The Relationship Between Adolescent-Parent Career Congruence and Emotional Autonomy: The Mediating Role of Self-Esteem

Yıl 2021, Sayı: 11, 280 - 297, 01.12.2021

Hacer Yıldırım , Kadir Meral Emin Kurtuluş

https://doi.org/10.21733/ibad.931260

Cited By: 2

Öz

The aim of this research is to examine the mediatory role of self-esteem in the relationship between adolescents’ adolescent-parent career congruence and their emotional autonomy. The study group of the study consists of 379 adolescents between the ages of 14-18, who continue their high school education. Of the 379 adolescents in the study group, 134 (%35.4) were boys and 245 (%64.6) were girls. The research is designed in accordance with the relational screening model. The “Adolescent-Parent Career Congruence Scale”, the “Emotional Autonomy Scale the “Two-Dimensional Self-Esteem Scale”, and a “Personal Information Form” were used to collect the study data. Pearson Product-Moment Correlation Coefficients, and Regression Based Bootstrapping Technique were used to analyze the research data. According to the results of the study, it was seen that adolescent-parent career congruence was a significant predictor of adolescents' self-esteem. However, it was found that self-esteem had a partial mediating effect on the relationship between adolescent-parent career adaptability and emotional autonomy. However, it was found that self-esteem had a partial mediating effect on the relationship between adolescent-parent career congruence and emotional autonomy.

Anahtar Kelimeler

Adolescent, Adolescent-Parent Career Congruence, Self-Esteem, Emotional Autonomy.

Ergen-Ebevenyn Kariyer Uyumu İle Duygusal Özerklik Arasındaki İlişki: Benlik Saygısının Aracı Rolü

Öz

Bu araştırmanın amacı, ergenlerin ergen-ebeveyn kariyer uyumu ile duygusal özerklikleri arasındaki ilişkide benlik saygısının aracı rolünü incelemektir. Araştırmanın çalışma grubu lise eğitimine devam eden, 14-18 yaş arasındaki 379 ergenden oluşmaktadır. Çalışma grubunda yer alan 379 ergenin 134’ü (%35,4) erkek, 245’i (%64,6) kızlardan oluşmaktadır. Araştırma ilişkisel tarama modeline uygun olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın gerekli verileri elde etmek için “Ergen-Ebeveyn Kariyer Uyumu Ölçeği”, “Duygusal Özerklik Ölçeği”, “İki Boyutlu Benlik Saygısı Ölçeği” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayı Analizi ve Regresyon Temelli Bootstrapping Tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, ergen-ebeveyn kariyer uyumunun ergenlerin benlik saygısının anlamlı birer yordayıcısı olduğu görülmüştür. Bununla birlikte ergenlerin ergen-ebeveyn kariyer uyumu ile duygusal özerklikleri arasındaki ilişkide benlik saygısının kısmi aracılık etkisi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

ERGEN, LİSE, ERGEN-EBEVEYN KARİYER UYUMU, BENLİK SAYGISI, DUYGUSAL ÖZERKLİK

Kaynakça

• Allen, J. P., Hauser, S. T., Bell, K. L. ve O'Connor, T. G. (1994). Longitudinal assessment of autonomy and relatedness in adolescent-family ınteractions as predictors of adolescent ego development and self-esteem. Child Development, 65(1), 179-194.
• Ataç, L. O., Dirik, D. ve Tetik, H. T. (2018). Benlik saygısı ve sosyal destek yoluyla kariyer uyum yeteneğini tahmin etme: Genç yetişkinler üzerine bir araştırma. Int J Educ Vocat Rehberi, 18, 45–61. https://doi.org/10.1007/s10775-017-9346-
• Bacanlı, F. (2016). Career decision-making difficulties of Turkish adolescents. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 16(2), 233-250. https://doi.org/10.1007/s10775-015-9304-8
• Bacanlı, F., Eşici, H. ve Özünlü, M. B. (2013). Kariyer karar verme güçlüklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(40), 198-211.
• Bacanlı, F., Yıldız-Akyol, E., Kaynak, S. ve Özhan, M. B. (2018). Ergen-Ebeveyn Kariyer Uyumu Ölçeği'ni Türkçeye uyarlama çalışması. Ege Journal of Education, 19(2), 389-407. doi: 10.12984/egeefd.396759
• Bednar, P. R. ve Wells, M. G. (1989). Self-Esteem paradoxes and innovotıons in clinical theory and practice. Washington: Amer Psychological Assn.
• Blos, P. (1979). The adolescent passage. The Free Press.
• Bomar, J. ve Sabatelli, R. M. (1996). Family system dynamics, gender and psychosocial maturity in late adolescence. Journal of Adolescent Research, 11, 421-439. https://doi.org/10.1177/0743554896114003
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Cai, Z., Guan, Y., Li, H., Shi, W., Guo, K., Liu, Y., Li, Q., Han, X., Jiang, P., Fang, Z. ve Hua, H. (2015). Self-esteem and proactive personality as predictors of future work self and career adaptability: An examination of mediating and moderating processes. Journal of Vocational behavior, 86, 86-94. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2014.10.004
• Cokley, K., Stone-Sabali, S., Krueger, N. ve Bailey, M. (2018). Self-esteem as a mediator of the link between perfectionism and the impostor phenomenon Personality and Individual Differences, 135(1), 292-297.
• Collins, W. A., Gleason, T. ve Sesma, A. (1997). Internalization, autonomy, and relationships: Development during adolescence. J. E. Grusec ve L. Kyczynski (Ed.), Parenting and children’s internalization of values (s. 78–99) içinde. Wiley.
• Çarkıt, E. (2019). Kariyer danışmanlığı ve mesleki rehberlik alanında Türkiye’de yapılan lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 1503-1514.
• Çoban, A. E. (2013). Türkiye’de ergenlerin duygusal özerkliklerinin bazı demografik değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve bilim, 38(169), 1300-1337.
• Çuhadaroğlu, F. (1986). Adölesanlarda benlik saygısı. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, H,Ü. Tıp Fakültesi, Ankara.
• Dasgupta, S. S. (1989). On the trail of an uncertain dream: Indian Immigrant Experiences in America (Immigrant communities and ethnic mınorıtıes ın The Unıted States and Canada). Ams Pr Inc.
• Doğan, T. (2011). İki Boyutlu Benlik Baygısı: Kendini Sevme ve Öz-yeterlik Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36 (162), 126-137.
• Duffy, R. D. (2010). Sense of control and career adaptability among undergraduate students. Journal of Career Assessment, 18, 1–11. https://doi.org/10.1177/1069072710374587
• Fraenkel, J. R., Wallen, N.E. ve Hyun H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGram-Hill Companies.
• Freud, A. (1958). Adolescence. Psychoanalytic Study of the Child, 13, 255-278. https://doi.org/10.1080/00797308.1958.11823182
• Fuhrman, T. ve Holmbeck, G. N. (1995). A contextual-moderator analysis of emotional autonomy and adjustment in adolescence. Child Development, 66, 793-811. http://dx.doi.org/10.2307/1131951.
• Gati, I., Levin, N. ve Landman-Tal, S. (2019). Decision-making models and career guidance. J. A. Athanasou ve H. N. Perera (Ed.), International handbook of career guidance (s. 115-145) içinde. Springer, Cham.
• Gati, I., ve Saka, N. (2001). High school students' career-related decision-making difficulties. Journal of Counseling & Development, 79(3), 331-340. https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.2001.tb01978.x
• Grotevant, H. D. ve Cooper, C. R. (1986). Individuation in family relationships. Human Development, 29(2), 82–100. https://doi.org/10.1159/000273025
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. ve Tatham, R. L. (2013). Multivariate Data Analysis. New York: Pearson.
• Harter, S. (1993). Causes and consequences of low self-esteem in children and adolescents. R. F. Baumeister (Ed.), Self-Esteem: The puzzle of low self regard (s. 87-115) içinde. Plenum.
• Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: Methodology in the social sciences. New York: The Guilford Press.
• Hui, T., Yuen, M. ve Chen, G. (2018), Career adaptability, self‐esteem, and social support among Hong Kong University students. The Career Development Quarterly, 66, 94-106. https://doi.org/10.1002/cdq.12118
• Jaworska, N., ve MacQueen, G. (2015). Adolescence as a unique developmental period. Journal of Psychiatry & Neuroscience: JPN, 40(5), 291–293. https://doi.org/10.1503/jpn.150268
• Joseph, J. M. (1994). The resilient child. Preparing today's youth for tomorrow's world. Insight Books/Plenum Press.
• Kutlu, A. ve Apaydın, B. (2019). Ortaokul öğrencilerinin algılanan anne baba tutumlarının kariyer gelişimleri ile ilişkisi. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 2(1), 54-72.
• Leung, S. A., Hou, Z.-J., Gati, I. ve Li, X. (2011). Effects of parental expectations and cultural-values orientation on career decision-making difficulties of Chinese university students. Journal of Vocational Behavior, 78(1), 11–20. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2010.08.004
• McArdle, S., Waters, L., Briscoe, J. P. ve Hall, D. T. T. (2007). Employability during unemployment: Adaptability, career identity and human and social capital. Journal of Vocational Behavior, 71(2), 247-264. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2007.06.003
• Musaagaoglu, C. ve Güre, A. (2005). Ergenlerde davranışsal özerklik ile algılanan ana-baba tutumları arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 20(55), 79. Nelson-Jones R. (1995). Danışma Psikolojisi Kuramları. Nobel Yayın Dağıtım.
• Otto, L. B. (2000). Youth perspectives on parental career influence. Journal of Career Development, 27(2), 111-118. https://doi.org/10.1177/089484530002700205 Özdemir, Y., & Çok, F. (2011). Ergenlikte özerklik gelişimi. Turkish Psychological Counseling & Guidance Journal, 4(36), 152-164.
• Özkan, İ. (1994). Benlik saygısını etkileyen etkenler. Düşünen Adam, 7(3), 4-9.
• Parker, G. (1983). Parental “Affectionless Control” as an antecedent to adult depression. Archieves of General Psychiatry, 40, 956-960. doi:10.1001/archpsyc.1983.01790080038005
• Parra, Á., Oliva, A. ve Sánchez-Queija, I. (2015). Development of emotional autonomy from adolescence to young adulthood in Spain. Journal of Adolescence, 38, 57–67. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2014.11.003
• Pekcan, H. (2006). Adölesan (delikanlı) sağlığı. Ç. Güler ve L. Akın (Ed.), İç: Halk sağlığı temel bilgiler (s: 482-492) içinde. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları;
• Pişkin, M. (1999). Özsaygıyı geliştirme eğitimi. Y. Kuzgun (Ed.), İlköğretimde rehberlik (s. 95-123) içinde. Nobel Yayın Dağıtım.
• Pişkin, M. (2002). Çocuğun kariyer planlamasında ailenin rolü. 2001 yılı aile raporu (s.245-272) içinde. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
• Plummer, D. (2005). Helping adolescents and adults to build self esteem. London: Jessica Kingsley Publishers.
• Preacher, K. J. ve Hayes, A. F. (2008). Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models. Behavior
• Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton University Press.
• Rossier, J., Zecca, G., Stauffer, S. D., Maggiori, C. ve Dauvalder, J. P. (2012). Career adapt-abilities scale in a French-speaking swiss sample: Psychometric properties and relationships to personality and work engagement. Journal of Vocational Behavior, 80, 734–743. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2012.01.004
• Ryan, R. M., & Lynch, J. H. (1989). Emotional autonomy versus detachment: Revisiting the vicissitudes of adolescence and young adulthood. Child Development, 60, 340-356. http://dx.doi.org/10.1017/S1138741600001487
• Sawitri, D. R., Creed, P. A. ve Zimmer-Gembeck, M. J. (2012). The adolescent–parent career congruence scale: Development and initial validation. Journal of Career Assessment, 21(2), 210-226. https://doi.org/10.1177/1069072712466723
• Soenens, B. ve Vansteenkiste, M. (2005). Antecedents and outcomes of self-determination in 3 life domains: The role of parents' and teachers' autonomy support. Journal of Youth and Adolescence, 34(6), 589-604.
• Steinberg, S. (2007). Ergenlik. İmge Kitabevi.
• Steinberg, L. ve Silverberg, S. (1986). The vicissitudes of autonomy in early adolescence. Child Development, 57(4), 841-851. http://dx.doi.org/10.2307/1130361
• Steinberg, L. ve Silverberg, S. B. (1986). The vicissitudes of autonomy in early adolescence. Child Development, 57(4), 841-851.
• Steinberg, L., Lamborn, S. D., Dornbusch, S. M. ve Darling, N. (1992). Impact of parenting practices on adolescent achievement: Authoritative parenting, school ınvolvement, and encouragement to succeed. Child Development, 63(5), 1266-1281.
• Tafarodi, R. W. ve Swann, W. B. (1995). Self-Liking and self-competence as dimensions of global self-esteem: Initial validation of a measure. Journal of Personality Assessment, 65, 322–342.
• Tatar, A., Bildik, T., Yektaş, Ç., Hamidi, F. ve Özmen, H. E. (2016). Duygusal Özerklik Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması ve klinik başvurusu olmayan ergen öğrencilerde duygusal özerkliğin incelenmesi. Nobel Medicus, 12(1), 39-48.
• Tulviste, T. (2011). Autonomy, educational plans, and self-esteem in ınstitution reared and home-reared teenagers in Estonia. Youth and Society, 43(4), 1335-1354.
• Van Vianen, A. E. M., Klehe, U. C., Koen, J. ve Dries, N. (2012). Career Adapt-Abilities Scale Netherlands form: Psychometric properties and relationships to ability, personality, and regulatory focus. Journal of Vocational Behavior, 80, 716–724. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2012.01.002
• Whiston, S. C. ve Keller, B. K. (2004). The influences of the family of origin on career development: A review and analysis. The Counseling Psychologist, 32, 493–568. https://doi.org/10.1177/0011000004265660
• Yalçınkaya H., Şanlı N. (2003), İlköğretim okulu 11-16 Yaş öğrencilerin ailede karar vermeye katılımı konusundaki görüşleri, Milli Eğitim Dergisi, 8(3), 7-16.