Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Aktif Öğrenmeye Yönelik Algıları İle Teknopedagojik Eğitim Yeterliklerinin Araştırılması

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 1, 960 - 984, 25.12.2019

Hakan Şevki Ayvacı , Alper Şimşek , Gürhan Bebek

Öz

Bu araştırmanın amacı, fen bilimleri öğretmen adaylarının aktif öğrenmeye yönelik algıları ile teknopedagojik eğitim yeterlikleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaca bağlı olarak öğretmen adaylarının aktif öğrenmeye yönelik algıları ve teknopedagojik eğitim yeterlikleri; öğretmen adaylarının sınıf düzeyi, cinsiyet değişkeni, lisans düzeyinde alan eğitimine yönelik pedagojik ve teknolojik içerikli ders alma durumları ile internet ve bilgisayar kullanım süreleri bağlamında incelenmiştir. Veriler 2016-2017 yılında Karadeniz Bölgesi’nde yer alan devlet üniversitelerinin bir tanesinin fen bilimleri eğitimi anabilim dalında öğrenim gören 210 öğretmen adayından Aydede ve arkadaşları tarafından geliştirilen (2015) aktif öğrenmeye yönelik eğilim ve Kabakçı Yurdakul ve arkadaşları tarafından geliştirilen (2012) teknopedagojik eğitime yönelik yeterlik ölçekleri ile toplanmıştır. Toplanan veriler araştırma soruları paralelinde istatistiksel veri analiz programı yardımıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının aktif öğrenmeye yönelik eğilimleri ve teknopedagojik eğitim yeterlikleri üst seviyede çıkmıştır. Öğretmen adaylarının cinsiyet bağlamında aktif öğrenmeye yönelik eğilimleri farklılık gösterirken teknopedagojik eğitim yeterlikleri ise farklılaşmamaktadır. Ayrıca, alan eğitimine yönelik aldıkları dersler bağlamında ise teknoloji destekli fen eğitimi dersinin teknopedagojik eğitim yeterliği açısından anlamlı bir farklılık ortaya çıkardığı bulunmuştur. Öğretmen adaylarının aktif öğrenmeye yönelik eğilimleri ile teknopedagojik eğitim yeterlikleri arasında ise düşük seviyede, pozitif yönde ve anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Fen bilimleri öğretmen adaylarının aktif öğrenmeye yönelik algılarının ve teknopedagojik eğitim yeterliklerinin yüksek çıkmasının altındaki sebeplerin araştırılması ve fen bilimleri eğitimi üçüncü sınıf öğrencilerinin aktif öğrenmeye yönelik algılarının ve teknopedagojik eğitim yeterliklerinin yüksek çıkmasının nedenlerinin belirlenmesine yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Fen bilimleri öğretmen adayı, aktif öğrenme, teknopedagojik yeterlilik

Investigation of Pre-Service Science Teachers’ Perceptions on Active Learning and Their Technopedagogical Education Competencies

Öz

The purpose of this study is to investigate the relationship between pre-service
science teachers’ perceptions on active learning and their technopedagogical competencies.
Depending on this purpose, the pre-service science teachers’ perceptions on active learning and
their technopedagogical competencies are investigated through their class level, gender,
internet and computer use and the status of taking a pedagogical and technological course. The
sample of the study comprised total of 210 pre-service science teachers studying at a state
university in Black Sea Region in 2016-2017. In the study, “Tendency to Active Learning”
scale developed by Aydede and others (2015) and “Technopedagogical Content Knowledge”
scale developed by Kabakçı Yurdakul and others (2012) was used as data collection tools. The
collected data were analyzed in parallel with the research questions with the help of statistical
data analysis program. According to research findings, the pre-service science teachers’
perceptions on active learning and their technopedagogical competencies were found high. Preservice science teachers’ perceptions on active learning showed differences gender factor but
their technopedagogical competencies did not show differences gender factor. Furthermore,
pre-service science teachers who enrolled in technology related science courses had higher
scores on technopedagogical competencies than others who did not enroll in technology related
science courses. Moreover, there was a low, positive, and statistically significant correlation
between pre-service teachers’ perceptions on active learning and their technopedagogical
competencies. As recommendations for the conclusions, the reasons for high level of preservice science teachers’ perceptions on active learning and their technopedagogical
competencies should be investigated and the reasons for high level of pre-service science
teachers’ that in third grade perceptions on active learning and their technopedagogical
competencies should be determined. 

Anahtar Kelimeler

Pre-service science teacher, active learning, technopedagogical competence

Kaynakça

• Akıncı, A., Kurtoğlu, M. veSeferoğlu, S. S. (2012). Bir teknoloji politikası olarak FATİH projesinin başarılı olması için yapılması gerekenler: Bir durum analizi çalışması. Akademik Bilişim’12 - XIV. Akademik Bilişim Konferansında sunulan bildiri, Uşak Üniversitesi, Uşak.
• Akarsu, B. ve Güven, E.(2014). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences,13(2), 515-524.
• Aksu, H.H ve Keşan, C. (2011). İlköğretimde aktif öğrenme modeli ile geometri öğretiminin başarı ve kalıcılık düzeyine etkisi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 2(1), 94-113.
• Alev, N., Karal Eyuboglu, I.S. and Yigit, N. (2012). Examining pre-service physics teachers’ pedagogical content knowledge (PCK) with WEB 2.0 through designing teaching activities. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46(2012), 5040-5044.
• Argon, T., İsmetoğlu, M. Ve Yılmaz Çelik, D. (2015). Branş öğretmenlerinin teknopedagojik eğitim yeterlikleri ile bireysel yenilikçilik düzeylerine ilişkin görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi,4(2), 2146-9199.
• Ateş, M. (2010). Ortaöğretim coğrafya dersinde akıllı tahta kullanımı. Marmara CoğrafyaDergisi, 22(0), 409-427.
• Aydemir, M., Küçük, S. ve Karaman, S. (2012). Uzaktan eğitimde tablet bilgisayar kullanımına yönelik öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 157-158.
• Balcı, B. (2010). E-Öğrenme Sistemindeki Başarı Faktörleri. U. Demiray, G. Yamamoto, M. Kesim. (Ed.). Türkiye’de E-Öğrenme: Gelişmeler ve uygulamalar (S. 465-480). Ankara: Cem Web Yayınları.
• Balçın, M.D. ve Ergün, A. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sahip oldukları teknolojik alan bilgisi (TPAB) öz yeterliklerinin belirlenmesi ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,45(2018), 23-47.
• Bahçekapılı, T. (2011). Teknoloji destekli öğretim konusunda bilişim teknolojileri öğretmen adayları ile sınıf öğretmeni adaylarının işbirliği süreci ve bu süreçteki deneyimleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Bakaç, E. ve Özen, R. (2017). Öğretmen adaylarının materyal tasarımı öz-yeterlik inanç düzeylerinin teknolojik pedagojik alan yeterlikleri bağlamında incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 18(2), 613-632.
• Bilasa, P. ve Taşpınar, M. (2016). Öğretmen adaylarının yapılandırmacı öğrenme kuramına ilişkin bilişsel farkındalık düzeyleri (Gaziantep Üniversitesi Örneği). Education Sciences, 12(2), 61-81.
• Canbazoğlu Bilici, S., Yamak, H. ve Kavak, N (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi imajları. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde.
• Çelen, A., & Bulut, D.(2015). Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının mesleğe yönelik kaygılarının belirlenmesi (Aibü Örneği). Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi,3(18), 247-261.
• Dağhan, G., Kibar, P.N., Akkoyunlu, B. ve Başkan, G.A.(2015). Öğretmen ve yöneticilerin etkileşimli tahta ve tablet bilgisayar kullanımına yönelik yaklaşımları ve görüşleri. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 6(3), 399-417.
• Deslauriers, L., Schelew, E., & Wieman, C. (2011). Improved learning in a largeenrollment physics class. Science, 332(6031), 862-864.
• Dolmaz, M. ve Kılıç, R. (2017). Sosyal bilgiler dersi tarih konularının öğretiminde aktif öğrenme ve öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 3(1), 42-59.
• Doğan, Y. ve İlhan, N.(2016). Öğrenme amaçlı yazma etkinliklerinin fen ve teknoloji öğretimi dersinde kullanılmasına ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 1-22.
• Evrekli, E., Ören Şaşmaz, F. ve İnel, D. (2010). Öğretmen adaylarının yapılandırmacı yaklaşımı uygulamaya yönelik öz yeterliklerinin cinsiyet, bölüm ve sınıf düzeyi değişkenleri açısından incelenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya.
• Ghilay, Y. ve Ghilay, R.(2015). TBAL: Technology-based active learning in higher education. Journal of Education and Learning, 4(4), 10-18.
• Goktas, Y.,Yildirim, S. & Yildirim, Z. (2009). Main barriers and possible enablers of ICTs integration into pre-service teacher education programs. Educational, 12(1), 193-204. Gündoğdu, T. (2014). Bir öğretmen-öğrenme aracı olarak akıllı tahta. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi,2(6), 392-401.
• İslamoğlu, H., Ursavaş, Ö.F. ve Reisoğlu, İ. (2015). FATİH projesi üzerine yapılan akademik çalışmaların içerik analizi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 161-183.
• Jang, S.J. (2010). Integrating the interactive whiteboard and peer coaching to develop theTPACK of secondary science teachers. Computer and Education, 55(2010), 1744-1751.
• Jimoyiannis, A. (2010). Designing and implementing an integrated technological pedagogical science knowledge framework for science teachers professional development. Computers and Education,55(2010) 1259-1269.
• Hsieh, C. (2013). Active learning: Review of evidence and examples. In T. Y. Shiang, W. H. Ho, C. F. Huang, & C. L. Tsai (Eds.), Scientific proceedings of the 31st international society of biomechanics in sports (pp. 7782). Taipei, Taiwan: National Taiwan Normal University.
• Haak, D. C., Hillerislambers, J., Pitre, E., & Freeman, S. (2011). Increased structure and active learning reduce the achievement gap in introductory biology. Science,332(6034), 1213-121.
• Kabakci Yurdakul, I., Odabasi, H.F., Kilicer, K, Coklar, A.N., Birinci, G., Kurt, A.A. (2012). The development, validity and reliability of TPACK-deep: A technological pedagogical content knowledge scale. Computers & Education, 58(3), 964-977.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kaya, H. ve Aydın, F. (2011). Sosyal bilgiler dersindeki coğrafya konularının öğretiminde akıllı tahta uygulamalarına ilişkin öğrenci görüşleri. Zeitschriftfür die Welt der Türken Journal of World of Turks,3(1), 179-189.
• Keleş, E., Öksüz, B.D. ve Bahçekapılı, T. (2013). Teknolojinin eğitimde kullanılmasına ilişkin öğretmen görüşleri: Fatih projesi örneği.Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(2), 353-366.
• Kokoç, M. (2012). Karma mesleki gelişim programı sürecinde ilköğretim sınıf öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi bağlamında deneyimleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Korucu, A.T. ve Biçer, H. (2017). Öğretmen adaylarının mesleki kaygı durumları ve teknoloji kabul ve kullanım durumlarının incelenmesi. Journal of Instructional Technologies and Teacher Education,6(3), 111-124.
• Köseoğlu, F. ve Tümay, H. (2013). Bilim eğitiminde yapılandırmacı paradigma. Ankara:Pegem A Yayıncılık.
• Kula, A. (2015). Öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) yeterliklerinin incelenmesi: Bartın Üniversitesi Örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 395-412.
• Martins, S.G. & Teodoro, V.D. (2016). Active Math Comp-computers and active learning as support of a whole learning environment to calculus/mathematical analysis. International journal of Innovation in Science and Mathematics Education, 24(1), 36-53.
• McKenney, S. & Voogt, J. (2017). Expert views on TPACK for early literacy: Priorities for teacher education. Australasian Journal of Educational Technology, 33(5), 1–14.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2012). Eğitimde FATİH Projesi. fatihprojesi.meb.gov.tr/.../fatih_Projesi_Tablet_PC_Beklenti_Kagidi.pdf adresinden 12 Mart 2017 tarihinde alındı.
• Murat, A. ve Erten, H. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknopedagojik eğitim alanındaki öz yeterlik algı düzeyleri. The Journal of Akademic Social Science Studies,48(2016), 477-485.
• Öztürk, H.İ. ve Aydede Yalcin, M.N. (2015). Assesment of science and technology teachers’ perceptions towards active learning. International journal of Acedemic Research, 7(3), 12-21.
• Revans, R. (2011). ABC of Action Learning. London: Routledge.
• Sarı, A.A, Canbazoğlu Bilici, S., Baran, E. ve Özbay, U. (2016). Farklı branşlardaki öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan bilgisi (TPAB) yeterlikleri ile bilgi ve iletişim teknolojilerini yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama,6(1), 1-21.
• Serin, M. K., Güneş, A. M., & Değirmenci, H. (2015). Sınıf öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile mesleğe yönelik kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Cumhuriyet International Journal of Education, 4(1), 21-34.
• Şimşek, A. (2014). Fizik Öğretmen Adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgileri Gelişiminin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Uçar, R. (2017). Researching in-service training practices of Ministry of National Education according to the views of inspectors, managers and teachers. Journal of Human Sciences, 14(4), 4726-4741.
• Uluyol, Ç. (2013). ICT integration in Turkish schools: Recall where you’re coming from to recognise where you’re going to. British Journal of Educational Technology,44(1), 10-13.
• Uzun, N., Aygün, B. ve Atasoy, E. (2016). The examination of teacher candidates’ level of proficiency in technopedagogical education. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitim Dergisi, 7(2), 393-416.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics (sixth ed.). Boston: Pearson.
• Tatlı, Z., Akbulut, H.İ. ve Altınışık, D.(2016). Öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi özgüvenlerine Web 2.0 araçlarının etkisi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education,7(3), 659-678.
• Türksoy, E. ve Taşlıdere, E. (2016). Aktif öğrenme teknikleri ile zenginleştirilmiş öğretim yönteminin 5. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersi akademik başarı ve tutumları üzerine etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(1), 57-77.
• Vaughan, N. (2010). Student engagement and Web 2.0: What’s the connection? Education Canada, 50(2), 52-55.
• Yılmaz, N. ve Gökçek, T. (2016). Matematik öğretmenlerine yansıtıcı düşünme becerisini kazandırmaya yönelik hazırlanan hizmet içi eğitimin etkililiği. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 9(4), 606-641.
• Zbyněk Filipi, Lucie Rohlíková, (2018). "Preservice Teachers and Active Learning in Technology-Enhanced Learning: The Case of the University of West Bohemia in the Czech Republic" In Active Learning Strategies in Higher Education. Published online: 23 Mar 2018; 211-245. Doi: https://doi.org/10.1108/978-1-78714-487-320181010.
• Zengin, F. K., Kırılmazkaya, G. ve Keçeci, G. (2011). Akıllı Tahta Kullanımının İlköğretim Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersindeki Başarı ve Tutuma Etkisi. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium. Fırat University, Elazığ.