Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Etik İlkeler, Yayın Politikası ve Suistimal Bildirimi


Yazarların Etik Sorumlulukları
Dergimiz, Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ) ve Yükseköğretim Kurulu Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönetmeliği tarafından yayınlanan Ulusal ve Uluslararası Etik Yayıncılık İlkeleri’ni benimsemiştir.

Dergimize çalışma gönderen yazarların aşağıdaki etik sorumluluklara dikkat etmeleri büyük önem taşımaktadır.

1. Orijinallik ve Plagiarizm: Yazarlar, gönderdikleri çalışmaların tamamen orijinal olduğunu ve başka çalışmaların uygun şekilde referans verilmeden kopyalanmadığını veya taklit edilmediğini taahhüt ederler. Başkalarına ait fikirlerin, verilerin veya ifadelerin açık bir şekilde alıntılanması ve kaynak gösterilmesi gerekmektedir.
2. Çoklu, Eşzamanlı Yayın: Yazarlar, aynı çalışmanın veya önemli ölçüde benzer içeriğin birden fazla dergiye eşzamanlı olarak gönderilmesinin etik ihlal olduğunu bilmelidir. Bir çalışmanın başka bir yerde yayınlanmış ya da değerlendirilme sürecinde olduğuna dair bilgilendirme yapılmalıdır.
3. Kaynak Gösterme: Yazarlar, çalışmada kullandıkları tüm kaynaklara uygun şekilde atıfta bulunmak zorundadır. Araştırmada önemli katkılarda bulunan ancak yazarlık kriterlerini karşılamayan kişiler çalışmada uygun bir şekilde teşekkür edilmelidir.
4. Yazar Listesi ve Yazarlık: Yazarlık, yalnızca çalışmaya önemli katkı sağlayan kişilerle sınırlandırılmalıdır. Katkı düzeyine bağlı olarak yazarlar doğru sırada belirtilmelidir. Çalışmaya katkı sağlayan ancak yazar olarak dahil edilmeyen kişilere teşekkür edilmelidir. Her yazar, çalışmanın son halini onaylamalı ve yayına sunulan içeriğin doğruluğunu kabul etmelidir.
5. Veri Erişimi ve Saklama: Yazarlar, araştırmalarının ham verilerini istenildiğinde editör kuruluna veya uygun denetleyici makamlara sunmaya hazır olmalı ve makalede sunulan sonuçların doğruluğunu destekleyecek şekilde verilerin uygun bir süre boyunca saklanmasını sağlamalıdır.
6. Çıkar Çatışmaları: Yazarlar, araştırmalarını veya yorumlarını etkileyebilecek tüm mali veya diğer çıkar çatışmalarını açıkça belirtmelidir. Bu tür durumlarda uygun açıklamalar çalışmanın yayınlandığı platformda yapılmalıdır.
7. İnsan ve Hayvan Deneyleri: Yazarlar, insan ve hayvan denekleri üzerinde yapılan tüm çalışmalarda ilgili etik kurul onaylarının alındığını ve araştırmaların etik ilkelere uygun olarak gerçekleştirildiğini teyit etmelidir. Gönüllü deneklerin mahremiyetine saygı gösterilmeli ve bu kişilerin hakları korunmalıdır.
8. Yayın Sonrası Düzeltme ve Geri Çekme: Yazarlar, yayınlanmış bir çalışmada ciddi bir hata veya yanlışlık tespit etmeleri durumunda, dergi editörünü derhal bilgilendirmeli ve çalışmayı geri çekmek veya düzeltmek için işbirliği yapmalıdır. Hatalı yayınlar, bilimsel kayıtların doğruluğu açısından düzeltilmelidir.
9. İnceleme Sürecinde İşbirliği: Yazarlar, gönderilen makalenin değerlendirilmesi sırasında hakemlerin veya editörlerin talep ettiği ek bilgileri sağlama konusunda işbirliği yapmalıdır. Çalışma ile ilgili ek belgelerin sağlanması ve soruların yanıtlanması konusunda açık olunmalıdır.

Yazarlara Yönelik Etik İhlal ve Suistimal Bilgilendirmesi
Yazarların sorumluluklarının yanı sıra, göz önünde bulundurulması gereken etik ihlaller de mevcuttur. Bu ihlaller, bilimsel araştırmaların güvenilirliği ve akademik dürüstlüğün korunması açısından kritik öneme sahiptir. Başlıca etik ihlaller aşağıda sıralanmıştır:

1. Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan verileri üretmek veya verileri tahrif ederek kullanmak anlamına gelir. Bu, araştırmanın güvenilirliğini ciddi şekilde zedeleyen etik bir ihlaldir.
2. Çarpıtma: Araştırma kayıtlarını veya elde edilen verileri değiştirmek, kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek ya da destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarlarına uygun şekilde araştırma sonuçlarını şekillendirmek, bu ihlal kapsamına girer. Çarpıtma, araştırmanın sonuçlarını kasıtlı olarak yanıltıcı bir şekilde sunmaktır.
3. Tekrar Yayım: Daha önce yayımlanmış bir çalışmayı, yeni bir araştırma gibi göstererek akademik atama ve yükselme süreçlerinde sunmak, tekrar yayım olarak değerlendirilir ve etik ihlal sayılır. Bilimsel üretimin tekrara dayalı olarak artmasını sağlayan bu tür yayınlar, akademik dürüstlüğü zedeler.
4. Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, bütünlüğünü bozacak şekilde parçalara ayırıp, farklı çalışmalarmış gibi yayımlamak ve bu yayınları akademik kariyer süreçlerinde ayrı yayınlar olarak sunmak etik ihlale girer. Bu durum, bilimsel bulguların yanlış yönlendirilmesine neden olur.
5. Haksız Yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasında göstermek ya da katkısı olan kişileri yazarlar listesinden çıkarmak, yazarlık sıralamasını haksız bir şekilde değiştirmek ya da kişisel nüfuz kullanarak ismini yazarlar arasına eklemek haksız yazarlık olarak adlandırılır. Bilimsel araştırmalarda adil katkının gözetilmemesi, bu tür etik ihlallerin ortaya çıkmasına yol açar.

İntihal ve İntihal Politikası
Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi olarak, bilimsel çalışmalarda orijinalliği ve etik değerleri koruma yükümlülüğüne büyük önem vermekteyiz. İntihal, akademik dürüstlük ilkelerine aykırı bir davranıştır ve dergimizde hiçbir şekilde kabul edilmemektedir. İntihal, başka birinin eserini ya da fikrini, uygun kaynak göstermeksizin veya izin almadan kendi eseri gibi sunmaktır.

Dergimizde gönderilen tüm çalışmalar, intihal.net ve  iThenticate yazılımları aracılığıyla benzerlik taramasından geçirilmektedir. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi'nin intihal politikası gereği:

* Bir çalışmanın intihal.net ve/veya iThenticate sonucu %10'dan fazla benzerlik oranına sahipse metin iade edilir.
* Çalışmada tek bir kaynağa olan benzerlik oranı %4'ten fazla olmamalıdır.
* Benzerlik oranı %10 altında olsa dahi, tek bir cümlede intihal tespit edilirse, çalışma iade edilir.

Yazarlar, gönderdikleri çalışmalarda intihalden kaçınmak için dikkatli olmalı, tüm kaynaklara uygun şekilde atıfta bulunmalı ve alıntılarının doğru yapıldığından emin olmalıdır. İntihal türleri aşağıdaki maddeleri kapsar:

1. Doğrudan İntihal: Başka bir yazarın çalışmasındaki metni veya ifadeleri kelimesi kelimesine kopyalamak ve kaynak göstermeden kullanmaktır. Bu, en yaygın ve açık intihal türüdür.
2. Kısmi İntihal: Başka bir çalışmadan belirli bir bölümü veya ifadeleri alarak küçük değişiklikler yapıp kendi çalışması gibi sunmaktır. Parafraz edilen (yeniden ifade edilen) metinler bile uygun bir şekilde kaynak gösterilmediği takdirde intihal sayılır.
3. Kendi Çalışmasını Tekrar Yayınlama (Self-Plagiarism): Yazarın daha önce yayınladığı çalışmasını, yeni bir çalışma olarak gösterip aynı veya büyük oranda benzer bölümleri tekrar sunmasıdır. Bu, özellikle yazarın aynı çalışmayı birden fazla dergiye sunması durumunda ortaya çıkar.
4. Mozaik İntihali: Farklı kaynaklardan alınan cümlelerin veya ifadelerin birleştirilerek, orijinal bir metin gibi sunulmasıdır. Bu tür intihalde, metnin farklı bölümleri bir araya getirilip yeniden düzenlense bile, kaynak belirtilmezse intihal sayılır.
5. Kaynak Göstermede Yanıltma: Bir çalışmadan yapılan alıntı veya bilgilerin, doğru bir kaynaktan gelmediğini göstermek ya da yanlış veya sahte bir kaynak vermek de intihal kapsamına girer.
6. Atıf Yapmama: Başka bir çalışmanın verilerini, fikirlerini, yöntemlerini ya da sonuçlarını kullanırken, uygun şekilde atıfta bulunmamak veya kaynak göstermemek intihalin bir başka türüdür.

Yazarların, yukarıdaki intihal türlerini bilerek ya da bilmeyerek gerçekleştirmesi, akademik dürüstlük kurallarına aykırıdır ve Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi tarafından kabul edilmez. İntihal tespit edilen çalışmalar, yayın sürecinden geri çekilecek ve yazarlar bilgilendirilecektir. Bu etik ihlaller, Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi'nde kabul edilemez ve tespit edildiğinde gerekli yaptırımlar uygulanır.

Yapay Zekanın Sorumlu Kullanımı
Yapay zeka araçlarının akademik yazılarda kullanım sınırları hakkında yayıncılar ve editörler arasında tartışma ve fikir alışverişleri sürmektedir. COPE'nin Şubat 2023 tarihli tutum belgesine göre, ChatGPT gibi yapay zeka araçları yazar olarak listelenemez. Yazarlar, YÖNTEM bölümünde yapay zeka kullanımını ve hangi araçların kullanıldığını belirtmelidir. İçeriğin tamamından, yapay zeka tarafından üretilen kısımlar da dahil olmak üzere, yazarlar tamamen sorumludur ve yayın etiğine uygunluğu sağlamalıdır.
Mart 2023'teki bir COPE Forum tartışmasında, yapay zeka araçlarının özellikle ana dili İngilizce olmayanlar veya yazma zorluğu çekenler için yararlı olabileceği belirtilmiştir. Ancak, yapay zeka kullanımında şeffaflık ve sorumluluk çok önemlidir. Dergimize katkıda bulunmayı düşünen akademisyenlere bu etik kılavuzları takip etmelerini öneriyoruz. Yazarların, makalelerini hazırlarken kullandıkları yapay zeka araçlarını, kullanım nedenlerini ve makalenin hangi kısımlarının yapay zeka yardımıyla hazırlandığını açıkça belirtmeleri gerekmektedir. Bunun için belirtilen şablonda bir "Yapay Zeka Kullanım Beyanı" hazırlanarak başvuru esnasında ıslak imzalı olarak sisteme yüklenmelidir.

Araştırma Suistimali İddialarının Ele Alınması
Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, araştırma suistimali iddialarını ciddiyetle ele almakta ve bu tür durumların çözümü için Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından önerilen yönergeleri izlemektedir. COPE'un "Başarılı Bir Yazı İşleri için Etik Araç Seti" doğrultusunda, araştırma suistimali şüphesiyle ilgili tüm iddialar şeffaf, adil ve tarafsız bir şekilde değerlendirilir.

İddiaların ele alınmasında aşağıdaki süreçler izlenir:

1. Ön Değerlendirme: Editörler, yapılan suistimal iddialarını inceler ve delil niteliğindeki belgeleri göz önünde bulundurarak bir ön değerlendirme yapar. İddia, yeterli kanıtlara dayanıyorsa, derhal resmi bir inceleme başlatılır.
2. İnceleme Süreci: COPE'un belirlediği etik ilkeler doğrultusunda, gerekli inceleme süreçleri yürütülür. Gerekirse, ilgili taraflardan ek bilgi istenir ve araştırmanın tüm aşamaları gözden geçirilir.
3. Karar Verme: İnceleme sonucunda, suistimalin gerçekleşip gerçekleşmediğine dair nihai karar alınır. Suistimal tespit edilirse, ilgili makale yayından geri çekilebilir, düzeltme yayımlanabilir veya yazarın gelecekteki yayınlarına kısıtlama getirilebilir.
4. İletişim: İddia ile ilgili tüm taraflar (yazar, hakem, kurum vs.) süreç hakkında bilgilendirilir ve nihai sonuç yazılı olarak paylaşılır.

Dergimiz, araştırma suistimali iddialarının çözümünde bağımsız, tarafsız ve adil bir süreç yürütmeyi taahhüt eder.

Düzeltme, Geri Çekme ve Endişe İfadesi
Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, yayımlanan makalelerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve akademik etiğe uygunluğunu sağlamak için gerekli tüm adımları atmayı taahhüt eder. Bu doğrultuda, makalelerde tespit edilen hatalar, etik ihlaller veya yanlışlıklarla ilgili olarak aşağıdaki süreçler uygulanmaktadır:

1. Düzeltme (Correction):
Eğer yayımlanan bir makalede önemli bir hata ya da eksiklik tespit edilirse, bu durum yazarlar tarafından ya da üçüncü taraflarca dergiye bildirilir. Hatanın makalenin bütünlüğünü etkileyip etkilemediğine bağlı olarak, dergi editörleri tarafından düzeltme yayımlanır. Düzeltme, makalede yer alan yanlış bilginin düzeltilmesi için yayımlanan bir açıklamadır.
2. Geri Çekme (Retraction):
Eğer bir makalede ciddi etik ihlaller (intihal, sahtecilik, veri manipülasyonu gibi) ya da makalenin bilimsel geçerliliğini ciddi şekilde zedeleyen hatalar tespit edilirse, makale geri çekilebilir. Geri çekme işlemi, okuyucuların makalenin geçerliliği hakkında bilgilendirilmesi amacıyla yapılır. Geri çekilen makaleler, dergi arşivinde kalmaya devam eder, ancak geri çekildiğine dair açık bir bildirim eklenir.
3. Endişe İfadesi (Expression of Concern):
Eğer bir makaleyle ilgili ciddi bir etik sorun ya da hata olduğuna dair şüpheler varsa, ancak bu durum henüz tam olarak kanıtlanamamışsa, dergi editörleri bir Endişe İfadesi yayımlayabilir. Bu bildirim, okuyuculara makaleyle ilgili soru işaretleri bulunduğunu ve inceleme sürecinin devam ettiğini belirtmek amacıyla yapılır.

Bu süreçler, Committee on Publication Ethics (COPE) yönergeleri doğrultusunda ve bilimsel bütünlüğün korunması amacıyla uygulanır.

Çıkar Çatışması

Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, bilimsel yayıncılığın şeffaflığını ve güvenilirliğini sağlamak amacıyla çıkar çatışması yönetimini büyük bir titizlikle ele alır. Committee on Publication Ethics (COPE) ilkelerine uygun olarak, çıkar çatışmaları ile ilgili aşağıdaki prensipler uygulanır:

1. Tanımlama ve Açıklama:
Yazarlar, makale gönderiminde bulunurken, araştırmalarının finansmanı, kişisel ilişkiler veya diğer faktörlerden kaynaklanabilecek çıkar çatışmalarını dergiye açıkça bildirmekle yükümlüdürler. Yazarlar, çıkar çatışması formunu doldurup dergiye yüklemek zorundadırlar. Formun bağlantısı: Çıkar Çatışması Formu.
2. Editörler ve Hakemler için Çıkar Çatışması:
Dergi editörleri ve hakemler, değerlendirme sürecinde herhangi bir çıkar çatışması bulunmadığından emin olmalıdır. Çıkar çatışması bulunması durumunda, editör veya hakem, ilgili makalenin değerlendirilmesinden çekilmelidir. Ayrıca, dergiye açıklama yapılmalıdır.
3. Yayın Sürecinde Şeffaflık:
Herhangi bir çıkar çatışması veya şüphe durumu, makale yayımlandıktan sonra da dergi tarafından şeffaf bir şekilde ele alınır. Çıkar çatışması açıklamaları, makalenin yayımlandığı sayı veya derginin web sitesinde erişilebilir bir şekilde belirtilir.
4. Tarafsızlık ve Adil Değerlendirme:
Çıkar çatışması bulunan durumlarda, makalenin değerlendirilmesi tarafsız ve adil bir şekilde yürütülmelidir. Çıkar çatışması bulunan editörler ve hakemler, uygun alternatif değerlendirme mekanizmaları aracılığıyla sürecin adil ve objektif şekilde ilerlemesini sağlamalıdır.

Araştırma Etiği
Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, insan veya hayvanlarla ilgili deney ve saha araştırmalarında yüksek etik standartların uygulanmasını talep eder. Yazarların, araştırma etiğine uygunluk sağlamak için aşağıdaki hususlara dikkat etmeleri gerekmektedir:

1. Etik Kurul Onayı:
* İnsan veya hayvanlarla ilgili deney ve saha araştırmaları için, bağlı bulunulan kurumlardan etik kurul onayı alınmalıdır.
* Etik kurul onayı, makale gönderim sürecinde dergiye yüklenmelidir. Etik kurul onayı alınmamış makaleler, değerlendirilmeksizin iade edilir.

2. Araştırmanın Tasarımı ve Yürütülmesi:
* Araştırmanın tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi ve yürütülmesinde bütünlük, kalite ve şeffaflık ilkelerine uyulmalıdır.
* Araştırma ekibi ve katılımcılar, araştırmanın amacı, yöntemleri ve öngörülen olası kullanımları hakkında tam olarak bilgilendirilmelidir. Katılımın gerektirdikleri ve varsa riskler konusunda açık ve net bilgi sağlanmalıdır.

3. Katılımcıların Gizliliği ve Saygınlığı:
* Araştırma katılımcılarının sağladığı bilgilerin gizliliği korunmalıdır. Katılımcıların özerkliği ve saygınlığı, araştırma tasarımında gözetilmelidir.
* Araştırma katılımcıları gönüllü olarak yer almalı ve herhangi bir zorlama altında olmamalıdır. Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır; araştırma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.

4. Bağımsızlık ve Çıkar Çatışması:
* Araştırma bağımsızlığı ile ilgili açık ve net olunmalı; çıkar çatışması varsa, bu durum açıkça belirtilmelidir.

5. Bilgilendirilmiş Onay:
* İnsan deneklerle yapılan deneysel çalışmalarda, araştırmaya katılmaya karar veren katılımcılardan yazılı bilgilendirilmiş onay alınmalıdır. Çocuklar, vesayet altındaki bireyler veya akıl hastalığı bulunan kişiler için yasal vasisinin onayı gerekmektedir.

6. Kurum Onayı:
* Çalışma herhangi bir kurum veya kuruluşta gerçekleştirilecekse, bu kurumdan çalışma yapılacağına dair onay alınmalıdır.

7. Yöntem Bölümünde Açıklama:
* İnsan öğesi bulunan çalışmalarda, makalenin "Yöntem" bölümünde katılımcılardan "bilgilendirilmiş onam" alındığı ve çalışmanın yapıldığı kurumdan etik kurul onayı alındığı belirtilmelidir.
Dergimiz, araştırma etiğine uyum sağlamak amacıyla bu kurallara titizlikle uyulmasını bekler ve etik standartların korunmasını ön planda tutar.

Editöryal Gizlilik Yükümlülüğü
Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi'nde editöryal süreçler, yüksek gizlilik standartlarına uygun olarak yürütülür. Editöryal gizlilik yükümlülüğü, derginin şeffaflığı, güvenilirliği ve akademik etik ilkeleri doğrultusunda, aşağıdaki şekilde uygulanır:

1. Makale Gizliliği:
Editörler, hakemler ve diğer dergi personeli, değerlendirme sürecinde olan makalelerin içeriğini gizli tutmalıdır. Makale ile ilgili tüm bilgiler yalnızca değerlendirme süreciyle ilgili olarak kullanılabilir ve üçüncü şahıslarla paylaşılmamalıdır.
2. Yazar ve Hakem Kimlikleri:
Yazarların ve hakemlerin kimlikleri, çift yönlü kör değerlendirme (double-blind review) sistemine göre gizli tutulur. Editörler, yazar ve hakemlerin kimliklerini birbirlerinden gizli tutarak, tarafsız bir değerlendirme süreci sağlar.
3. Değerlendirme Süreci:
Makale değerlendirme sürecinde elde edilen bilgilerin güvenliği ve gizliliği, derginin editoryal ekibi tarafından sağlanır. Hakemler, değerlendirme süreci sırasında elde ettikleri bilgileri yalnızca değerlendirme amacıyla kullanmalı ve bu bilgileri herhangi bir şekilde açıklamamalıdır.

Katılımcıların Kişisel Verilerinin Korunması
Dergimiz, yasal olarak kamuya açık olmayan insan katılımcılarla ilgili kişisel veya hassas veriler ya da materyaller içeren tüm araştırmaların, resmi etik incelemeye tabi tutulmasını şart koşar. Katılımcıların gizliliği ve kişisel verilerin korunması, araştırma etiğinin temel ilkelerinden biri olup, ilgili ulusal ve uluslararası düzenlemelere uygun hareket edilmelidir.

Şikayet ve İtiraz Süreci
Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi'nde, yazarların makaleleriyle ilgili kararlar alındıktan sonra, şikayet ve itiraz süreçleri belirli prosedürlere uygun olarak yürütülür:

1. İtiraz Süreci:
Yazarlar, makaleleriyle ilgili verilen karara itiraz etmek istediklerinde, itirazlarını iletisimdergi@marmara.edu.tr adresine e-posta yoluyla iletebilirler. İtirazlar, editör tarafından ele alınır ve COPE akış şemasında belirtilen prosedürler doğrultusunda değerlendirilir. Editör, itirazların incelenmesini sağlar ve en kısa sürede dönüş yapar. İtiraz haklı bulunursa, çalışma yeniden değerlendirmeye alınabilir ve yeni bir hakem atanarak süreç devam ettirilebilir. İtirazlar yalnızca bir kez yapılmalıdır ve gerekçelerin ayrıntılı bir biçimde yazılması gerekmektedir.
2. Şikayet Süreci:
Derginin yayın süreciyle ilgili şikayetler, iletisimdergi@marmara.edu.tr adresine e-posta yoluyla iletilmelidir. Şikayetler, COPE akış şemasında belirtilen prosedürler doğrultusunda ele alınır ve çözüm sağlanarak yazara geri dönüş yapılır.

Dergimiz, şikayet ve itiraz süreçlerini şeffaf ve adil bir şekilde yönetmekte, tüm başvuruları titizlikle değerlendirerek ilgili prosedürleri uygulamaktadır.


Özel Sayı Yayınlama Politikası
Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, yılda bir kez özel sayı yayınlanmasını, yayın kurulunun kararına bağlı olarak belirler. Özel sayılar, derginin rutin sayılarına uygulanacak tüm kurallara tabi olup, bu sayılarda da aynı editoryal ve etik standartlar geçerlidir. Özel sayıların içeriği ve teması, yayın kurulunun belirleyeceği konular doğrultusunda düzenlenir ve bu süreçte derginin genel ilkelerine uygunluk sağlanır.

Dergi Kurul ve Sorumlulukları
Yayıncı Sorumlulukları

Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi'nin yayıncısı, Marmara Üniversitesi adına Üniversite Rektörü ve İletişim Fakültesi adına da Fakülte Dekanıdır. Yayıncı, aşağıdaki sorumlulukları yerine getirir:

* Yayıncı, derginin yayın etiği ilkelerinin tüm paydaşlar tarafından eksiksiz bir şekilde uygulanmasını sağlamakla yükümlüdür.
* Dergi içeriğine açık erişimin ücretsiz ve sürekli olarak sağlanmasını, ayrıca yayınların arşivlenmesini ve korunmasını taahhüt eder.
* Suistimal, intihal, çıkar çatışması, telif hakkı ihlalleri ve metin geri dönüşümü gibi bilimsel yayın etiğinin ihlal edildiği durumlarda gerekli adımları atmak ve durumun aydınlatılmasını sağlamak yayıncının sorumluluğundadır.

Yayın Kurulu Sorumlulukları

Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi'nin Yayın Kurulu, yılda en az iki kez toplanarak aşağıdaki görevleri yerine getirir:

* Yayın Kurulu üyeleri, derginin yayın etiği ilkelerini ve politikalarını kabul eder ve bu ilkeler doğrultusunda kararlar alır.
* Derginin tema konularını belirler ve ilgili tema sayısı için tema editörlüğü veya misafir editörlük teklifleri yapılacak kişilere karar verirler.
* Dergi’nin Danışma Kurulu için üye önerilerinde bulunurlar.
* Derginin ulusal ve uluslararası tanınırlığını artırmaya yönelik önerilerde bulunurlar.
* Suistimal, intihal, çıkar çatışması, telif hakkı ihlalleri ve metin geri dönüşümü gibi bilimsel yayın etiği ihlallerine dair şüphe oluştuğunda, bu durumu editör ekibine bildirmekle yükümlüdürler.
* Derginin akademik niteliğini artırmak amacıyla yer alabileceği tarama indekslerine yönelik öneriler sunarlar.

Editör Sorumlulukları
Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi editörleri, akademik yayıncılık süreçlerinde etik standartlara ve COPE tarafından belirlenen ilkelere sıkı sıkıya bağlı kalmakla yükümlüdür. Bu doğrultuda, editörlerin yerine getirmesi gereken temel sorumluluklar aşağıda sıralanmıştır:

1. Tarafsızlık ve Şeffaflık:
* Editörler, makaleleri bilimsel değerlerine göre tarafsız bir şekilde değerlendirmelidir. Yazarların cinsiyeti, etnik kökeni, dini inançları, vatandaşlıkları veya siyasi görüşleri gibi kişisel nitelikleri değerlendirme sürecini etkilememelidir.
* Makale değerlendirme sürecinin şeffaf ve adil olmasını sağlamak, sürecin her aşamasında yazarlar ve hakemlerle açık iletişim kurmak editörlerin sorumluluğundadır.
2. Gizlilik:
* Editörler, değerlendirme sürecinde gizliliği korumalıdır. Yazarların çalışmaları, hakemlere ve yayın ekibi dışında hiçbir kişiye açıklanmamalıdır. Hakem raporları da gizli tutulmalı ve yalnızca ilgili kişilerle paylaşılmalıdır.
3. Çıkar Çatışması:
* Editörler, makalelerin değerlendirilmesi sırasında çıkar çatışmalarını önlemelidir. Kendi çalışmaları, kişisel çıkar ilişkileri bulunan yazarların çalışmaları veya rekabet içinde oldukları araştırmacıların makaleleri değerlendirmeye alınmamalıdır.
4. Yayın Kararı:
* Editörler, hakem raporlarını ve makalenin bilimsel geçerliliğini göz önünde bulundurarak, makalenin yayınlanıp yayınlanmamasına karar verirler. Yayın kararı, yazarın akademik unvanı veya kurumsal bağımsızlığından bağımsız olarak, makalenin bilimsel niteliği temelinde verilmelidir.
* Ret kararı verilmesi durumunda editörler, yazar(lar)a gerekçeleriyle birlikte bildirim yapmalıdır.
5. Hakem Süreci Yönetimi:
* Editörler, çift taraflı kör hakemlik sürecini titizlikle yönetmeli ve hakemler ile yazarlar arasındaki iletişimi adil ve etkili bir şekilde yürütmelidir.
* Hakemlerden gelen geri bildirimleri tarafsız bir şekilde değerlendirerek, yazar(lar)a iletmelidir.
6. Etik İhlallerin Ele Alınması:
* Editörler, makalelerde tespit edilen etik ihlalleri (intihal, yanlış yönlendirme, sahtecilik vb.) ciddiyetle ele almalı ve COPE'un belirlediği etik kurallar çerçevesinde gerekli adımları atmalıdır.
* Etik ihlallerle ilgili şikayetler üzerine gerekli düzeltme, geri çekme veya endişe ifadelerini yayınlamalıdır.
7. Yayın Sürecinin Sürekliliği:
* Editörler, derginin yayın sürecini kesintisiz olarak sürdürmekle sorumludur. Yayın sürecinin tüm aşamalarında kaliteyi ve sürekliliği sağlamak için gerekli adımları atmalıdır.
8. İnovasyon ve Gelişim:
* Editörler, derginin sürekli gelişimini sağlamak amacıyla yeni fikirler ve yaklaşımlar geliştirmeli, bilimsel toplulukla işbirliği yaparak derginin itibarını artıracak katkılar sunmalıdır.
9. Dergi İçeriği Kategorileri:
* Dergide, hakem değerlendirmesine gerek duyulmayan yorum yazısı, değerlendirme makalesi, konferans araştırma notu, değini, etkinlik, kitap ve film değerlendirmesi gibi yazılar yer alabilir. Hakemli yayınlar ile hakem değerlendirmesine gerek olmayan yayınlar arasındaki ayrım açıkça ifade edilir.
* Editör, başvuru yapılan makalenin derginin hangi kategorisi altında yayımlanabileceği konusunda yorum ve öneriler geliştirebilir ve bu durumu yazarla paylaşır. Nihai karar yazara ve/veya editöre aittir.

Hakem Sorumlulukları
Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi hakemleri, bilimsel yayın süreçlerinde önemli bir rol oynar ve değerlendirme süreçlerine dair sorumlulukları titizlikle yerine getirmekle yükümlüdür. Hakemlerin sorumlulukları ve değerlendirme süreçlerine dair temel prensip ve tavsiyeler aşağıda maddeler halinde sıralanmıştır:

1. Çift Kör Hakemlik İlkesi: Hakemler, çift kör hakem değerlendirme sürecine uygun hareket etmeli ve sürecin gerekliliklerini yerine getirmelidirler. Hakem ile yazar arasında olası bir tanıdıklığın önüne geçebilmek adına, hakem farklı kurumlardan seçilir ve çalışmalar yazar bilgileri gizlenmiş şekilde iletilir. Hakem, çalışmayı gördüğünde yazarını tahmin ederse, durumu editörlüğe bildirerek değerlendirmeden çekilmelidir.
2. Değerlendirme Zamanlaması: Hakem, çalışmayı değerlendirmeyi kabul ettiğinde verilen süre içerisinde raporunu tamamlamaya özen göstermelidir. Kişisel veya keyfi nedenlerle gecikme yaşanacaksa, dergi editörleri bilgilendirilmelidir. Ek süre talep edilmesi gerektiğinde editörle iletişime geçilmelidir.
3. Uzmanlık Alanı: Hakem, makalenin konusu uzmanlık alanı dışında ise veya yalnızca bir kısmını değerlendirebilecek durumda olduğunu düşünüyorsa bunu editörlere bildirmelidir. Hakemin yetkinlik alanına girmeyen çalışmalar için değerlendirme yapması beklenmez.
4. Çıkar Çatışması İlkesi: Hakemler, değerlendirme sürecinde herhangi bir çıkar çatışması varsa bunu editörlere bildirmekle yükümlüdür. Özellikle yazarla tanıdıklık veya kişisel bir bağ oluştuğunda hakem değerlendirme görevini üstlenmemelidir. Ayrıca, hakemler değerlendirilen yazıda kendi intihali veya metin geri dönüşümü fark ettiklerinde editörleri bilgilendirmelidir.
5. Gizlilik ve Objektiflik: Hakeme gönderilen çalışmalar gizli olup, değerlendirme süresince hakem tarafından hiçbir şekilde kullanılamaz, çoğaltılamaz ve paylaşılmamalıdır. Hakemler, değerlendirmelerinde tarafsız ve objektif olmalı, ulusal, cinsiyet, din, sınıf vb. ayrımcılık yapmamalıdır.
6. Değerlendirme Raporları ve Yorumların Detaylandırılması: Hakemler, değerlendirme sürecinde genelleyici ifadelerden kaçınmalı, detaylı ve somut öneriler sunmalıdır. Örneğin, “başarılı bir makaledir, yayınlanabilir” gibi ifadeler yetersizdir; hakem, makalenin literatüre katkısını, güçlü yanlarını ve geliştirilmesi gereken kısımları açıklamalıdır. Hakem, değerlendirme raporlarına ek olarak metin üzerinde spesifik yorumlar ve düzeltmeler eklemelidir.
7. Değerlendirme Formlarının Doldurulması: Sistem üzerinden gönderilen değerlendirme formu doldurulmalı ve kararların gerekçeleriyle açıklanması gerekmektedir. Hakem, yazıya dair yorumlarını ve düzeltme önerilerini form üzerinden iletmeli ve yazarlara yol gösterici somut öneriler sunmalıdır.
8. Hakemin Anonimliği ve Çıkar Çatışması Bildirimi: Hakemler, değerlendirme raporlarında veya makale üzerinde yapılan düzeltmelerde yazarın hakemi tanımasına neden olacak ifadelerden kaçınmalıdır. Hakemlik sürecinde anonimlik korunmalı ve değerlendirme tamamen gizli tutulmalıdır. Ayrıca, değerlendirme sürecinde ortaya çıkan çıkar çatışmaları editörlüğe bildirilmelidir.
9. Hakemliğe Katkı Durumu: Hakem, değerlendirme sürecinde başka akademisyenlerden veya araştırmacılardan katkı almayı düşünüyorsa, bu durumu açık bir şekilde belirterek editörlüğün bilgisine sunmalıdır.
10. Hakemin Eserine Atıf Durumu: Hakem, kendi eserlerine atıf yapılmasını zorunlu tutmamalı, sadece geçerli akademik gerekçelerle atıf önerisi sunmalıdır. Hakem, bu öneriyi dile getirirken yazarın kimliğini tahmin edebileceği herhangi bir ifade kullanmamalıdır.
11. Dergi Hedeflerinin Gözetilmesi: Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, prestijli uluslararası indekslerde yer almaktadır ve hakemlerin, derginin hedefleri doğrultusunda yapıcı ve eleştirel bir yaklaşım sergilemeleri beklenmektedir.
12. İntihal Tespiti: Gönderilen çalışmalar, hakem değerlendirme sürecinden önce intihal.net ve iThenticate benzerlik kontrolünden geçirilmektedir. Programda gözükmeyen veya revizyon süreçlerinde ortaya çıkan intihal tespit edildiğinde, hakemler editörlüğe bilgi vermelidir.
13. Değerlendirme Sonrası Sorumluluklar: Değerlendirme süreci tamamlandıktan sonra da makale ve süreç hakkında gizliliği koruma yükümlülüğü devam eder. Hakemler, revizyon ve yeniden değerlendirme taleplerine karşılık vermeye çalışmalıdır. Değerlendirmeyi etkileyebilecek yeni durumlar ortaya çıkarsa, editörlük bilgilendirilmelidir.

İşbirliğiniz için çok teşekkür eder; Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi olarak yayıncılık etiği bağlamındaki sorumluluklarımızı yerine getireceğimizi, günümüz yayıncılık dünyasında yeni şekillenecek etik tartışmalar bağlamında güncel gelişmeleri mümkün olan en hızlı şekilde ilkelerimize yansıtacağımızı taahhüt ederiz.

Son Güncelleme Zamanı: 16.09.2024 20:47:31

Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi'nde yayımlanan tüm makaleler Creative Commons Atıf-Gayri Ticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.