Akademik Gıda, gıda bilimi ve teknolojisi alanında özgün araştırma ve derleme makaleleri yayınlayan, hakemli bir dergidir. Sidas Media Agency Advertisement Consultation Ltd. (Çankaya, İzmir, Türkiye) tarafından üç ayda bir yayımlanır. Derginin genel bilimsel kalitesini artırmak amacıyla yayıncı aşağıdaki yönergeleri belirlemiştir.

Editöryal Politika

Akademik Gıda, tüm başvuruların Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından belirlenen the Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing ile ele alınacağını taahhüt eder. Yazarların, bir makale göndermeden önce derginin Yazım Kuralları bölümünü dikkatlice okumaları şiddetle tavsiye edilir. Yazarlar ayrıca European Association of Science Editors (EASE) Guidelines for Authors and Translators of Scientific Articles to be Published in English'e de uymalıdır. İnsan veya hayvan denekleri veya verileri içeren araştırmalar için yazarlar, International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE) tavsiyelerine uymalıdır.

Hakem Değerlendirmesi

Dergiye gönderilen tüm çalışmalar özgünlük ve bilimsel içeriklerinin kalitesi açısından değerlendirilir. Tüm çalışmalar, öncelikle teknik uygunluk ve genel kalite açısından editörlük ofisinde bir ön incelemeden geçirilir. Ardından teknik ve bilimsel editörler tarafından ayrı bir inceleme daha yapılır. Bu ön değerlendirmelerden sonra, eğer makale (i) derginin kapsamı dışındaysa, (ii) yeterli teknik kaliteye sahip değilse veya (iii) kötü yazılmışsa editörler makaleyi hakem değerlendirmesine göndermeyi reddedebilirler. Çalışma hakem değerlendirmesine gönderilmek üzere uygun görülürse, en az iki bağımsız hakem tarafından çift kör hakem değerlendirmesine tabi tutulur. Değerlendirme sonucunda revizyonlar istenirse, revize edilmiş versiyon/lar gerektiğinde hakemler tarafından değerlendirilir ve editörler, hakemlerin tavsiyelerine dayanarak nihai kararını verir. Gerekirse, tüm hakem beklentilerini karşılamak için birden fazla revizyon istenebilir. Nihai, kabul edilmiş versiyon, mizanpaj için ilgili teknik editöre iletilir ve yazarlar, yayınlanmadan önce son bir kontrol için prova alır. Tüm makaleler daha sonra nihai halleriyle PDF dosyaları olarak çevrimiçi yayınlanır ve atanmış DOI numaralarıyla veri tabanlarında indekslenir.

Başvuru Ücreti

1 Şubat 2025 tarihi sonrasında gönderilen tüm makalelerden “kabul/red şartına bağlı olmaksızın” 2000 TL makale gönderim ücreti alınmaktadır. Yabancı yazar(lar) tarafından İngilizce olarak gönderilen makaleler başvuru ücretinden muaf tutulabilir.

Gizlilik

Editörler, Akademik Gıda’ya değerlendirilmek üzere gönderilen tüm makaleleri kesinlikle gizli tutarlar. Atanan hakemlerle paylaşım dışında, editörler başvurular hakkında üçüncü şahıslara herhangi bir bilgi açıklamazlar ve COPE recommendations tavsiyelerini takip ederler.

Gönderilen makalelerin gizliliği, değerlendirme için aldıkları makalelerin hiçbir bölümünü paylaşmalarına veya dağıtmalarına izin verilmeyen hakemler için de geçerlidir. Hakem değerlendirmesi, COPE tarafından belirlenen Ethical Guidelines for Peer Reviewers’e göre yürütülür.

Şüpheli suistimal durumlarında, hakemlerin derhal ve gizli olarak Editörlük ofisiyle iletişime geçmeleri teşvik edilir. Ayrıca hakemler, COPE yönergeleri doğrultusunda, editöre yaptıkları gizli yorumlarda belirli bir eylem planı önerebilirler.

Akademik Gıda, çift kör hakem değerlendirme süreci yürütür, yani çalışmanın objektif eleştirel değerlendirmesini sağlamak için hakemler yazarların, değerlendirmeleri alan yazarlar da değerlendirmeleri yapan hakemlerin isimlerini göremezler. Hakem raporlarındaki (varsa) hakem isimleri yazarlara gönderilmeden kaldırılır.

Yazarlık

COPE’ye göre, “yazarlık, bir fikri ortaya atan veya entelektüel veya yaratıcı bir eserin paylaşılmasını sağlayan yayını/makaleyi hazırlayan bireylere veya gruplara atıfta bulunabilir”. Bu tanıma dayanarak, bir yazar, araştırmanın fikrine veya tasarımına; verilerin toplanmasına/elde edilmesine, analizine veya yorumlanmasına önemli katkıda bulunan, makalenin hazırlanmasında, yazılmasında veya gözden geçirilmesinde entelektüel içeriğe eleştirel katkı yapan bireydir. Bu kriterleri karşılamayan ancak çalışmaya katkısı bulunanlar “Teşekkür” bölümünde belirtilmeli ve yazar olarak listelenmemelidir.

Tüm yazarların doğru ve tam adları, e-posta adresleri ve ORCID numaraları makalenin başlık sayfasında yer almalıdır. Yazar adlarından sonra yazarların görev yaptıkları kurumları yazılmalı ve başlık sayfasında sorumlu yazarın tam iletişim bilgileri bulunmalıdır. Sorumlu yazarın geçerli posta adresi (tercihen kurumsal e-posta adresi), telefon numarası, faks numarası (varsa) ve e-posta adresi makalenin ilk sayfasında belirtilmelidir.

Tüm yazarlar, makalenin dergiye ilk gönderiminde çalışmanın orijinal olduğunu, daha önce yayınlanmadığını ve yayın kurulu nihai bir karar vermeden önce çalışmanın başka bir dergiye değerlendirilmek üzere gönderilmeyeceğini beyan etmelidir.

Finansman Kaynakları

Araştırma için kullanılan tüm finansman kaynaklarının detayları “Teşekkürler” bölümünde belirtilmelidir. Yazarlar, finansman sağlayan kurum ya da kuruluşların tam ve resmi adını/adlarını ve ilgili hibe/proje/destek numarasını/numaralarını belirtmelidir.

Yayın Öncesi Düzeltmeler

Akademik Gıda’ya gönderildikten sonra yazarlık bilgilerinde değişiklik yapılması, yalnızca revizyon süreci sırasında gereken ek çalışmalarla gerekçelendirilmelidir. Makale yayın için kabul edildikten sonra hiçbir değişikliğe izin verilmez. Herhangi bir yazarlık değişikliği, hakemlere verilen yanıtlarda açıkça belirtilmeli ve tüm yazarlar tarafından kabul edilmelidir. Sorumlu yazar, yazar sırasındaki değişiklikler de dahil olmak üzere makalenin revize edilmiş versiyonundaki herhangi bir değişiklikten öncelikli olarak sorumludur. Yazarlıkla ilgili herhangi bir anlaşmazlık, COPE’nin “How to handle authorship disputes: a guide for new researchers” yönergelerine göre ele alınacaktır.

Akademik Gıda, COPE (the Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing) tarafından önerilen etik ve şeffaf bilimsel yayıncılığı taahhüt etmektedir. Tüm yazarlar, yayınlanan verilerin doğruluğundan sorumludur. Bir yayındaki herhangi bir düzeltme için, sorumlu yazar prova baskısını aldıktan sonra (veya DergiPark sisteminde çalışma göünür hale geldikten sonra) 4 gün içerisinde başvuru yapmalıdır.

Yayın Sonrası Düzeltmeler

Yayın sonrası düzeltmeler, makale yayınlandıktan sonraki tüm değişiklikleri içermektedir. Bunlar arasında basım hataları (erratum), düzeltmeler (corrigenda), endişe ifadeleri (expressions of concern) ve geri çekmeler (retraction) bulunur. Basım hataları (erratum), çalışmanın sonuçlarını değiştirmeyen, dizgi veya yayın sırasında oluşan üretim veya editoryal hataları düzelten, yayıncı kaynaklı bir bildirimdir. Düzeltme (corrigenda), yazarların yaptığı ve doğruluk açısından önemli olmasına rağmen temel bulguları geçersiz kılmayan hataları düzelten, yazar kaynaklı bir düzeltmedir. Geri çekme (retraction), önemli hatalar, metodolojik kusurlar, etik kaygılar veya araştırma suistimali nedeniyle bir makalenin güvenilir olmadığını belirten resmi bir bildirimdir. Akademik Gıda, gerekli durumlarda, yayınlanan bir makale ile ilgili olarak yürütülen bir inceleme/soruşturma devam ederken okuyucuları potansiyel sorunlar hakkında uyarmak için endişelerle ilgili bir bildirim (expressions of concern) yayınlayabilir.

Yayın sonrası düzeltme talepleri yazarlar, okuyucular, editörler, hakemler veya kurumsal temsilciler tarafından sunulabilir. Her talep, sorunu açıkça tanımlamalı, destekleyici kanıt veya belge sağlamalı ve mümkün olduğunda uygun bir çözüm önermelidir. Akademik Gıda, bilimsel kaydın bütünlüğünü korumak ve okuyucuların doğru bilgilere erişmesini sağlamak için hataların proaktif, iyi niyetli bir şekilde bildirilmesini teşvik etmektedir.

İlgililer bir düzeltme talebinde bulunmak için, makale başlığı, DOI ve talep edilen düzeltme/ler için gerekli açıklamaları içeren bir e-postayı ogursoy@yahoo.com adresini kullanarak Editörlük ofisine göndermelidir. Editörlük ofisi, talebin alındığını onaylayacak ve sorunun bir erratum, corrigendum, endişe ifadesi veya geri çekmeyi gerektirip gerektirmediğini belirlemek için bir ön değerlendirme yapacaktır. Gerektiğinde, dergi bağımsız uzmanlara, orijinal hakemlere veya ilgili kurumsal organlara danışabilir. Kararlar, sorunun ciddiyeti ve etkisine göre yönlendirilir ve COPE önerileri de dahil olmak üzere tanınmış en iyi uygulamalara uygun şekilde verilir.

Tüm düzeltmeler hem orijinal makaleye hem de orijinal makaleden kalıcı olarak bağlantılı atıfta bulunulabilir bildirimler olarak yayınlanır. Her bildirim, yayın tarihini, değişikliğin nedenini ve neyin düzeltildiğine dair net bir açıklamayı içerir. Çevrimiçi olarak yayınlanan makale, görünür bir "[tarih] tarihinde düzeltildi" başlığı ve bir değişiklik geçmişi gösterecek olup, okuyucuların güncellemelerin niteliğini ve zamanlamasını kolayca görmesini sağlayacaktır.

Sonuçların yorumunu etkilemeyen küçük olgusal veya tipografik hatalar, doğrulandıktan sonra genellikle sürekli olarak işlenir. Araştırma, danışma veya yeniden analiz gerektiren esaslı düzeltmeler önceliklendirilecek ve mümkün olan en kısa sürede tamamlanacaktır. Dergi, süreç boyunca yazarları ilerleme ve beklenen zaman çizelgeleri hakkında bilgilendirecektir.

Yazarlar, yayınlanmış çalışmalarında herhangi bir hata belirlediklerinde dergiyi derhal bilgilendirmek ve değerlendirmeyi kolaylaştırmak için ilgili verileri veya belgeleri sağlamakla yükümlüdürler. Yazarlar süreç boyunca Editörler ile ve gerektiğinde diğer ilgililerle tam bir iş birliği yapmalıdırlar. Bir düzeltme gerektiğinde, yazarların önerilen düzeltmeyi doğruluk açısından gözden geçirmeleri ve onaylamaları beklenmektedir. İş birliği yapmama, bir endişe ifadesine veya ciddi durumlarda bir geri çekmeye yol açabilir.

Geri çekme, bilimsel kaydı düzeltmenin ve okuyucuları içerik veya verilerde ciddi kusurlar veya hatalar içeren, bulgularını ve sonuçlarını güvenilmez kılan makaleler hakkında uyarmak için bir yoldur. Bir geri çekme gerektiğinde, yazarlar makalelerini geri çekebilirler ve bu durumda COPE’nin Retraction Guidelines of the COPE yönergelerini/önerilerini takip etmelidirler. Geri çekme bildirimleri, güvenilmez veriler, büyük analitik hatalar, gereksiz yayın, intihal veya görüntü manipülasyonu gibi geri çekme nedenlerini açıkça belirtecek ve yazarların karara katılıp katılmadığını gösterecektir. Geri çekilen makaleler geri çekildikten sonra da erişilebilir kalmakta ancak durumlarını (geri çekildiklerini) belirtmek için açıkça filigranlı veya etiketli olacaktır. Makaledeki hata/hatalarla ilgili endişeler önemli olduğunda inceleme/değerlendirmeler devam ederken veya değerlendirmeler sonuçsuz kaldığında, dergi, daha fazla incele süresine ihtiyaç olduğunda okuyucuları potansiyel sorunlar hakkında uyarmak için bir endişe bildirimi yayınlayabilir.

Tüm düzeltme bildirimleri, endişe ifadeleri ve geri çekmeler, uygun olduğu durumlarda DOI numaralarına sahip olur ve keşfedilebilirliği sağlamak için ilgili bibliyografik veritabanlarında dizinlenir. Orijinal makale ve ilişkili bildirimler arasındaki bağlantılar çift yönlüdür ve kalıcıdır. Bu yaklaşım şeffaflığı destekler, doğru alıntılamayı mümkün kılar ve platformlar genelinde bilimsel kaydın sürekliliğini ve bütünlüğünü korur.

Etik Hususlar

Çıkar çatışması

Yazar/lar, başvuru sırasında, herhangi bir çıkar çatışmasını beyan etmelidir. Yazar/ların başvuru sırasında bilimsel değerlendirme için en az üç potansiyel hakem önermeleri istenir. Önerilen hakemler, yazarlarla aynı kurumda çalışan araştırmacılar, yazarın iş birliği yaptığı kişiler veya arkadaşları olmamalıdır. Tüm hakemler, hakem değerlendirme süreçleri sırasında COPE’nin the Ethical Guidelines for Peer Reviewers takip etmelidir.  Hakemler, bir makaleyi incelemelerini engelleyecek herhangi bir çıkar çatışmasını editörlere bildirmelidir. Bu durumda hakemlerin COPE yönergelerini (Ethics toolkit for a successful editorial office) takip etmeleri tavsiye edilmektedir.

Editör Kurulu üyeleri veya kurul üyelerinin ortak çalıştıkları kişiler tarafından gönderilen makaleler için, önyargıyı en aza indirmek amacıyla değerlendirme süreci ilgili kurul üyelerini dışarıda tutacak şekilde değiştirilerek uygulanır. Değerlendirme ve revizyon süreçleri sırasında, Akademik Gıda editörleri COPE yönergelerini (Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing) takip eder.

İnsan denekler, hayvanlar veya bitkiler içeren araştırma

Araştırmanın, insan denekleri veya hayvanları içermesi durumunda;

 Yazarların Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Komitesinin (International Committee of Medical Journal Editors) (ICMJE) yönergelerine uymaları önerilir.

İnsan denekleri içeren çalışmalarda, deneklerin çalışmaya katılmak için imzaladıkları onamlar yazarlar tarafından sağlanmalı ve belgelenmelidir. On sekiz (18) yaşın altındaki katılımcılar için, onam bir ebeveyn veya yasal vasi tarafından verilmelidir. İlgili vaka raporlarının sunulması istendiğinde, COPE yönergelerine (Ensuring consent for publishing medical case reports) uygun olarak uygun onam formları mevcut olmalıdır.

Test edilen tüm denekler için, makalenin, ilgili kurallara ve/veya uygun izinlere veya lisanslara uyumunu gösteren belgelerin sunulması gerekir.

Hayvanlarla ilgili veya hayvanlar üzerinde yapılacak her türlü araştırma, kurumsal, ulusal veya uluslararası yönergelere uygun olmalı ve (gerekli ise) bir etik kurul tarafından onaylanmalıdır.

Bitki materyallerinin toplanması dahil olmak üzere bitkiler üzerinde yapılan herhangi bir deneysel araştırma, kurumsal, ulusal veya uluslararası yönergelere uymalıdır.

Alan/saha çalışmaları yerel mevzuata uygun olarak yürütülmeli ve uygun izinleri ve/veya lisansları belirten bir açıklama/ifade makalede yer almalıdır.

Yayın suistimali

Akademik Gıda, COPE’nin Bilimsel Yayıncılıkta Şeffaflık İlkeleri ve En İyi Uygulama Prensipleri (Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing) yönergelerine uyar.

Şüpheli suistimal durumlarında (yinelenen veya mükerrer gönderim, intihal, yayınlanmış makalenin yeniden yayınlanması, etik normların ihlali veya COPE’nin geri çekme klavuzlarında (Retraction Guidelines) belirtilen diğer nedenler gibi) araştırmacılar, hakemler veya okuyucuların ogursoy@yahoo.com adresinden Editörlük Ofisi ile iletişime geçmeleri şiddetle tavsiye edilir.

Makalelerdeki benzerlik oranı kesinlikle maksimum %25 ile sınırlıdır ve tek bir kaynaktan gelen oran %10'u geçmemelidir. Bu eşikleri aşan makaleler derhal reddedilir. Bu şartların ihlal edilmesi durumunda, COPE tavsiyeleri takip edilecek ve ilgili tüm taraflara bildirimde bulunulacaktır.

Yapay zeka araçları veya teknolojileri

Yazarlar, Akademik Gıda için makale hazırlarken yapay zekâ (“YZ Teknolojisi”) kullanabilirler. Dergi, yüksek editoryal standartları desteklemek ve fikri mülkiyeti ve diğer hakları korumak için YZ’nin düşünceli, şeffaf ve sorumlu kullanımını memnuniyetle karşılar. Yazarlar, gönderileri, yayınlanan makaleleri ve kullanılan herhangi bir araç veya kaynaktan tamamen sorumludur. Akademik Gıda, YZ’nin araştırma ve yazmadaki artan rolünü kabul eder ve Üretken Yapay Zekânın Akademik Yayıncılıktaki Rolüne Dair STM Genel Yönergeleri (STM general guidance in scholarly publishing on the role of generative AI) rehberliğinin en son sürümü yazarlara şiddetle tavsiye edilir.

Telif Hakkı

Akademik Gıda, Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY‑NC 4.0) lisansı altında lisanslanmıştır. Bu lisans, tüm yayınlanan makaleler için geçerlidir ve orijinal eserin uygun şekilde alıntılanması ve ticari amaçlarla kullanılmaması koşuluyla, herhangi bir ortamda kullanımına, dağıtımına ve çoğaltılmasına izin verir.

Yayınlanmadan önce, ilgili yazar telif hakkı devir formunu imzalamalı ve Editörlük Ofisine iletmelidir. Yayınlanan makalelerin telif hakkı Sidas Media Agency Advertisement Consultation Ltd.’ye (Çankaya, İzmir, Türkiye) aittir. Yazarlar, eserlerinin bütünlüğü korunması ve orijinal yazarların, alıntı detaylarının ve yayıncının açıkça belirtilmesi koşuluyla, yayınlanan makalelerini ticari olmayan amaçlarla serbestçe kullanabilirler.

Bireysel kullanıcılar, yazarların fikri ve manevi hakları, itibarı ve eserin bütünlüğü tehlikeye atılmadığı sürece, Akademik Gıda'da yayınlanan makalelere erişebilir, indirebilir, kopyalayabilir, görüntüleyebilir ve uyarlayabilirler. Kullanıcılar, herhangi bir yeniden kullanımın hak sahiplerinin telif hakkı politikalarına uygun olduğundan emin olmalıdır.

Yayınlanan içeriğin kopyalanmasını, indirilmesini veya uyarlanmasını içeren ticari olmayan araştırma ve eğitim kullanımları için, yazarlar, dergi başlığı, makale başlığı, cilt, yıl, sayfa numaraları dahil olmak üzere tam bibliyografik alıntıya (derginin web sitesinde yayınlanan versiyonuna) bir bağlantı sağlanmalıdır. Telif hakkı bildirimleri ve feragatnameler kaldırılmamalıdır.