Öğrencilerinin Psikolojik Sağlamlıkları ile Duygusal ve Psikolojik İyi Oluşlukları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2020, Milli Mücadele'nin 100. Yılı Özel Sayısı, 290 - 303, 18.12.2020

Mustafa Başaran , Mustafa Erol , Derya Yılmaz

https://doi.org/10.21733/ibad.798643

Cited By: 6

Öz

İlkokul 4. ve ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin psikolojik sağlamlıkları ile duygusal ve psikolojik iyi oluşlukları arasındaki ilişkinin tespit edilmesi amacıyla yapılan bu araştırmanın yöntemi ilişkisel taramadır. Araştırmanın örneklemini 2018-2019 eğitim-öğretim yılında İstanbul Beylikdüzü, Esenyurt, Esenler, Avcılar, Güngören ve Zeytinburnu ilçelerinde bulunan devlet okullarında öğrenimine devam eden toplam 741 ilkokul 4. ve ortaokul 5. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmada verilerin elde edilmesinde “Çocuklar ve Gençler İçin Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ve “Stirling Çocuklar için Duygusal ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde t testi, F testi (ANOVA) Basit Doğrusal Regresyon ve Korelasyon (Pearson Momentler Çarpımı-r) kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğrencilerinin duygusal ve psikolojik iyi oluşlukları ile psikolojik sağlamlıkları arasında pozitif yönlü bir ilişkinin olduğu ve duygusal ve psikolojik iyi oluşluğun psikolojik sağlamlığın anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre psikolojik sağlamlıklarının daha yüksek olduğu; arkadaşı olmanın ve aile yanında kalmanın ise duygusal ve psikolojik iyi oluşluğu olumlu etkilediği son olarak kardeş sayısının psikolojik iyi oluş ve psikolojik sağlamlık üzerinde etkili olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Sağlamlık, Duygusal İyi Oluşluk, Psikolojik iyi Oluşluk

Examining the Relationship Between Students' Psychological Resilience and Emotional and Psychological Well-being

Öz

The method of this study, which was conducted to determine the relationship between the psychological resilience and emotional and psychological well-being of primary school 4th and middle school 5th grade students, is the relational screening. The sample of the study consists of 741 primary school 4th and middle school 5th grade students who continue their education in public schools in Istanbul Beylikdüzü, Esenyurt, Esenler, Avcılar, Güngören and Zeytinburnu districts in the 2018-2019 academic year. The sample of the study was determined with the easily accessible sampling method. "Psychological Resilience Scale for Children and Youth and" Emotional and Psychological Well-being Scale for Stirling Children "were used to obtain data in the study. T test, F test (ANOVA) Simple Linear Regression and Correlation (Pearson's Product of Moments-r) were used to analyze the data obtained in the study. According to the findings of the study, it was determined that there is a positive relationship between the emotional and psychological well-being of the students and their psychological resilience and that emotional and psychological well-being is a significant predictor of psychological resilience. In addition, it was found that the psychological resilience of male students was higher than female students; It was concluded that being a friend and staying with a family positively affected emotional and psychological well-being, and finally, the number of siblings did not affect psychological well-being and psychological resilience.

Anahtar Kelimeler

Psychological Resilience, Emotional Well-being, Psychological Well-being

Kaynakça

• Abed, N., Pakdaman, S., Heidari, M. & Tahmassian, K. (2016). Developing psychological well-being scale for preschool children. Global journal of health science, 8(11), 104-111. Doi: 10.5539/gjhs.v8n11p104
• Açıkgöz, M. (2016). Çukurova üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ile mizah tarzları ve mutluluk düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çağ Üniversitesi, Mersin.
• Akın, A. ve Akın, Ü. (2015). Psikolojide güncel kavramlar I (Pozitif Psikoloji). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Akın, A., Yılmaz, S., Özen, Y., Raba, S. ve Özhan, Y. (2016). Stirling çocuklar için duygusal ve psikolojik iyi oluş ölçeği'nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. V. Sakarya’da Eğitim Araştırmaları Kongresi, bildiri kitabı içinde (ss. 74-79). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınları.
• Altuntaş, S. ve Genç, H. (2018). Mutluluğun yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık: öğretmen örnekleminin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Advance online publication. Doi: 10.16986/HUJE.2018046021.
• Amato, P. R. (1994). Father-child relations, mother-child relations, and offspring psychological well-being in early adulthood. Journal of Marriage and Family, 56(4), 1031-1042.
• Arslan, G. (2015). Çocuk ve genç psikolojik sağlamlık ölçeğinin (çgpsö-12) psikometrik özellikleri: geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 16(1), 1-12. Doi: 10.12984/eed.23397
• Atarbay, S. (2017). Farklı bölümlerde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerinin psikolojik dayanıklılıklarına etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aydın, M. ve Egemberdiyeva, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 37-53.
• Bahadır, E. (2009). Sağlıkla ilgili fakültelerde eğitime başlayan öğrencilerin psikolojik sağlamlık düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Baştopcu, Ö. (2019). Tip 1 diyabetli adölesanların uyku ve yaşam kalitesi ile psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi, Düzce.
• Bitmiş, M. G., Sökmen, A., & Turgut, H. (2013). Psikolojik dayanıklılığın tükenmişlik üzerine etkisi: Örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 27-40.
• Bolat, Z. (2013). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ve öz-anlayışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Bozdağ, F. (2020). Mülteci çocukların psikolojik sağlamlıkları ve kültürlenme stratejileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Bozkurt, N. (2019). Ergenlerde psikolojik sağlamlık ve bilişsel esneklik düzeylerinin sınav kaygısı ile ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, İstanbul.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: istatistik araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cenkseven, F., & Akbaş, T. (2004). Üniversite öğrencilerinde öznel ve psikolojik iyi olmanın yordayıcılarının incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 43-65.
• Christenson, L. B., Burke Johnson, R. & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri: desen ve analiz (A. Aypay, Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Cooper, H., Okamura, L. & McNeil, P. (1995). Situation and personality correlates of psychological wellbeing: Social activity and personal control. Journal of Research in Personality, 29, 395-417. Doi: 10.1006/jrpe.1995.1023
• De Neve, K. M., & Cooper, H. (1998). The happy personality: A Meta-analysis of 137 personality traits and subjective well-being. Psychological Bulletin, 124(2), 197-229.
• Deborah, M. K., John L. L., Maddi, S. R., Marnie B. Michele P. & Richard H. H., (2006). The personality construct of hardiness, relationships between repression, innovativeness. authoritarianism, and performance. Journal of Personality, 72(2), 575- 598. Doi: 10.1111/j.1467-6494.2006.00385.x.
• Eraslan, M. (2015). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin psikolojik iyi olma düzeylerinin yaş, cinsiyet ve spor yapma durumlarına göre incelenmesi. Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 14-21.
• Fidell, L, S., & Tabachnick, B. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. Ankara, Nobel Yayınları.
• Fraser, M. W., Galinsky, M. J. & Richman, J. M. (1999). Risk, protection, and resilience: Toward a conceptual framework for social practice. Social Work Research, 23(3), 129-208. Doi: 10.1093/swr/23.3.131
• Gediksiz, E. (2013). Alçakgönüllülük ile psikolojik iyi olma arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Gizir, C. A. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 28, 113-128.
• Güloğlu, B., & Karaırmak, Ö. (2010). Üniversite öğrencilerinde yalnızlığın yordayıcısı olarak benlik saygısı ve psikolojik sağlamlık. Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 73-88.
• Gündoğdu, R., & Yavuzer, Y. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öznel iyi oluş ve psikolojik ihtiyaçlarının demografik değişkenlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 115-131.
• İlmen, Z. (2020). Evli bireylerin psikolojik doğum sırası, evlilik uyumu ve psikolojik sağlamlıkları arasındaki yordayıcı ilişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Ankara: Asil Yayıncılık.
• Karaırmak, Ö. (2006). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 26, 129-142.
• Kılıç, Ş. D. (2014). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık ve psikolojik dayanıklılıklarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Kuyumcu, B. (2012). Türk ve İngiliz üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi oluş duygusal farkındalık ve duygularını ifade etmelerinin ülke ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 1-24.
• Linley, P. A. & Joseph, S. (2004). Positive Psychology in practice. New Jersey: John Wiley and Sons, Inc.
• Luthar, S., Cicchetti, D. & Becker, B. (2000). The construct of resilience: A critical evaluation and guidelines for future work. Child Development, 71(3), 543-562. Doi: 10.1111/1467-8624.00164
• Masten, A. S. & Reed, M. J. (2002). Resilience in development. The Handbook of Positive Psychology. Oxford University Press.
• Meichenbaum, D. (2012). Important facts about resilience:A consideration of research findings about resilience and ımplications for assessment and treatment. Melissa Institute, Miami, Florida.
• Murphey, B. D. & Megan-Barry, B. A. (2013). Brigitte vaughn, ms. positive mental health: Resilience. Adolescent Health Highlight January, 3, 1-5.
• Oktan, V., Odacı, H., & Berber-Çelik, Ç. (2014). Psikolojik doğum sırasının psikolojik sağlamlığın yordanmasındaki rolünün incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 140-152.
• Onraet, E., Hiel, A. V., & Dhont, K. (2013). The relationship between right-wing ideological attitudes and psychological well-being. Personality and Social Psychology Bulletin, 39(4), 509-522. Doi: 10.1177/0146167213478199
• Özer, E. (2013). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin duygusal zekâ ve beş faktör kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Özer, E., & Deniz, M. E. (2014). An investigation of university students’ resilience level on the view of trait emotional EQ. Elementary Education Online, 13(4), 1240-1248.
• Patton, M, Q. (2015). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. Beşir Demir. Çev. Ed.), Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ryff, C. D. (1995). Psychological well-being in adult life. Current Directions in Psychological Science, 4(4), 99-104. Doi: 10.1111/1467-8721.ep10772395
• Ryff, C. D., & Keyes, C. L. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727. Doi: 10.1037/0022-3514.69.4.719
• Ryff, C. D., Magee, W. J., & Kling, K. C. (1999). Forging macro-micro linages in the study of psychological well-being. C. D. Ryff, W. J. Magee, ve K. C. Kling, The Self and Society In Aging Processes (s. 247-278). New York: Springer Publishing Company.
• Ryff, C. D., & Singer, B. (1996). Psychological well-being: meaning, measurement, and implications for psychotherapy research. Psychotherapy and Psychosomatics, 65(1), 14-23. Doi: 10.1159/000289026
• Sarıcaoğlu, H. (2011). Üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi olma düzeylerinin kişilik özellikleri ve öz-anlayış açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Schweiger, G. & Graf, G. (2015). The well-being of children. Berlin: De Gruyter Open Ltd.
• Sezgin, K. (2016). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ve dindarlık düzeylerinin incelenmesi (Dicle Üniversitesi örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Stewart, M., Reid, G. J. & Mangham, C. (1997). Fostering children's resilience. Journal of Pediatric Nursing, 12(1), 21-31. Doi: 10.1016/S0882-5963(97)80018-8
• Toprak, H. (2014). Ergenlerde mutluluk ve yaşam doyumunun yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık ve psikolojik ihtiyaç doyumu. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Uçak-Azboy, Z. (2020). Üstün zekâlı/yetenekli çocuklarda psikolojik sağlamlık ve sosyal sermaye ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çağ Üniversitesi. Mersin.
• Windle, M. (1999). Critical conceptual and measurement issues in the study of resilience. Resilience And Development: Positive Life Adaptations, 1(1), 161-176. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Ziyan, M. (2020). Üniversite öğrencilerinin kariyer uyumlarını yordamada psikolojik sağlamlık, bilişsel esneklik ve proaktif kişiliğin rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi. Adana.