., Khatkar, B.S. 2016. Optimization of bread firmness, specific loaf volume and sensory acceptability of bread with soluble fiber and different water levels. Journal of Cereal Science, 70: 196-191.
• Mut, Z., Aydin, N., Bayramoglu, H., Ozcan, H. 2010. Stability of some quality traits in bread wheat (Triticum aestivum) genotypes. Journal of Environmental Biology, 31-4: 489.
• Mut, Z., Erbaş Köse Ö.D., Akay, H. 2017. Determination of grain yield and quality characteristics of some bread wheat (Triticum aestivum L.) varieties. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 32: 85–95.
• Ozturk, A., Aydin, F. 2004. Effect of Water Stress At Various Growth Stages on Some Quality Characteristics of Winter Wheat. Journal of Agronomy And Crop Science, 190-2: 93-99.
• Özkaya, H. 1992. Temel Gıdamız Ekmek. Bilim ve Teknik, 25-291: 43-45.
• Peighambardoust, S.H., Ghamari, M., Naghavi, S. 2011. Application of gelprotein analysis compared to conventional quality tests in characterisation of Iranian wheat cultivars. Cereal Research Communications. 39-3: 394-404.
• Rozbicki, J., Ceglińska, A., Gozdowski, D., Jakubczak, M., Cacak-Pietrzak, G., Mądry, W., Drzazga, T. 2015. Influence of the cultivar, environment and management on the grain yield and bread-making quality in winter wheat. Journal of Cereal Science, 61, 126-132.
• Rózylo, R., Laskowski, J. 2011. Predicting bread quality (bread loaf volume and crumb texture). Polish Journal of Food and Nutrition Sciences, 61-1.
• Sezer, İ., Akay, H., Mut, Z., Arslan, H., Öztürk, E., Erbaş Köse Ö.D., Kiremit, M. S. 2021. Effects of different water table depth and salinity levels on quality traits of bread wheat. Agriculture, 11-10: 969.
• Shittu T.A., Raji, A.O., Sanni, L.O. 2007. Bread from composite cassava wheat flour: I. Effect of baking time and temperature on some physical properties of bread loaf. Food Research International, 40: 280-290
• Şahin, M., Göçmen Akcacik, A., Aydogan, S., Hamzaoglu, S., Demir, B. 2019. Evaluation of grain yield, some quality traits and farinograph parameters in bread wheat genotypes grown in irrigated and rainfed. Journal of Global Innovations in Agricultural and Social Sciences, 7: 119-123.
• Şahin, M., Göçmen Akçacık, A., Aydoğan, S., Demir, B., Hamzaoğlu, S., Güçbilmez, Ç.M. Yakışır, E. 2019. Kuru ve Sulu Şartlarda Yetiştirilen Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Farklı Reolojik Analiz Cihazları ile Kalite ve Teknolojik Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 8-2: 216-231.
• Şahin, M., Göçmen Akçacık, A., Aydoğan, S., Hamzaoğlu, S., Demir, B., Yakışır, E. 2017. Kışlık Ekmeklik Buğday Çeşitlerinde Zeleny Sedimantasyon İle Verim Ve Bazı Kalite Özellikleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 6-1: 10-21.
• Şahin, M., Aydoğan, S., Göçmen Akçacık, A., Demir, B., Önmez, H., Taner S., Yakışır, E. 2013. Orta Anadolu Bölgesinde Ekimi Yapılan Bazı Ekmeklik Buğday (Triticum Aestium L.) Genotiplerinin Kuru ve Sulu Koşullardaki Verim ve Kalite Özelliklerinin Karşılaştırılması. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi Konya.
• Zecevic, V., Boskovic, J., Knezevic, D., Micanovic, D., Milenkovic, S. 2013. Influence of cultivar and growing season on quality properties of winter wheat (Triticum aestivum L.). African Journal of Agricultural Research, 8-21: 2545-2550.