Investigation of How Eight Grade Students Associate Scientific Concepts With The Ones They Encounter In Their Daily Lives /Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersi Kavramlarını Günlük Hayata Transfer Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2015, Cilt: 11 Sayı: 4, 1356 - 1368, 30.09.2015

Abuzer Akgün , Ayhan Çinici , Nazlı Yıldırım Mehmet Köprübaşı

Öz

Fen bilimleri insanoğlunun doğayı ve insanları anlamasında, özelliklerini açıklamasında ve bunlar arasındaki ilişkileri bilimsel olarak izah etmesinde yol gösterici disiplinleri içermektedir. Zira birçok günlük yaşam ve doğa olayı hakkında fen bilimlerinden yararlanmadan varılan yargılar, insanoğlunu genellikle bilimsellikten uzak genellemelere yönlendirmektedir. Bu nedenle okul öncesinden üniversiteye kadar fen bilimleri öğretiminde kavram, olgu ve olayların öğrencinin çevresinde şahit olduğu kavram ve olaylarla ilişkilendirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, sekizinci sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersi “Hücre Bölünmesi ve Kalıtım” ve “Canlılar ve Enerji İlişkileri” ünitelerinde geçen kavramları günlük yaşamdan hangi olgu ve olaylarla ilişkilendirdikleri, yani günlük hayata nasıl transfer ettikleri incelenmiştir. Araştırma, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan Şanlıurfa ilinde, biri merkez diğeri köy okulu olmak üzere iki okuldan 8. sınıfta öğrenim görmekte olan yüksek akademik başarıya sahip 38 öğrenciyle yürütülmüştür. Araştırmada, betimsel yöntem kullanılmış öğrencilerin "Hücre Bölünmesi ve Kalıtım" ünitesi ile "Canlılar ve Enerji İlişkileri" ünitesi konularının sonlarında dağıtılan boş kağıtlara kendi cümleleriyle “öğrendiğiniz konuları günlük hayatta nerelerde kullanıyorsunuz ve karşılaşıyorsunuz? Ayrıca bu konuların günlük hayatta size faydası nedir?” türündeki sorulara cevap vermeleri istenmiştir. Bu örnekler iki fen ve teknoloji öğretmeni ve iki fen alan eğitimi uzmanı tarafından incelenmiştir. Öğrenciler tarafından en çok verilen örnekler incelendiğinde, konuların günlük hayatla ilişkilendirme oranının düşük olduğu ve verilen örneklerin genellikle ders kitabında verilen örnekler olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fen Öğretimi, günlük yaşamla ilişkilendirme, bilgi transferi

Kaynakça

• Akdeniz, A.R., Bektaş, İ. ve Yiğit, N. (2000). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Temel Fizik Kavramlarını Anlama Düzeyi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 5–14.
• Anderson, F., “Classroomnewspaperactivities, a resourceforteachers, grades k8”, U.S.A: Library of CongressCataloging in Publication Data, (1985).Andree, M. (2003): “The Everyday-life in Science Classroom; A Study on Ways of Using and Referring to Everyday-Life”, The ESERA Conference in Noordwijkerhout, The Netherlands, 19th-23th August, 1–22.
• Ay, S. (2008): “Lise Seviyesinde Öğrencilerin Günlük Yaşam Olaylarını Açıklama Düzeyi ve Buna Kimya Bilgilerinin Etkisi” Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Balkan Kıyıcı, F., Aydoğdu, M. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının günlük yaşamları ile bilimsel bilgileri ilişkilendirebilme düzeylerinin belirlenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5(1), 43-61.
• Baran, Ş., Doğan, S. ve Yalçın, M., (2002): “Üniversite Biyoloji Öğrencilerinin Öğrenimleri Sırasında Edindikleri Bilgileri Günlük Hayatla İlişkilendirebilme Düzeyleri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 89-96.
• Bozkurt, D. (2008): “9. Sınıf Öğrencilerinin Fizik Derslerinde Öğrendikleri Fizik Kavramlarını Günlük Yaşamla İlişkilendirme Düzeylerinin Belirlenmesi”, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Coştu, B., Ünal, S., Ayas, A. (2007). Günlük Yaşamdaki Olayların Fen Bilimleri Öğretiminde 4. Kullanılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 197-207.
• Doğan, S., Baran, Ş. ve Kıvrak, E. (2004): “Lise Öğrencilerinin Biyoloji Derslerinde Edindikleri Bilgileri Günlük Hayatla İlişkilendirebilme Düzeyleri. Erzincan Eğitim Dergisi, 6(1), 57-63.
• Emrahoğlu, N.,Mengi,F. (2012) İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji konularını günlük hayat problemlerinin çözümüne transfer düzeylerinin incelenmesi. Çanakkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 213-228.
• Enginar, İ., Saka, A., Ertuğrul, S. (2002). Lise 2 Öğrencilerinin Biyoloji Derslerinde kazandıkları Bilgileri Güncel Olaylarla İlişkilendirebilme Düzeyleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi, Ankara. 3 Eylül 2004.
• Erduran, D. & Yağbasan, R. (2004). Lise 2. sınıf öğrencilerinin manyetizma kavramlarını günlük hayata uygulama becerilerinin tespiti. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (8), 189-197.
• Göçmençelebi, Ş. İ. & Özkan, M. (2011). Bilimsel yayınları takip eden ve teknoloji kullanan ilköğretim öğrencilerinin fen dersinde öğrendiklerini günlük yaşamla ilişkilendirme düzeyleri bakımından karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (1), 287-296.
• Gürel, Z., Güven, İ. & Gürdal, A. (2003). Lise öğrencilerinin fizik dersinde öğrendikleri bilgileri hayatta karşılaştıkları olayları yorumlamada kullanma becerilerinin değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 18, 65-78.
• Gürses ve diğerleri Gürses, A., Akrabaoğlu, F., Açıkyıldız, M., Bayrak, R., Yalçın, M., Doğar, Ç. (2004). Orta 9. Öğretimde Bazı Kimya Kavramlarının Günlük Hayatla İlişkilendirilebilme Düzeylerinin Belirlenmesi. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiriler Cilt IV, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2173-2197
• Hürcan, N. ve Önder, İ. (2012). İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Öğrendikleri Fen Kavramlarını Günlük Yaşamla İlişkilendirme Durumlarının Belirlenmesi, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Kongresi, Niğde, http://kongre.nigde.edu.tr/xufbmek/dosyalar/tam_metin/tam_metin.htm.
• İlkörücü Göçmençelebi, Ş. (2007): “İlköğretim 6.sınıf Öğrencilerinin Fen Bilgisi Dersinde Verilen Biyoloji Bilgilerini Kullanma ve Günlük Yaşamla İlişkilendirme Düzeyleri”, Yayımlanmış Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• İlkörücü Göçmençelebi, Ş. ve Özkan, M. (2009), İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin fen bilgisi biyoloji konularını günlük yaşamla ilişkilendirme düzeylerinin başarıya etkisi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 525-530
• Kamaraj, E. (2009). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı’nın Günlük Yaşamla İlişkilendirilmesine Dair Öğrenci ve Öğretmenlerin Görüşleri. Yüksek lisans tezi Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne
• Kaptan, F. (1999). Fen bilgisi öğretimi. Milli eğitim basımevi, öğretmen kitapları dizisi, İstanbul.
• Leblebicioğlu, G. (2012). 8.sınıf öğrencilerinin madde kavramını kavramsal anlamaları üzerine nitel çalışma. Hacettepe üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 43, 340-352.
• M. E. B., (2007): “Yeni Fen ve Teknoloji Dersi 6,7 ve 8 Öğretim Programı”, (Yapılan Değişikliklere göre son hali- 24/08/2007).
• MEB (2008). “İlköğretim 4-8. Sınıf Öğretim Programlarının Öğrenme-Öğretme Süreçlerinde Gazete kupürlerinden yararlanma”. [Online] 17 Kasım 2008 tarihinde http//ttkb.meb.gov.tr adresinden indirilmiştir.
• Dede Er, T., Şen, Ö.F., Sarı, U., Çelik, H. (2013). İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersi bilgilerini günlük hayatla ilişkilendirme düzeyleri. Eğitim ve öğretim araştırmaları dergisi, 2(2), 209-216.
• Soylu, H. (2004). Fen Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar: Keşif Yoluyla Öğrenme. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Özden, Y.(2003). Öğrenme ve Öğretme (5. Baskı). Pegem Yayıncılık. Ankara.
• Özmen, H. (2003). Kimya Öğretmen Adaylarının Asit ve Baz Kavramlarıyla İlgili Bilgilerini Günlük Olaylarla İlişkilendirebilme Düzeyleri. Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(2), 317–324.
• Pınarbaşı, T., Doymuş, K., Canpolat, N. ve Bayrakçeken, S. (1998). Üniversite Kimya 13. Bölümü Öğrencilerinin Bilgilerini Günlük Hayatla İlişkilendirebilme Düzeyleri. III. Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Trabzon, 268-271.
• Taşdemir, A. ve Demirbaş, M. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Gördükleri Kavramları Günlük Yaşamla İlişkilendirebilme Düzeyleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 124-148.
• Treagust, D.,Duit, R. andNieswandt, M., (2000). Sources of students’ difficultiesin learning chemistry”, Educación Química, 11(2), 228-235,
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya. Gazi Kitabevi (12. Baskı).
• Yağbasan, R. ve Gülçiçek, Ç. (2003). Fen Öğretiminde Kavram Yanılgılarının Karakteristiklerinin Tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 102–120.
• Yiğit, N., Devecioğlu Y., Ayvacı H. (2002). İlköğretim Fen Bilgisi Öğrencilerin Fen Kavramlarını Günlük Yaşamdaki Olgu ve Olaylarla İlişkilendirme Düzeyleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Ankara.
• Yüzbaşıoğlu, A. ve Atav, E. (2004). Öğrencilerin Günlük Yaşamla İlgili Biyoloji Konularını Öğrenme Düzeylerinin Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 276–285.
• Whitelegg, E., and Parry, M. (1999). Real life contexts for learning physics: Meanings, And Practice. Phys. Education 34(2), 68-72.