Öz
The aim of this action research study was the effect of the “Responsibilty Programme” designed to minimize the undesired behaviours. It was carried out in a village school in Bozdoğan, a district in Aydın, in the second term of 2012- 2013 academic year. Four students displaying undesired behaviors were included in this research. In the study that focuses on “undesired behaviours in assuming responsibility”, an action plan whose sub-dimensions are determined to be as in-class, out-of-class, cooperation, and familial responsibilty was prepared. It was, then, implemented for four weeks Within each sub-dimension, pupils were given a set of responsibilities. As for the out-of-class responsibilities, a circular plan was followed. The data were collected through observation and interview forms that were formed in advance.A descriptive analysis was used to analyze the data obtained. The study revealed that the students fulfilled the tasks that they most wanted in a more effective manner and acted more responsibly, which emphasizes the importance of the quality of the given responsibility; that these students, who had rarely done homework before, did so on a regular basis; that they were happy throughout the process and, most importantly, that they displayed less undesired behaviour regarding responsibility. However, their habit of tidiness was observed to have not changed. According to the results of the research with the cooperation among teachers, parents and the counsellor, many of the characteristics of undesired behaviour can be improved using a certain kind of specific programmes
Anahtar Kelimeler
Action Research undesired behavior responsibility developing responsibility
Kaynakça
- Aksoy, N. (2003). Eylem Araştırması: Eğitsel Uygulamaları İyileştirme ve Değiştirmede Kullanılacak Bir Yöntem. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. güz 2003 Sayı: 36, ss.474-489
- Alkaş, B. (2010). İlköğretim Öğrencileri Arasındaki İstenmeyen Öğrenci Davranışlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Alp, H. (2008). Sosyal uyum bozukluğu gösteren çocukların uyumsal davranışlarına kaynaştırılmış ders dışı hareket ve oyun etkinliklerinin etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Arslan, H. (2007). İlköğretim okullarında istenmeyen davranışların Düzeltilmesinde ödül ve cezanın öğrenci davranışları Üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Babadoğan, C. (2003). Sorumlu Davranış Geliştirme Stratejileri Bağlamında Öğrenen Sınıf. Milli Eğitim Dergisi Sayı 157 kış 2003.
- Başar, M. (2011). Sınıf içi istenmeyen öğrenci davranışlarının Yönetiminde örtük program (uşak ili örneği). Doktora Tezi.Marmara üniversitesi Eğitim bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Bogdan, R. C.; Biklen, S. K. (1998). Qualitative Reseach for Education. An Introduction to Theory and Methods (third Ed). Allyn and Bacon.
- Çalışkan Ülkü, E. (2011). Kitle İletişim Araçlarının Öğrencilerin Sınıf İçi Davranışlarına Etkisi Üzerine Öğretmen Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
- Çankaya, İ. (2011). Sınıf Öğretmenlerinin Karşılaştıkları İstenmeyen Öğrenci Davranışları Ve Bu Davranışlarla Başa Çıkma Yolları.
- International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 6/2 Spring 2011
- Çullu, H. (2010). İlköğretim çağında davranış bozukluğu Görülen çocuklarda resim-iş eğitimi yolu ile Yaratıcılığın uyarılması ve değişim Süreçlerinin izlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Danaoğlu, G.(2009). Sınıf ve branş öğretmenlerinin ilköğretim 5. Sınıflarda Karşılaştıkları istenmeyen davranışlar ve bu Davranışlarla baş etme stratejileri. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Dülger, D. (2002). 12-14 yaş arası uyumsuz öğrencilerin resim etkinlikleri yolu ile duygularını ifade etmeleri ve analizi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Glesne, C. (2012), Nitel Araştırmaya Giriş (1. Baskı), (Çev.) Ali Ersoy ve Pelin Yalçınoğlu, Anı Yayıncılık, Ankara.
- Ferrance, E. (2000). Action Research. Northeast and Islands Regional Educational Laboratory At Brown University. Providence, RI
- Güleç, S., Alkış, S. (2004). Öğretmenlerin Sınıf Ortamında Kullandıkları Davranış Değiştirme Stratejileri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi XVII (2), 2004, 247-266.
- Hine, G.S.C. (2013). The importance of action research in teacher education programs. Issues in Educational Research, 23(2), 2013
- İlgar, L.(2007). İlköğretim öğretmenlerinin Sınıf yönetimi becerileri üzerine Bir araştırma. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- İnan, G. (2011). Eylem Araştırması: Eğitimde Değişimin Yaratılmasında Öğretmenin Gücü. Cbü Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:9, Sayı:2, Ekim 2011.
- Keskin, R. (2009). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi ve İstenmeyen öğrenci davranışlarıyla baş etmede kullandıkları yöntemlere ilişkin Görüşlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Kocabey, A. (2008). 2005 ilköğretim programının uygulanması sırasında sınıf öğretmenlerinin sınıfta karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Kuzu, A. (2009). Öğretmen Yetiştirme ve Mesleki Gelişimde Eylem Araştırması. The Journal of International Social Research, volume 2/6 winter 2009.
- Ocak, B. (2004). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Okula Ait Olma Duyguları ve Bazı Sosyo-Demografik Özelliklerinin Gösterdikleri İstenmeyen Davranışlarla İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Pala, A. (2005). Sınıfta istenmeyen öğrenci davranışlarını önlemeye dönük disiplin modelleri. Manas Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7 Sayı 13
- Sadık, F. (2006). Öğrencilerin istenmeyen davranışları ve bu davranışlarla baş edilme stratejilerinin öğretmen, öğrenci ve veli görüşlerine Göre incelenmesi ve güvengen disiplin modeli temele alınarak Uygulanan eğitim programının öğretmenlerin baş etme Stratejilerine etkisi. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Sayın, N. (2001). Sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları ve bu davranışların nedenlerine ilişkin görüşleri ile istenmeyen davranışları önleme yöntemleri. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Stringer, E. (2008). Action Research In Education.(Second Edition).
- Şahin, H. (2004). Saldırganlık ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Süleyman De¬mirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(7). 180-190.
- Şahin, O. (2005). İlköğretim Okulları 1. Kademe 5. Sınıf Öğrencilerinin Gösterdikleri İstenmeyen Davranışların Görülme Derecesi ve Bu Davranışlara İlişkin Öğretmenlerin Kullandıkları Çözüm Stratejileri (Bolu İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, B. (2006). Sınıf Öğretmenlerinin İstenmeyen Davranışlarda Kullandıkları Önleyici Yaklaşımlar ve Bu Yaklaşımların Etkililiğine İlişkin Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
- Yurtal, F., Yontar, A. (2006). Sınıf öğretmenlerinin öğrencilerinden bekledikleri Sorumluluklar ve sorumluluk kazandırmada Kullandıkları yöntemler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 15, Sayı 2, 2006, s.411-424
- https://www.det.nsw.edu.au/proflearn/docs/pdf/actreguide.pdf (son erişim ocak, 2015)
The reflections of a responsibility program prepared for primary school students: An action research / İlkokul öğrencilerine yönelik hazırlanan bir sorumluluk programının yansımaları: Bir eylem araştırması
Öz
İstenmeyen öğrenci davranışları önemli bir problemdir ve eğitim ortamını olumsuz etkilemektedir. Öğrencilerden beklenen, normal davranış ilişkisinde olmaları ve sorumluluklarını yerine getirmeleridir. Sorumluluk ise duyuşsal alan eğitiminin önemli bir aşaması olan “gönüllülüğün” ön koşuludur. Bu nedenle bu araştırma, öğrencinin sorumluluk alma ile ilgili sergilediği istenmeyen davranışları en aza indirgemeye yönelik tasarlanan “Sorumluluk Programı”nın öğrencideki etkisini araştırmak için yapılmıştır. Belirlenen amaç doğrultusunda çalışmada, sorunlara çözüm üretmek amacıyla ve çalışmanın doğasına uygunluğu nedeniyle eylem araştırması kullanılmıştır. Araştırma 2012-2013 öğretim yılının II. yarıyılında Aydın İli Bozdoğan İlçesi'nin bir köy ilkokulunda yürütülmüştür. Öğrenci takip formları, öğretmen gözlemlerinden yararlanılarak belirlenen, istenmeyen davranış sergileyen dört öğrenci araştırmaya dahil edilmiştir. Okul kültürüne uyum ve davranışlara ilişkin özellikler çokluğu sebebiyle "Sorumluluk almada istenmeyen davranışlar" üzerine yoğunlaşan çalışmada ders içi sorumluluk, ders dışı sorumluluk, dayanışma sorumlulukları ve aile içi sorumluluk olmak üzere dört alt boyuttan oluşan eylem planı hazırlanmış ve dört hafta uygulanmıştır. Her bir alt boyutta öğrencilere sorumluluklar verilmiş, ders dışı sorumluluklarda ise döngüsel bir sıra izlenmiştir. Tüm boyutlar için öğrenciler her gün, tüm ders saatlerinde ve olabildiğince ders aralarında araştırmacılarca takip edilmiştir. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen gözlem ve görüşme formları kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel analize başvurulmuştur. Araştırmada elde edilen bulgulara göre öğrencilerin en çok istedikleri görevleri daha etkin yerine getirdikleri ve daha sorumlu davrandıkları, dolayısı ile verilen sorumluluğun niteliğinin önemli olduğu; süreç öncesinde neredeyse hiç ödevini yapmayan bu öğrencilerin süreç boyunca hemen her gün ödevlerini yaptıkları; süreç boyunca mutlu oldukları ve en önemlisi sorumluluk konusuyla ilgili istenmeyen davranışlarında azalma olduğu; aynı zamanda sınıftaki diğer öğrencilerin de bu sürece olgun baktıkları, kıskanç davranmadıkları; ancak tüm bu olumlu sonuçlara rağmen, yine bu dört öğrencide temizlik alışkanlığı gibi bazı noktalarda değişme olmadığı da belirlenmiştir. Sonuçlara göre, öğrencilerin istenmeyen davranışları ile ilgili birçok özelliğin hazırlanacak özel programlar aracılığıyla ve öğretmen, aile ve rehber öğretmen aracılığıyla daha iyi hale getirilebileceği söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
Lem araştırması istenmeyen davranış sorumluluk sorumluluk geliştirme sorumluluk programı
Kaynakça
- Aksoy, N. (2003). Eylem Araştırması: Eğitsel Uygulamaları İyileştirme ve Değiştirmede Kullanılacak Bir Yöntem. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. güz 2003 Sayı: 36, ss.474-489
- Alkaş, B. (2010). İlköğretim Öğrencileri Arasındaki İstenmeyen Öğrenci Davranışlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Alp, H. (2008). Sosyal uyum bozukluğu gösteren çocukların uyumsal davranışlarına kaynaştırılmış ders dışı hareket ve oyun etkinliklerinin etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Arslan, H. (2007). İlköğretim okullarında istenmeyen davranışların Düzeltilmesinde ödül ve cezanın öğrenci davranışları Üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Babadoğan, C. (2003). Sorumlu Davranış Geliştirme Stratejileri Bağlamında Öğrenen Sınıf. Milli Eğitim Dergisi Sayı 157 kış 2003.
- Başar, M. (2011). Sınıf içi istenmeyen öğrenci davranışlarının Yönetiminde örtük program (uşak ili örneği). Doktora Tezi.Marmara üniversitesi Eğitim bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Bogdan, R. C.; Biklen, S. K. (1998). Qualitative Reseach for Education. An Introduction to Theory and Methods (third Ed). Allyn and Bacon.
- Çalışkan Ülkü, E. (2011). Kitle İletişim Araçlarının Öğrencilerin Sınıf İçi Davranışlarına Etkisi Üzerine Öğretmen Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
- Çankaya, İ. (2011). Sınıf Öğretmenlerinin Karşılaştıkları İstenmeyen Öğrenci Davranışları Ve Bu Davranışlarla Başa Çıkma Yolları.
- International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 6/2 Spring 2011
- Çullu, H. (2010). İlköğretim çağında davranış bozukluğu Görülen çocuklarda resim-iş eğitimi yolu ile Yaratıcılığın uyarılması ve değişim Süreçlerinin izlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Danaoğlu, G.(2009). Sınıf ve branş öğretmenlerinin ilköğretim 5. Sınıflarda Karşılaştıkları istenmeyen davranışlar ve bu Davranışlarla baş etme stratejileri. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Dülger, D. (2002). 12-14 yaş arası uyumsuz öğrencilerin resim etkinlikleri yolu ile duygularını ifade etmeleri ve analizi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Glesne, C. (2012), Nitel Araştırmaya Giriş (1. Baskı), (Çev.) Ali Ersoy ve Pelin Yalçınoğlu, Anı Yayıncılık, Ankara.
- Ferrance, E. (2000). Action Research. Northeast and Islands Regional Educational Laboratory At Brown University. Providence, RI
- Güleç, S., Alkış, S. (2004). Öğretmenlerin Sınıf Ortamında Kullandıkları Davranış Değiştirme Stratejileri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi XVII (2), 2004, 247-266.
- Hine, G.S.C. (2013). The importance of action research in teacher education programs. Issues in Educational Research, 23(2), 2013
- İlgar, L.(2007). İlköğretim öğretmenlerinin Sınıf yönetimi becerileri üzerine Bir araştırma. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- İnan, G. (2011). Eylem Araştırması: Eğitimde Değişimin Yaratılmasında Öğretmenin Gücü. Cbü Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:9, Sayı:2, Ekim 2011.
- Keskin, R. (2009). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi ve İstenmeyen öğrenci davranışlarıyla baş etmede kullandıkları yöntemlere ilişkin Görüşlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Kocabey, A. (2008). 2005 ilköğretim programının uygulanması sırasında sınıf öğretmenlerinin sınıfta karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Kuzu, A. (2009). Öğretmen Yetiştirme ve Mesleki Gelişimde Eylem Araştırması. The Journal of International Social Research, volume 2/6 winter 2009.
- Ocak, B. (2004). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Okula Ait Olma Duyguları ve Bazı Sosyo-Demografik Özelliklerinin Gösterdikleri İstenmeyen Davranışlarla İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Pala, A. (2005). Sınıfta istenmeyen öğrenci davranışlarını önlemeye dönük disiplin modelleri. Manas Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7 Sayı 13
- Sadık, F. (2006). Öğrencilerin istenmeyen davranışları ve bu davranışlarla baş edilme stratejilerinin öğretmen, öğrenci ve veli görüşlerine Göre incelenmesi ve güvengen disiplin modeli temele alınarak Uygulanan eğitim programının öğretmenlerin baş etme Stratejilerine etkisi. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Sayın, N. (2001). Sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları ve bu davranışların nedenlerine ilişkin görüşleri ile istenmeyen davranışları önleme yöntemleri. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Stringer, E. (2008). Action Research In Education.(Second Edition).
- Şahin, H. (2004). Saldırganlık ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Süleyman De¬mirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi. 5(7). 180-190.
- Şahin, O. (2005). İlköğretim Okulları 1. Kademe 5. Sınıf Öğrencilerinin Gösterdikleri İstenmeyen Davranışların Görülme Derecesi ve Bu Davranışlara İlişkin Öğretmenlerin Kullandıkları Çözüm Stratejileri (Bolu İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, B. (2006). Sınıf Öğretmenlerinin İstenmeyen Davranışlarda Kullandıkları Önleyici Yaklaşımlar ve Bu Yaklaşımların Etkililiğine İlişkin Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
- Yurtal, F., Yontar, A. (2006). Sınıf öğretmenlerinin öğrencilerinden bekledikleri Sorumluluklar ve sorumluluk kazandırmada Kullandıkları yöntemler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 15, Sayı 2, 2006, s.411-424
- https://www.det.nsw.edu.au/proflearn/docs/pdf/actreguide.pdf (son erişim ocak, 2015)
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 14 Mayıs 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 14 Mayıs 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 11 Sayı: 3 |
