Okul Öncesi Çocuklarının Akıllı Cihaz Kullanma Durumları Üzerine Ebeveyn Algılarının İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 2, 461 - 480, 22.08.2018

Vakkas Yalçın Şule Erden

https://doi.org/10.17556/erziefd.404237

Cited By: 4

Öz

Bu
araştırmada, okul öncesi çocuklarının akıllı cihaz kullanma durumları üzerine
ebeveyn algıları incelenmiştir. Okul öncesi dönem çocuklarının akıllı cihazları
kullanma durumları, aile içerisindeki ilişkiler ve ailelerin çocuklarına zaman
ayırma durumları içeren bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim
(fenomenoloji) kullanılmıştır. Bu araştırmanın
katılımcılarını, anaokuluna devam eden çocuklar ve 30 anne oluşturmaktadır. Analiz
bölümünde, nitel veri analiz tekniklerinden içerik analizi kullanılmıştır.  Elde edilen bulgular sonucunda, katılımcılar
akıllı cihazların ebeveyn-çocuk ilişkisine etkisine yönelik etkileri teması;
olumlu ve olumsuz alt temaları altında incelenmiş ve olumlu etkiler temasında
akıllı cihazlar aracılığıyla çocuklarda, empati becerisi, paylaşma ve kardeş
sevgisinin arttığı ayrıca çocukların iletişim becerilerini geliştirdiği sonucuna
ulaşmıştır. Olumsuz etkiler temasında ise katılımcıların çoğunluğu çocuklarda;
iletişim kopukluğu (bağımlılık), konuşma bozukluğu, yalnızlaşma, şiddet
içerikli davranışlar, küfür ve cinsel içerikli sorular gibi olumsuz tutum ve
davranışların ortaya çıktığını ifade etmişlerdir. Akıllı cihazların çocuklar
üzerindeki etkileri teması ise; gelişimsel ve istenmeyen durumlar alt temaları
altında incelenmiş ve gelişimsel alt teması kendi içerisinde; zihinsel,
duygusal, sosyal ve dil gelişimi temaları olarak üç ayrı bölümde ele
alınmıştır.  Öte yandan istenmeyen
durumlar alt teması ise kendi içerisinde; sağlık sorunları, şiddet, duygusal
sorunlar, öğrenme sorunları ve cinsellik temaları olarak beş ayrı bölümde incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Akıllı cihazlar, Ebeveyn algıları, Okul öncesi eğitimi

Kaynakça

• Akkoyunlu, B., & Tuğrul, B. (2002). Okul öncesi çocukların ev yaşantısındaki teknolojik etkileşimlerinin bilgisayar okuryazarlığı becerileri üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23).
• Arnas, Y. A. (2005). 3-18 Yas Grubu Çocuk ve Gençlerin İnteraktif İletişim Araçlarını Kullanma Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4(4).
• Arrowood, D., & Overall, T. (2004). Using technology to motivate children to write: Changing attitudes in children and preservice teachers. In R. Ferdig et al. (Eds.), Proceedings of Society for Information Technology ve Teacher Education International Conference (pp. 4985–4987). Chesapeake, VA: AACE.
• Canberk, G., ve Sağıroğlu, Ş. (2007). Çocukların ve Gençlerin Bilgisayar ve İnternet Güvenliği. Politeknik Dergisi, 10(1).
• Chung, Y., & Walsh, D. J. (2006). Constructing a joint story-writing space: The dynamics of young children’s collaboration at computers. Early Education and Development, 17(3), 337–420.
• Clement, D. H. (1999). Young children and technology. In Diologue on early childhood science, mathematics and technology education. Washington D.C: American Association for the Advancement of Science Project 206]
• Clements, D. H., & Sarama, J. (2003). Young children and technology: What does the research say? Young Children, 58(6), 34–40.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York, NY: Routledge.
• Cordes, C., & Miller, E. (2000). Fool’s gold: A critical look at computers in childhood. Alliance for Childhood. from: http://www.allianceforchildhood.org/fools_gold adresinden 4 Aralık 2017 tarihinde alınmıştır.
• Couse, L. J., & Chen, D. W. (2010). A tablet computer for young children? Exploring its viability for early childhood education. Journal of Research on Technology in Education, 43(1), 75-96.
• Creswell, J. W. (2013). Araştırma Deseni; Nitel, Nicel Ve Karma Yöntem Yaklaşımları (S.B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Eğiten kitap
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Ankara: Siyasal Kitabevi.Çağlar, S., Savaşer S. (2010). İnternet ve Çocuk Pornografisi. Uluslararası İnsan Bilimleri dergisi. 7(1),1001-1008.
• Çelen, F. K., Çelik, A., & Seferoğlu, S. S. (2011). Çocukların internet kullanımları ve onları bekleyen çevrim-içi riskler. Akademik Bilişim, 2-4.Ekiz, D. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri: Yaklaşım, yöntem ve teknikler. Anı Yayıncılık.
• Gimbert, B., & Cristol, D. (2004). Teaching curriculum with technology: Enhancing children’s technological competence during early childhood. Early Childhood Education Journal, 31(3), 207–216.
• Heft, T. M., & Swaminathan, S. (2002). The effects of computers on the social behavior of preschoolers. Journal of Research in Childhood Education, 16(2), 162-174.
• Kılınç, S. (2015). Okul öncesi çağındaki çocukların teknoloji kullanımı hakkında ebeveyn görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Livingstone, S., & Helsper, E. J. (2008) Parental mediation and children's Internet use. Journal of Broadcasting and Electronic Media, 52(4), 581-599.
• Matthews, J., & Jessel, J. (1993). Very young children use electronic paint: A study of the beginnings of drawing with traditional media and computer paintbox. Visual Arts Research, 19(1), 47–62.
• Moustakas, C. (1994). Phenomenolojical research methods. Thousand Oaks, CA:Sage
• Neilsen, J.,(2000). Does the İnternet make us lonely. www.useit.com. https://www.nngroup.com/articles/does-the-internet-make-us-lonely/.(Erişim tarihi: 22.06.2017)
• Orhan, F. & Akkoyunlu, B. (2004). İlköğretim öğrencilerinin İnternet kullanımları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 107-116.
• Punch, K. F. (2011). Sosyal araştırmalara giriş: Nicel ve nitel yaklaşımlar (Çev: D. Bayrak, H. Bader Arslan ve Z. Akyüz)(2. baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Rosen, L.D., Cheever, N.A. & Carrier, L.M. (2008). The association of parenting style and child age with parental limit setting and adolescent MySpace behavior. Journal of Applied Developmental Psychology, 29, 459–471
• Shahrimin, M.I., & Butterworth, D. M. (2002). Young children’s collaborative interactions in a multimedia computer environment. Internet and Higher Education, 4, 203-215.
• Şen, M. (2013). Okul öncesine giriş. Ankara: Eğiten Kitap.
• Talley, S., Lance, D. F., & Lee, T. R. (1997). Children, storybooks and computers. Reading Horizons, 38(3), 116–128.
• Trepanier-Street, M. L., Hong, S. B., & Bauer, J. C. (2001). Using technology in Reggio-inspired long-term projects. Early Childhood Education Journal, 28(3), 181–188.
• Van den Heuvel, A., Van den Eijnden, R. J., van Rooij, A. J., & Van de Mheen, D. (2012). Meeting online contacts in real life among adolescents: The predictive role of psychosocial wellbeing and internet-specific parenting. Computers in Human Behavior, 28(2), 465-472.
• Van Manen, M.(1990). Researching lived experience. New York: State University of New York Press.
• Wartella, E., Lee, J. H., & Caplovitz, A. G. (2002). Children and interactive media: An updated research compendium. Children and interactive media: an updated research compendium.
• Yıldırım ,A., Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma yöntemleri (10. Baskı).Ankara: Pegem Akademi
• Young, K.S. ve Rogers, R.C., (1997). The Relationship Between Depression and İnternet Addiction. Cyberpsychol Behav, 1(1), 25-28
• Yüksel, G., Baytemir, K. (2010). İlköğretim öğrencilerinin internet kullanım amaçları ile algıladıkları sosyal destek düzeylerinin incelenmesi, Türk Eğitim Bilimleri dergisi 8(1),