Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi Mart, Haziran, Eylül ve Aralık aylarında olmak üzere yılda dört kez yayımlanan hakemli akademik bir dergidir.


Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi (KFBD), Committee on Publication Ethics (COPE) kılavuz ve politikalarına göre belirlenen etik görev ve sorumluluklar çerçevesinde temel bilim, mühendislik ve teknolojinin tüm yönleriyle ilgili özgün araştırmaları değerlendirir ve yayınlar. Gönderilecek eserlerde; alanında bir boşluğu dolduracak özgün bir araştırma makalesi olması şartı aranır.


Dergimizde hakemlerin ve yazarların birbirlerine karşı kimliklerinin gizli tutulduğu çift taraflı kör hakem sistemi kullanılır. Yazarlar ve hakemler, kimliklerinin gizli kalması için gayret göstermelidir. Bu amaçla sisteme dosya gönderen yazar, editör, hakem gibi kişilerin metin ve dosyaları sisteme yüklerken dikkat etmeleri gerekir.


Yayın Kurulu, dergiye gönderilen eserlerin öncelikle yayın ilkeleri ile dergi kapsamı, bilimsel içerik ve şekil açısından inceler. Ön incelemeden geçen eserler değerlendirilmesi amacıyla en az 2 hakeme gönderilir. Eserin dergiye kabul edilebilmesi için 2 hakemden de olumlu değerlendirme alması gerekir. Gerektiği durumlarda 3. hakemden de değerlendirme sürecine katkı sağlaması istenebilir. Son karar editöre aittir.

Dergimiz araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır. Gönderilen makalenin her yazarı, yayın etiğine uygun etik sorumlulukları eşit olarak paylaşır. Yayınlanmak üzere gönderilen makaleler ayrıca intihal tespitinde kullanılan özel bir program aracılığıyla makalelerin daha önce yayımlanmamış olduğu ve intihal içermediği teyit edilir.


Kabul edilen eserin yayınlanma süreci, eserin alındığı tarihten itibaren 2-6 ay sürmektedir.


Dergiye makale gönderimi ücretsizdir. Yayına kabul edilen makaleden de hiç bir ücret talep edilmez.  

KFBD, ücretsiz erişimi destekleyen Budapeşte Açık Erişim Girişimi'ne (BOAI) imza attı ve bu girişimde açıklanan Açık Erişim İlkelerini benimsedi.

Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, hakemli ve açık erişim politikasını benimsemiş bir dergidir. Bu bağlamda, Budapeşte Açık Erişim Hareketine (BOAI) taraftır. BOAI'ye göre Açık Erişim, “hakem değerlendirmesinden geçmiş bilimsel literatürün, internet aracılığıyla; finansal, yasal ve teknik engeller olmaksızın, serbestçe erişilebilir, okunabilir, indirilebilir, kopyalanabilir, dağıtılabilir, basılabilir, taranabilir, tam metinlere bağlantı verilebilir, dizinlenebilir, yazılıma veri olarak aktarılabilir ve her türlü yasal amaç için kullanılabilir olması”dır.

Dergimize gönderilen akademik çalışmalardaki intihalleri tespit etmek amacıyla İntihal Tespit Programları kullanılır. Dergimize makale gönderen yazarlar etik ihlal yapmadıklarını beyan etmiş sayılırlar. İntihal yaptığı tespit edilen yazarların eserlerine dergimizde yer verilmez. Bu konuyla ilgili rapor yazara gönderilir. 

Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi yazarlardan makale değerlendirme ve yayın süreci için herhangi bir ücret talep etmemektedir.

Bu dergi, iştirak eden kütüphanelerin dağıtılan arşivleme sistemi yaratması amaçlı, kütüphanelerin koruma ve restorasyon amaçlı kalıcı arşivler yaratmasına izin vermek için LOCKSS sistemi kullanmaktadır.

Bu dergide makalelerini yayımlayan yazarlar aşağıdaki şartları kabul etmiş bulunmaktadır:
Yazar makale telif hakkını elinde tutar ve ilk yayımlama hakkını dergiye verir. Makale, yazarının belirtilmesi ve ilk yayımının bu dergide yapılması koşuluyla diğerleri tarafından paylaşılmasına olanak veren Creative Commons Attribution lisansı altında lisanslanır.

Yazar, makalenin dergide yayımlanmış versiyonunun tam yetki vermeden dağıtımı (örneğin, kurumsal bir veri bankasına gönderilmesi ya da bir kitapta yayımlanması) için ayrı sözleşme düzenlemeleri yapabilir.

Yazarların makalelerini dergiye göndermeden önce ya da gönderi süreci devam ederken internet üzerinden (örneğin, kurumsal veri tabanında ya da kendi web sitelerinde) paylaşmaları teşvik edilir; bu, hem verimli fikir alışverişlerine hem de makalenin daha erken ve daha çok atıf almasına yol açabilir (bakınız Açık Erişimin Etkisi).


EDİTÖRLERİN VE YAYIN KURULUNUN SORUMLULUKLARI

Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi'nin tüm editörleri, dergideki değerlendirmelerinde ve kararlarında bağımsızdır. Hiçbir dış ve/veya iç faktör kararlarını etkileyemez. Editörlerin olumlu ve/veya olumsuz herhangi bir kısıtlamaya maruz kalması halinde, kısıtlamaya karışanlar hakkında yasal işlem başlatma hakları saklıdır. Öte yandan, editörler dergideki kararlarından sorumludur. Derginin içeriğinden ve zamanında yayınlanmasından sorumlu tek kişi baş editördür.

Dergi editörleri ve Yayın Kurulu üyelerinin, gönderilen materyalleri bölüm editörleri, istatistik editörleri, dil editörleri, kopya editörleri, tasarım editörleri ve gerektiğinde hakemler dışındaki üçüncü kişilerle paylaşması ve gönderilen materyalleri kendilerinin kullanması yasaktır. Bir editör ile yazar veya yazarın kurumu arasında işbirliği veya rekabet açısından çıkar çatışması olması durumunda, değerlendirme sürecini yönetmek üzere Yayın Kurulu'nun başka bir üyesi görevlendirilir.

Editörler, alanında uzman en az iki hakem atayarak gönderilen makalelerin hakem değerlendirmesini sağlar. Makalelerin araştırmacılar ve okuyucular için önemi, hakem raporları, intihal ve telif hakkı ihlali gibi hukuki sorunlar göz önünde bulundurularak yayın kararından sorumlu yazı işleri müdürü sorumludur. Baş editör, kararını diğer editörler ve hakemlerle tartışabilir.


HAKEMLERİN SORUMLULUKLARI

Dergiye gönderilen bir makalenin bilimsel içeriğinin, bilimsel düzeninin ve uygunluğunun dergi ilkelerine göre kontrol edilmesi ve uygun olmayan yazı içeriği için hakem görüşünün uygunluğun sağlanmasıdır. Hakemlik süreci, hakemlerin makaleler hakkındaki değerlendirmelerini editörlere iletmelerini sağlamakla kalmaz, aynı zamanda onlara makalelerin içeriğini iyileştirme fırsatı da verir.

Bir makaleyi değerlendirmekle görevlendirilen hakem, makalenin içeriği dışında bir bilim dalında uzmansa, makalenin konusuna uzaksa, değerlendirme için yeterli süre yoksa veya çıkar çatışması varsa, atanan editörü bilgilendirin ve geri çekilmesini isteyin. Makalenin içeriği hakemin uzmanlık alanına uygunsa değerlendirmeyi tamamlamalı ve en kısa sürede raporu editöre göndermelidir.

Makaleleri değerlendirmekle görevlendirilen hakemler, makalelerin gizli belge olduğunu peşinen onaylar ve bu belgelere ilişkin bilgileri, değerlendirmeye katılan editörler dışında üçüncü kişilerle paylaşmaz. Hakemler, makaleler yayınlanmak üzere kabul edildikten veya reddedildikten sonra bile bilgi paylaşmamaya devam eder. Değerlendirme için hakeme izinsiz olarak gönderilen makalede bir fikrin kullanıldığından şüpheleniliyorsa, COPE akış şeması “Bir hakemin bir yazarın fikirlerini veya verilerini sahiplendiğinden şüpheleniyorsanız ne yapmalısınız?” takip edilir.

Hakemler, eleştirilerini bilimsel bir zemin üzerine inşa etmeli ve açıklamalarında bilimsel kanıtlara yer vermelidir. Hakemler tarafından makaleleri geliştirmek için yapılan tüm yorumlar açık ve doğrudan olmalı ve rahatsız edici yazar duygularından uzak bir şekilde yazılmalıdır. Hakaret ve aşağılayıcı ifadelerden kaçınılmalıdır.

Hakemler kaynak gösterilmeden kullanılan makalelerdeki alıntıları belirlemelidir. Yayımlanan makalelerdeki ifadeler, gözlemler, sonuçlar veya kanıtlar, ilgili kaynak gösterilerek alıntılanmalıdır. Hakemler ayrıca alıntı yapılan referans(lar)da alıntıların var olduğundan emin olmalıdır.

Hakem, yazar(lar) ile bir veya daha fazla ilgi alanına giren bir durumda ise, bunu editöre bildirerek, hakemin makaleden çekilmesini istemelidir.


YAZARLARIN SORUMLULUKLARI

Orijinal araştırma makalelerinin yazarları, sonuçları uygun bir şekilde sunmalı ve üzerinde tartışmalıdır. Makalelerin metodolojik içeriklerinin tekrarlanabilir olması gerektiğinden, yazarlar açıklamalarında açık olmalı ve kasıtlı olarak yanlış veya eksik verileri bildirmemelidir. 

Yazarlardan ihtiyaç duyulduğunda (etik durumlar vb.) Ham verilerini sunmaları istenebilir. Bu nedenle, yazıların ham verileri gerektiğinde sunulmak üzere güvenli bir yerde saklanmalıdır. Yayın sonrası ham verilerin saklanma süresi en az 10 yıl olmalıdır.

Gönderilen makalelerin yazarları, makalelerinin orijinal olduğundan veya alıntılar için alıntı yapılan referansları içerdiğinden emin olmalıdır.

Aynı araştırmaya ilişkin birden fazla yayın raporlaması yapılması onaylanmış bir yöntem değildir. Yazarlar bu tür durumlara dikkat etmeli ve aynı makaleyi aynı anda farklı dergilere göndermemelidir.

Makalelerde sorumlu yazar olarak yalnızca aşağıdaki kişiler yer almalıdır:

1) Bir çalışmada kavram, tasarım, uygulama, veri toplama ve/veya analize büyük katkı sağlayan araştırmacılar,

2) Makalelerin hazırlanmasında veya kritik revizyonunda yer alan araştırmacılar,

3 ) Araştırmacılar, makalelerin en son sürümünü onayladılar ve sunumunu kabul ettiler.

Yukarıdaki liste dışında katkıda bulunanlar (teknik yardım, yazım ve editörlükte yardımcılar, genel katkılar vb.) yazar listesinde yer almamalıdır, ancak teşekkür bölümünde listelenebilir. Makalelerin ilgili yazarları, yazar olarak katkıda bulunanların ve teşekkür bölümünde yer alacakların ayrı bir listesini sağlamalıdır.

Yazarlar makalelerinde her türlü çıkar çatışmasını açıkça beyan etmelidir. Makalelerin konusu ile ilgili herhangi bir çıkar çatışması bulunmadığı da beyan edilmelidir. En yaygın çıkar çatışması türleri, mali destekler, eğitim veya diğer fon türleri, kişisel veya kurumsal ilişkiler ve bağlılıklardır. Çalışmaların tüm mali destek kaynakları (hibeleri veya diğer referans numaraları ile birlikte) beyan edilmelidir.

Yazarlar, kişisel olarak elde ettikleri bilgileri (konuşmalar, yazışmalar veya görgü tanıklarıyla yapılan tartışmalar) kaynaklarının izni olmadıkça kullanmamalıdır. Özel belgelere veya hibe başvurularının hakemliğine ilişkin bilgiler, ilgili hizmeti sağlayan makamların izni olmadan kullanılmamalıdır.

Yazarlar, hakemlik sürecinde yer almakla yükümlüdür ve editörlerin ham verileri, etik onaylar için kanıtları, hasta onaylarını ve telif hakkı izin formu taleplerini ve açıklamalarını yanıtlayarak işbirliği yapmalıdır. Yazarlar, akran değerlendirmesi süreci tarafından üretilen revizyon önerilerine olumlu veya olumsuz bir şekilde yanıt vermelidir. Olumsuz yanıtlarına karşı görüşlerini de mutlaka eklemelidirler.

Yazarlar, yayınlanan makalelerinde önemli bir hata veya yanlışlık fark ettiklerinde, bir yazım hatası için dergi editörü veya yayıncı ile iletişime geçmelidir. Editör hatayı fark ederse, yayınlanan makalelerin düzeltilmesi veya geri çekilmesi ile ilgili süreci başlatır.

Son Güncelleme Zamanı: 21.03.2024 13:08:25