Meslek yüksekokulu öğrencilerinin hijyen tutumları

Yıl 2023, Sayı: 14, 91 - 104, 15.08.2023

Meryem Konu Kadirhanoğulları , Esra Özay Köse

https://doi.org/10.21733/ibad.1187971

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma meslek yüksekokulu öğrencilerinin hijyen davranışına yönelik tutumlarının saptanması amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırma 2022 bahar döneminde bir devlet üniversitesine bağlı meslek yüksekokulunda okuyan 275 kız, 172 erkek olmak üzere toplam 447 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Veriler Gül ve Özay Köse (2020) tarafından geliştirilen “Öğrenci Hijyen Ölçeği” ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde non-parametrik testler kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin toplam puan ortalamaları ile cinsiyetleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık olduğu, ortalama puanları ile bölümleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir. Araştırmada kız öğrencilerin hijyen davranışına yönelik tutum sıra ortalamalarının erkek öğrencilere göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin Hijyen ölçeğinde cevapladıkları maddeler cinsiyetlerine göre değerlendirildiğinde; Faktör 1 puanları ile cinsiyetleri arasında anlamlı bir fark olmadığı ancak kız öğrencilerin sıra ortalamalarının erkeklere göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin Faktör 2 puanları incelendiğinde ise anlamlı bir farkın olduğu belirlenmiştir. Ayrıca bölümlere bakıldığında sıra ortalaması en yüksek olan bölümün Sağlık Kurumları Yönetimi olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hijyen, Temizlik, Davranış, Üniversite Öğrencisi, Tutum

Hygıene attıtudes of vocatıonal hıgh school students

Öz

This research was carried out to determine the attitudes of vocational school students towards hygiene behavior. Scanning method was used in the research. The research was carried out with the participation of a total of 447 students, 275 girls and 172 boys, studying at a vocational high school affiliated to a state university in the spring term of 2022. Data were collected with the "Student Hygiene Scale" developed by Gül and Özay Köse (2020). Non-parametric tests were used in the analysis of the data. As a result of the research, it was determined that there was a statistically significant difference between the mean scores of the students and their gender, and there was no statistically significant difference between their average scores and their departments. In the study, it was determined that the mean rank of attitudes towards hygiene behavior of female students was higher than that of male students. When the items answered by the students in the Hygiene scale are evaluated according to their gender; It was determined that there was no significant difference between Factor 1 scores and gender, but the mean rank of female students was higher than that of males. When the Factor 2 scores of the students were examined, it was determined that there was a significant difference. In addition, when the departments were examined, it was determined that the department with the highest rank average was the Health Institutions Management.that can be more intertwined with nature in the curricula.

Anahtar Kelimeler

Hygiene, Cleaning, Behaviour, University Student, Attitude

Kaynakça

• Alpuğuz, G. Erkoç, F. Mutluer, B. Selvi, M. (2009). Gençlerin 14-24 Yaş Gıda Hijyeni Ve Ambalajlı Gıdaların Tüketimi Konusundaki Bilgi Ve Davranışlarının İncelenmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 66(3), 107-115.
• Al-Rifaai JM, Al Haddad AM, Qasem JA. (2008). Personal hygiene among college students in Kuwait: A Health promotion perspective. Journal of education and health promotion (7)92 1-9
• Altıntaş, R. Y. Bakır, S. Gül, İ. Süer, N. Kavlak, O. (2021). Hemşirelik Öğrencilerinde Menstruasyon Tutumunun Genital Hijyen Davranışlarına Etkisi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 15(3), 568-575.
• Altun, Y. (2020). Covid-19 pandemisinde kaygı durumu ve hijyen davranışları. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 29(5), 312-317.
• Arat, A. ve Şimşek, I. (2014). Yatılı ilköğretim bölge okulu 2. kademe öğrencilerinin kişisel hijyen uygulamaları, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı: 33, S.58-72
• Arslan, Y. Çelik, Z. Çelik, E. (2009). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının belirlenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 113-124.
• Başkaya, Y. Turan, E. K. Özdemir, K. Ünsal, A. (2021). Adölesanlara Verilen Hijyen Eğitiminin Kişisel Hijyen Bilgi Düzeyine Etkisi: Bir Müdahale Çalışması. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 181-190.
• Bilgiç, D. Yüksel, P. Gülhan, H. Şirin, F. Uygun, H. (2019). Üniversitede yurtta kalan kız öğrencilerin genital hijyen davranışları ve sağlık sonuçları. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (3), 478-485.
• Bozeli, E. (2018). Sağlık meslek lisesinde okuyan öğrencilerin hijyen tutum ve davranışları. Kırklareli üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi. Sağlık bilimleri enstitüsü, Kırklareli.
• Bozkurt, M. Sever, E. (2015). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin doğa sevgisi, temizlik, sağlıklı olma tutumlarının incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 107-116.
• Çaylan, R. (2007). El hijyeni. Hastane İnfeksiyonları Dergisi, 11(1), 54-9.
• Çetinkaya, S. Arslan, S. Nur, N. Demir, Ö. F. Özdemir, L. Sümer, E. H. (2005). Sivas il merkezi’nde sosyoekonomik düzeyi farklı üç ilköğretim okulu öğrencilerinde kişisel hijyen alışkanlıkları. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 14(10), 229-236.
• Çiçek, B. Şahin, H. Erkal, S. (2020). “Covid-19 Hijyen Ölçeği”: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Electronic Turkish Studies, 15(6), 339-350.
• Deb, S. Dutta, S. Dasgupta, A. Misra, R. (2010). Relationship of Personal Hygiene with Nutrition and Morbidity Profile: A Study among Primary School Children in South Kolkata. Indian Journal of Community Medicine. 35(2): 280-284
• Demir, G. T. ve Cicioğlu, H. İ. (2019). Sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum ölçeği (SBİTÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 256-274.
• Deveci, S. E. Açık, Y. Ercan, E. Oğuzöncül, A. F. (2010). Bir üniversite hastanesinde temizlik çalışanlarının temizlik ve hijyen konusundaki davranışlarının değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 24(2), 123-127.
• Doğan, Ş. Karahan, E. (2021). Yardımcı Hizmet Personeline Verilen Uygulamalı El Hijyeni Eğitiminin El Hijyeni Uyumuna Etkisi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 9(1), 117-129.
• Emel, E. Eryılmaz, G. (2005). Genital Hijyen Davranışları Envanterinin (Ghde) Geliştirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve sağlık bilimleri dergisi, 8(3), 67-75.
• Erkal, S. Şahin, H. (2011). An Application on Determining Hygiene Behaviors of University Students. International Journal of Business and Social Science, 2(8),170-176.
• Ghanim, M. Dash, N. Abdullah, B. Issa, H. Albarazi, R. Al Saheli, Z. (2016). Knowledge and practice of personal hygiene among primary school students in Sharjah-UAE. Journal of Health Science, 6(5), 67-73.
• Ghose, J. K. Rahman, M. M. Hassan, J. Khan, M. S. R. Alam, M. A. (2012). Knowledge and practicing behavior related to personal hygiene among the secondary school students of Mymensingh Sadar Upazilla, Bangladesh. Microbes and Health, 1(1), 34-37.
• Gül, Ş. ve Özay, E. (2020). Lise öğrencilerinin hijyen davranışlarını belirlemeye yönelik bir tutum ölçeği geliştirme çalışması. Asya Öğretim Dergisi, 8(1), 15-31.
• Gün, Z. T. ve Adana, F. (2019). Çalışan adölesanların kişisel hijyen bilgi ve davranışları. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 2(1), 23-31.
• Hossain, M. (2012). A study on knowledge, attitude and practice about personal hygiene and disease awareness of east west university students in Dhaka City (Doctoral dissertation, East West University). Dhaka.
• İnan, D. (2011). El hijyeni ve önemi. Ankem Derg, 25 (Suppl 2), 224.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2004). İnsan ve İnsanlar, Psikolojiye Giriş, Gözden Geçirilmiş 10. Baskı, Evrim Basım-Yayım-Dağıtım, İstanbul.
• Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2012). İlköğretim Okulu 6., 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Temizlik ve Hijyen Algıları.Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(2), 51-61.
• Karadon, D. H. (2010). ilköğretim 7. sınıf Öğrencilerinin Mikroorganizmalar Hakkındaki Temel Bilgi ve Görüşlerinin Araştırılması ve Hijyen Eğitimi Sürecindeki Önemi. Yüksek Lisans Tezi. Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Karahan, N. (2017). Genital Hijyen Davranışları Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik Güvenirlik Çalışması. İstanbul Medical Journal, 18(3), 157-162
• Karasar, N. (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, M. Büyükşerbetçi, M. Meriç, M. B. Çelebi, A. E. Boybeyi, Ö. Işık, A. Bozkurt, H. İ. (2006). Ankara'da Bir Lisenin 9. ve 10. Sınıf Öğrencilerinin Kişisel Hijyen Konusunda Davranışlarının Belirlenmesi. STED Dergisi, 15(10), 167-171.
• Kırım, C. ve Hırça, N. (2015). Lise öğrencilerinin kişisel hijyen ve temizlik alışkanlıklarının fen okur-yazarlığına göre değerlendirilmesi. Bartın University Journal of Faculty of Education, 4(2), 790-802.
• Koşucu, S. N. Göktaş, S. B. Yıldız, T. (2015). Sağlık personelinin el hijyeni uyum oranı. Clinical and Experimental Health Sciences, 5(2), 105-108.
• Kurniawan, D. A. Astalini, A. Darmaji, D. Melsayanti, R. (2019). Students' Attitude towards Natural Sciences. International Journal of Evaluation and Research in Education, 8(3), 455-460.
• Nicolle, L. (2007). Hygiene: what and why?. CMAJ, 176(6), 767-768.
• Nurudeen, A. ve Toyin, A. (2020). Knowledge of Personal Hygiene among Undergraduates. JHE (Journal of Health Education), 5(2), 66-71.
• Oğur, S. ve Erkan, N. (2019). İstanbul’un bazı semtlerinde yaşayan bireylerin gıda güvenliği ve hijyen konusundaki bilgi ve tutumları. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8(1), 270-286.
• Ormancı, Ü. Akpullukçu, S. Günay, Y. (2012). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının sistem hastalıklarına ilişkin görüşleri. X. Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresinde sunuldu, Niğde
• Önsüz, M. F. ve Hıdıroğlu, S. (2008). İstanbul'da farklı iki ilköğretim okulundaki öğrencilerin kişisel hijyen alışkanlıklarının belirlenmesi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 9(1): 9-17
• Özçakmak, S. ve Işıl, V. (2020). COVID-19 salgınının yayılmasını önleyici hijyen uygulamaları. Akademik Gıda, 18(4), 433-441.
• Özkan, E. (2022). Kadın doğum polikliniğine başvuran kadınlarda genital hijyen davranışları ve ilişkili faktörlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Pengpid, S. ve Peltzer, K. (2011). Hygiene behaviour and associated factors among inschool adolescents in nine African Countries. International Journal Of Behavioral Medicine, 18(2), 150–159.
• Sarkar M. (2013). Personal hygiene among primary school children living in a slum of Kolkata, India. Journal of Preventive Medicine and Hygiene. 54(3):153-158.
• SB (2020). Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) rehberi. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/COVID-19_Rehberi.pdf adresinden alınmıştır.
• Serme, M.(2022). Çocuk hematoloji kliniğinde tedavi gören hastaların ağız sağlığına bağlı yaşam kalitesinin ve verilen oral hijyen eğitiminin etkinliğinin araştırılması. Uzmanlık Tezi. İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Stevenson, R.J. Case, T.I. Hodgson, D. Porzig-Drummond, R. Barouei, J. Oaten, M.J. (2009) A Scale For Measuring Hygiene Behaviour: Development, Reliability and Validity. Am J Infect Control. 37: 557-64.
• Şimşek, Ç. Piyal, B. Tüzün, H. Çakmak, D. Turan, H. Seyrek, V. (2010 ) Ankara İl Merkezindeki Bazı Lise Öğrencilerinde Kişisel Hijyen Davranışları [Personal Hygiene Behaviour of Some High School Students in Ankara Province]. TAF Preventive Medicine Bulletin,;9(5):433-440.
• Tahiroğlu, M. (2011). İlköğretim 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Doğa Sevgisi, Temizlik ve Sağlıklı Olma Değerlerinin Öğretimi ve Değerlere İlişkin Öğrenci Tutumlarının Belirlenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Taşkıran, N. Khorshid, L. Sarı, D. (2019). Üniversite öğrencilerinin hijyen davranışlarının karşılaştırılması. Sağlık ve Toplum, 29(2), 65-78.
• Tekin, M. (2020). Ortaokul öğrencilerine temizlik ve hijyen bilincinin kazandırılmasında etkili olan faktörlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yüzüncüyıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Temitayo, I. O. (2016). Knowledge and practices of personal hygiene among senior secondary school students of ambassadors college, Ile-Ife, Nigeria. Texila Int. J. Public Health, 4(4), 648-660.
• Türkmen, H. ve Karagüzel, E. (2021). Gençlerin Genital Hijyen Tutumlarını Etkileyen Faktörler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 30(3), 190-199.
• UNİCEF, (2002). United Nations International Children's Emergency Fund. Adolesan Sağlığı ve Gelişimi Programı Rehber Kitabı. Ankara. T.C Sağlık Bakanlığı, Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü.
• Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45(45), 109-127.
• WHO (2020). World Health Organization Q&A on coronaviruses (COVID-19). https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019 adresinden alınmıştır.
• Yağmur, Y. (2007). Malatya ili Fırat Sağlık Ocağı bölgesinde yaşayan 15-49 yaş kadınların genital hijyen davranışları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 6 (5), 325-330
• Yılmaz, E. ve Özkan, S. (2007). Bir İlçede İki Farklı Yerleşim Yerindeki İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Kişisel Hijyen Alışkanlıklarının Karşılaştırılması. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, Cilt 4, Sayı:10
• Yumru, H. ve Koç, Ş. (2021). İlköğretim Öğrencilerine Rol Oynama (Rol-Play) Yöntemi ile Uygulanan El Hijyeni Eğitiminin Öğrencilerin El Yıkama Bilgi ve Becerilerine Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 14(3), 188-198.