Middle School Students’ Cognitive Structures About Global Warming And Ozone Layer Depletion/Ortaokul Öğrencilerinin Küresel Isınma ve Ozon Tabakasının İncelmesi Konularındaki Bilişsel Yapıları

Yıl 2016, Cilt: 12 Sayı: 1, 308 - 357, 23.01.2016

Özgecan Taştan Kırık , Fikri Pekel

Öz

Bu çalışma 7 ve 8. sınıf öğrencilerinden oluşan 50 kişilik bir öğrenci grubunun küresel ısınma ve ozon tabakasının incelmesi konularındaki kavramsal anlamalarını ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Öğrencilere öncelikle bu iki konuda çizim yaptırılmış, ardından Küresel Isınma Anketi uygulanmış ve son olarak da anket sorularına verilen cevaplara göre seçilen öğrencilerle yarı yapılandırılmış görüşmeler düzenlenmiştir. Anketin sonucunda iki sınıf seviyesi arasında anlamlı bir farkın olmadığı, çizimlerin içerik analizleri sonucunda öğrencilerin genel olarak benzer kavramsal anlamalara sahip oldukları ve görüşme sonuçlarına göreyse her iki sınıfta da hem ortak hem de farklı kavramsal yapıların oluştuğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca 7. sınıf fen ve teknoloji dersinde bu konuyla ilgili yapılan öğretimin öğrencilerin yeni kavramları anlamlandırmaları konusunda yeterince etkili olmadığı, tersine var olan kavram yanılgılarını farklı bir boyuta taşıdığı görülmüştür.

Kaynakça

• Akbaş, T. (2007). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarında Çevre Olgusunun Araştırılması. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Allen, M. (2010). Misconceptions in Primary Science. New York: Open University Press.
• Andersson, B., & Wallin, A. (2000). Students’ understanding of the greenhouse effect, the societal consequences of reducing CO2 emissions and the problem of ozone layer depletion. Journal of Research In Science Teaching, 37 (10), 1096-1111.
• Anderson, J. C. & Gerbing, D. W. (1984). The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodnessof-nt indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychametrika, 49, 155-173.
• Ausubel, D. P. (1968). Educational Psychology: A Cognitive View. New York: Holt, Rinehart and Winston, Inc.
• Arsal, Z. (2010). ¬İlköğretim öğretmen adaylarının sera etkisi ¬le ¬ilgili kavram yanılgıları. İlköğretim Online, 9(1), 229-240.
• Arslan, H.Ö., Çiğdemoğlu, C. ve Moseley, C. (2012). A three-tier diagnostic test to assess pre-service teachers’ misconceptions about global warming, greenhouse effect, ozone layer depletion, and acid rain.
• International Journal of Science Education. 34(11), 1667–1686.
• Ayvacı, H.Ş. ve Şenel Çoruhlu, T. (2009). Öğrencilerin küresel çevre sorunlarına bakışları ve kavram yanılgılarının belirlenmesine yönelik gelişimsel bir araştırma. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 11-25.
• Bahar, M. (2004). Biyoloji eğitiminde kavram yanılgıları ve kavram değişim stratejileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 3(1). 27-64.
• Bahar, M. ve Aydın, F. (2002, Eylül) Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin sera gazları ve global ısınma ile ilgili anlama düzeyleri ve hatalı kavramları. V. Ulusal Fen Bilimleri Ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri. ODTÜ, Ankara.
• Boyes, E., Chamber, W. & Stanisstreet, M. (1995). Trainee primary teachers' ideas about the ozone layer. Environmental Education Research. 1, 133-145.
• Boyes, E., & Stanisstreet, M. (1993). The 'greenhouse effect': Children's perceptions of causes, consequences and cures. International Journal of Science Education, 15, 531-552.
• Boyes, E., & Stanisstreet, M. (1997). Children’s models of understanding of two major global environmental issues (ozone layer and greenhouse effect). Research in Science & Technological Education, 15(1), 19–28.
• Boyes, E., & Stanisstreet, M. (2001). School students’ ideas about the “Greenhouse Effect” a decade on. Canadian Journal of Environmental Education, 6, 77-101.
• Bozdoğan, A.E. (2011). “Küresel Isınma” Sorunu Hakkında Eğitim Alanında Yapılan Çalışmalardan Bir Derleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1609-1624.
• Bozkurt, O., & Cansüngü Koray, Ö. (2002). İlköğretim öğrencilerinin çevre eğitiminde sera etkisi ile ilgili kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 67-73.
• Bozkurt, O. ve Aydoğdu, M. (2004). İlköğretim 6.,7. ve 8. sı¬nıf öğrencilerinin “ozon tabakası ve görevleri” hakkındaki kav¬ram yanılgıları ve oluşturma şekilleri. Kastamonu Eğitim Der¬gisi, 12 (2), 369-376.
• Bozkurt, O., Aydın, H., Yaman, S., Uşak, M., & Gezer, K. (2005). Sixth, seventhy and eighth year students’ knowledge le¬vels about greenhouse effect, ozone layer and asid rain. Medi¬terranean Journal of Educational Studies, 10 (2), 81-95.
• Büyüköztürk, S. (2013). Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Özkahveci, Ö. & Demirel, F. (2004). Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 4(2). 207-239.
• Cardak, O. (2009). Science students’ misconceptions of the life cycle according to their drawings. Journal of Applied Sciences, 9 (5), 865–873.
• Christidou, V. (1996). An exploration of children's models and their use of cognitive strategies in regard to the greenhouse effect and the ozone layer depletion. In D. Psillos (Ed.), European research in science education II- Proceedings of the second PhD summer school (pp. 224-234). Thessaloniki: Art of Text.
• Cinici, A. (2013) From caterpillar to butterfly: a window for looking into students’ ideas about life cycle and life forms of insects. Journal of Biological Education, 47(2), 84-95.
• Creswell, J. W. (2008). Educational research: Planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research. USA: Pearson Prentice Hall.
• Çınar, M. (2003). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Daniel, B., Stanisstreet, M. & Boyes, E. (2004). How can we best reduce global warming? School students’ ideas and misconceptions. International Journal of Environmental Studies, 61(2), 211-222.
• Darçın, E.S., Bozkurt, O., Hamalosmanoğlu, M. ve Köse, S. (2006). İlköğretim öğrencilerinin sera etkisi hakkındaki bilgi düzeylerinin ve kavram yanılgılarının tespit edilmesi, Internatinal Journal of Environmental and Science Education, 1(2), 104 – 115.
• Dove, J. (1996). Student teacher understanding of the greenhouse effect, ozone layer depletion and acid rain. Environmental Education Research. 2(1), 89-100.
• Driver, R., Guesne, E. & Tiberghien, A. (1985). Children’s ideas and the learning of science. Children’s Ideas in Science. Philadelphia: Open University Press.
• Erol, G. H. (2005). Sınıf öğretmenliği ikinci sınıf öğrencilerinin çevre ve çevre sorunlarına yönelik tutumları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniveristesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Ersoy, D. ve Sanver, S. (1994). Ozon tabakasının yırtılması ve dünya için önemi. Çevre Dergisi, 10, 4-8.
• Francis, C., Boyes, E., Qualter, A., & Stanisstreet, M. (1993). Ideas of elementary pupils about reducing the "Greenhouse Effect". Science Education, 77(4), 375-392.
• Gardner, G. T. & Stern, P. C. (1996). Environmental Problems and Human Behavior. Boston: Allyn and Bacon.
• Gomez-Zwiep, S. (2008) Elementary Teachers’ Understanding of Students’ Science Misconceptions: Implications for Practice and Teacher Education. Science Education, 19, 437-454.
• Groves, F. H., & Pugh, A. F. (1999). Elementary pre-service teacher perceptions of the greenhouse effect. Journal of Science Education And Technology, 8 (1), 75-81.
• Hambleton, R.K. & Patsula, L. (1999). Increasing the validity of adapted tests: Myths to be avoided an guidlines for improving test adaptation practies. Journal of Applied Testing Technology,1(1), 1-13.
• Hansen, P. J. K. (2009). Knowledge about the greenhouse ef¬fect and the effects of the ozone layer among norwegian pu¬pils finishing compulsory education in 1989, 1993, and 2005- What now? International Journal of Science Education, 1-23.
• Hungerford, H.R., & Volk, T.L. (2001). Curriculum development in environmental education fort he primary school: Changes and responsibilities. In H.R. Hungerford, Bluhm, W.J., Volk, T.L. & Ramsey, J.M. (Eds.), Essential readings in environmental education (pp. 97-107). Champaign, Illinois: Stipes Publishing L.L.C.
• Joreskog, K., & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural Equation Modeling with the SIMPLIS command language. Lincolnwood: Scientific Software International.
• Kaufman, D. G. & Franz, C. M. (1993). Biosphere 2000: Protecting Our Global Environment. New York: Harper Collins College Publishers.
• Khalid, T. (2001). Pre-Service teachers’ misconceptions regarding three environmental issues. Canadian Journal of Environmental Education, 6, 102-120.
• Kılınç, A., Stanisstreet, M. & Boyes, E. (2008). Turkish students’ ıdeas about global warming. International Journal of Environmental & Science Education, 3(2), 89 – 98.
• Kirsner, R.S., Parker, D.F., Bratwaıte, N., Thomas, A., Tejada, F. & Trapıdo, E.J. (2005). Sun Protection Policies In Miami-Dade County Public Schools: Opportunities For Skin Cancer Prevention, Pediatr Dermatol, 22 (6), 513-519.
• Kostova, Z. & Atasoy, E. (2008). Methods of successful lear¬ning in environmental education. Journal of Theory and Practi¬ce İn Education, 4 (1), 49-78.
• Koulidis, V. & Christidou, V. (1999). Models of Students’ Thinking concerning the Greenhouse Effect and Teaching Implications. Science Education, 83 (5), 559-576.
• Köse, S.(2008). Diagnosing Student Misconceptions: Using Drawings as a Research Method. World Applied Sciences Journal, 3(2), 283-293.
• Martin, R., Sexton, C. & Gerlovich, J. (2002) Teaching Science for all Children: Methods for Constructing Understanding. Boston: Allyn and Bacon.
• Matkins, J. J., & Bell., R. L. (2007). Awakening the scientist inside: Global climate change and the nature of science in an elementary science methods course. Journal of Science Teacher Education, 18, 137-163.
• Meadows, G. & Wiesenmayer, R. (1999). Identifying and addressing students’ alternative conceptions of the causes of global warming: The need for cognitive conflict. Journal of Science Education and Technology, 8(3), 235-239.
• MEB (2012). İlköğretim 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Kitabı (2. Baskı). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• Merriam, S.B. (2002). Qualitative Research in Practice: Examples for Discussion and Analysis. San Fransisco, CA: John Wiley & Sons.
• Michail, S., Stamou, A. G., & Stamou, G. P. (2007). Greek primary school teachers’ understanding of current environmental issues: An exploration of their environmental knowledge and images of nature. Science Education, 91, 244-259.
• Miles, M.B. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An Expanded Sourcebook, (2nd Ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Niebert, K., & Gropengiesser, H. (2013) Understanding and communicating climate change in metaphors. Environmental Education Research, 19(3), 282-302.
• Ongun, E.(2006). Üniversite Öğrencilerin Isı ve Sıcaklık Konusundaki Kavram Yanılgıları İle Motivasyon ve Bilişsel Stilleri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, AİBÜ, Bolu.
• Ozden, M. (2009). Primary student teachers’ ideas of atoms and molecules: using drawings. Education, 129 (4), 635–642.
• Öztaş, F., & Kalıpçı, E. (2009). Teacher candidates’ perception level of environmental pollutant and their risk factors. International Journal of Environmental and Science Education, 4(2), 185-195.
• Papadimitriou, V. (2004). Prospective primary teachers’ understanding of climate change, greenhouse effect and ozone layer depletion. Journal of Science Education and Technology, 13 (2), 299-307.
• Patrick, P. G. & Tunnicliffe, S. D. (2010). Science teachers’ drawings of what is inside the human body. Journal of Biological Education, 44 (2), 81–87.
• Pekel, F. O. (2005). High school students’ and trainee science teachers’ perceptions of ozone layer depletion. Journal of Baltic Science Education, 1 (7), 12-21.
• Pekel, F.O., Kaya, E. ve Demir, Y. (2007). Farklı lise öğrencilerinin ozon tabakasına ilişkin düşüncelerinin karşılaştırılması, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (1), 169-174.
• Plunkett, S., & Skamp, K. (1994, July). The ozone layer and hole: Children's conceptions. Paper presented at the annual meeting of the Australasian Science Education Research Association Conference, Hobart, Tasmania.
• Prokop, P. & Fancovicová, J. (2006). Students’ ideas about the human body: Do they really draw what they know? Journal of Baltic Science Education, 2 (10), 86-95.
• Pruneau, D., U. Moncton, Liboiron, L., & Vrain, E. (2001). People’s idea about climate change: A source of inspiration for the creation of educational programs. Canadian Journal of Environmental Education, 6(1), 58–76.
• Rennie, L. J. & Jarvis, T. (1995). Children’s choice of drawings to communicate their ideas about technology. Research in Science Education, 25, 239–252.
• Rickinson, M. (2001). Learners and learning in environmental education: A critical review of the evidence. Environmental Education Research, 7(3), 207–320.
• Rye, J. A., Rubba, P. A., & Wiesenmayer, R. L. (1994, March). Middle school pupils' conceptions of global warming following STS instruction. Paper presented at the annual meeting of the National Association for Research in Science Teaching, Anaheim, CA.
• Rye, J. A. , Rubba, P. A. & Wiesenmayer, R. L. (1997). An investigation of middle school students’ alternative conceptions of global warming. International Journal of Science Education. 19(5), 527-551.
• Shepardson, D.P, Niyogi, D., Choi,S., & Charusombat, U. (2009). Seventh grade students' conceptions of global warming and climate change. Environmental Education Research, 15(5), 549-570.
• Spellman, G., Field, K., & Sinclair, J. (2003). An investigation into UK higher education students’ knowledge of global climatic change. International Research in Geographical and Environmental Education, 12 (1), 6-17.
• Stevens, J. (2001). Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Summers, M., Kruger, C., Childs, A., & Mant, J. (2000). Primary school teachers’ understanding of environmental issues: An interview study. Environmental Education Research, 6 (4), 293-312.
• Syibo, K. (1995). Using concept maps to analyze textbook presentation of respiration. The American Biology Teacher. 57, 344-351.
• Thomas, G. V. & Silk, A.M.J. (1990). An Introduction to the Phsycology of Children’s Drawings. (1st Ed.). New York University Press, New York.
• Thompson, F. & Logue, S. (2006). An exploration of common student misconceptions in science. International Education Journal, 7(4), 553-559.
• Umdu Topsakal, Ü. ve Kara, S. (2009). İlköğretim öğretmen adaylarının ozon tabakası ile ilgili algılamaları. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37), 13-32.
• U. S. Department of Energy. (1993). Emission of Greenhouse Gases in the United States. Washington, Dc: US Department of Energy.
• Ürey, M., Şahin, B. ve Şahin, N.F. (2011). Öğretmen adaylarının temel ekoloji kavramları ve çevre sorunları konusundaki yanılgıları. Ege Eğitim Dergisi, 12(1), 22-51.
• Whyte, I. D. (1995). Climatic Change and Human Society. New York: John Wiley & Sons Inc.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, O., Boone, W. J., & Andersen, H. O. (2004). Views of elementary and middle school Turkish students toward environmental issues. International Journal of Science Education, 26 (12), 1527-1546.