Elias Canetti’nin “Körleşme” Adlı Eserinde Özyaşamsal Yansımalar

Yıl 2022, Sayı: 13, 13 - 29, 31.12.2022

Şahbender Çorakli Burcu Gürer

https://doi.org/10.21733/ibad.1085476

Öz

Bu makalede, Canetti’nin öz yaşam öyküsünün “Körleşme” adlı romanındaki yansımaları üzerinde durulmuştur. Yazarın bizzat kendisinin kaleme aldığı üç ciltlik öz yaşam öyküsü olan “Kurtarılmış Dil”, “Kulaktaki Meşale” ve “Gözlerin Oyunu” adlı yapıtlar ilgili yansımanın temellendirilmesinde birincil kaynak görevini üstlenmişlerdir. Bu kaynaklar, nitel araştırma türlerinden içerik analizi yöntemiyle taranarak “ Körleşme” adlı eserle birbirine benzediği ya da birbiri ile ilişkisi olduğu düşünülen bölümler tespit edilmiştir. Bu tespitlerden de anlaşılacağı üzere yazarın okuma merakı, bilgiye açlığı, hayata karşı duruşu, tabuları ve yabancılaşması “Körleşme” adlı eserde “Doktor Kien” üzerinden okuyucuyla buluşmuştur. Yazarın hayatı ile eseri arasındaki bu örtüşmeler, Freud’un edebi eser veren bir yazarın ortaya koyduğu eserde ama açık ama örtük bir şekilde yazarın izlerine rastlanacağı görüşünü destekler niteliktedir. Bu sayede, yazıyla ve yazınla erken yaşlarda buluşan Canetti’nin kitaplarla olan imtihanı yakından tecrübe edilerek, “Körleşme”adlı eserindeki yansımalarına açıklık getirilmeye çalışılmış ve gelecekte yapılacak olan benzer çalışmalara katkı sağlamak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Körleşme, Elias Canetti, Doktor Kien, Basiret

Autobiographic Reflections in Elias Canetti's Work " Auto da Fé "

Öz

In this article, it is emphasized from Canetti’s biography in his novel called “Auto da Fé”. Author’s work of art three volume biographies called “The Tongue Set Free”, “The Torch in My Ear” and “The Play of the Eyes”, took on the primary source for grounding the related reflection. These sources are scanned by content analyses method in qualitative research type and resembled or interrelated parts are identified with the work called “Auto da Fé”. As it can be seen from these determinations author’s curiosity for reading, lust for learning, stance against life, taboos and alienation met with the readers over “Doctor Kien” in his work “Auto da Fé”. These overlaps between the author’s life and his work, but clear but implied way, it supports the opinion of encountering author’s traces in Freud’s literary work in an author’s work. Thus, meeting with writing and literature at early ages, Canetti’s test with books are closely experimented and its reflections in his “Auto da Fé” work tried to be clarified and it is aimed to be contributed to similar future studies.

Anahtar Kelimeler

Blinding, Elias Canetti, Doctor Kien, Foresight

Kaynakça

• Akçınar, B., & Baydar, N. (2018). Erken Çocuklukta Anne Davranışlarının Dışsallaştırılması . Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 454-470.
• Aytaç, G. (1999). Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul: Papirüs Yayınları.
• Canetti, E. (1997). Kulaktaki Meşale. (Ş. Yeğin, Çev.) İstanbul: Payel.
• Canetti, E. (2004). Kurtarılmış Dil. (Ş. Yeğin, Çev.) İstanbul: Payel Yayınları.
• Canetti, E. (2009). Körleşme. (A. Cemal, Çev.) İstanbul: Payel Yayınları.
• Fromm, E. (2004). Çağımızın Özgürlük Sorunu (G. Bozkurt, Çev.)İstanbul: Özgür İnsan Yayınları
• Fromm, E. (1973). Marx'ın İnsan Anlayışı (H.K. Ökten, Çev.) Ankara: Arıtan Yayınevi
• Moran, B. (2002). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.