Türkiye’de 2023 Yılında En Çok Dinlenilen Şarkıların İncelenmesi: Spotify Örneği

Yıl 2024, Sayı: 17, 65 - 86

Buket Aydıner , M. Nevra Küpana

https://doi.org/10.21733/ibad.1510794

Öz

Bu makale popüler müzik araştırmaları kapsamına girmekte, araştırmaya söz konusu şarkıların sözlerini psikolojik olarak analiz ederek müzik psikolojisi alanına da katkı sağlamaktadır. Bu araştırmanın problemini Türkiye’de 2023 yılında Spotify platformunda en çok dinlenilen 10 şarkının incelenmesi oluşturmaktadır. Araştırmanın alt problemleri şu şekildedir: 1. Türkiye’de 2023 yılında Spotify platformunda en çok dinlenilen 10 şarkıyı seslendiren kişilerin cinsiyet, yaş, eğitim durumu, milliyet açısından demografik özellikleri nelerdir? 2. Türkiye’de 2023 yılında Spotify platformunda en çok dinlenilen 10 şarkının dinlenme oranı, müzik türü, albüm bilgisi, süre, hız, tonalite açısından özellikleri nelerdir? 3. Türkiye’de 2023 yılında Spotify platformunda en çok dinlenilen 10 şarkının sözleri hangi psikolojik temaları barındırmaktadır? Araştırmada en çok dinlenilen şarkıların belirlenmesinde ve bu şarkıların albüm/seslendiren/süre bilgilerinin belirlenmesinde, dinlenme oranlarının tespitinde Spotify’ın 29 Kasım 2023 tarihinde resmi olarak yayınladığı sayısal veriler baz alınmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır, doküman analizi ve içerik analizinden yararlanılmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda Türkiye’de 2023 yılında en çok dinlenilen şarkıların sözleri içerik analizine tabi tutulmuştur. Bu analize göre psikolojik temalar belirlenmiş ve elde edilen veriler sayısallaştırılarak sunulmuştur. Popüler müzik bağlamında Türkiye’ye ilişkin söz konusu güncel verilerin elde edilmesi önemli görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Popüler müzik, Türkçe şarkılar, Spotify, Müzik psikolojisi, şarkı sözü içerik analizi

Teşekkür

23-26 Mayıs 2024 tarihlerinde Kütahya'da düzenlenen "Hafıza, Mekan ve Müzik" temalı XIV. Uluslararası Hisarlı Ahmet Sempozyumu'nda yazarlar tarafından sözlü bildiri olarak sunulmuştur.

Analysis of the Most Listened Songs in Turkey in 2023: Spotify Sample

Öz

The problem of this research is to analyze the top 10 most listened songs on Spotify in Turkey in 2023. The sub-problems of the research are listed as follows: 1. What are the demographic characteristics such as gender, age, education level, nationality of the people who performed the 10 most listened songs on Spotify in Turkey in 2023? 2. What are the characteristics of the top 10 most listened songs on Spotify in Turkey in 2023 in terms of listening rate, music genre, album information, duration, tempo, tonality? 3. What psychological themes do the lyrics of the top 10 most listened songs on Spotify in Turkey in 2023 contain? In the study, the numerical data officially published by Spotify on November 29, 2023 were taken as the basis for determining the most listened songs, determining the album/vocalist/duration information of these songs and determining the listening rates. Document analysis and content analysis methods from qualitative research methods were utilized in the study. For the purpose of the study, the lyrics of the most listened songs in Turkey in 2023 were subjected to content analysis. According to this analysis, psychological themes were identified and the data obtained were quantified and presented. It is important to obtain actual data on Turkey in the context of popular music.

Anahtar Kelimeler

Popular music, Turkish songs, Spotify, Music psychology, lyric content analysis

Kaynakça

• Akar, H. (2009). Popüler kültür ve moda. Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 1(1), 198-206.
• Akdeniz Gerçek. (t.y.). Doğu Swag kimdir? Doğu Swag nereli ve kaç yaşında? Doğu Swag gerçek adı nedir? https://www.akdenizgercek.com.tr/dogu-swag-kimdir-dogu-swag-nereli-ve-kac-yasinda-dogu-swag-gercek-adi-nedir
• Aksu, C. (2008). Türk müzik devrimine güncel bakış sonuçtan-sürece, süreçten-günümüze yeni çıkarımlar. Sanat Dergisi, 13, 17-26.
• Alaei, R., Rule, N. O., & MacDonald, G. (2022). Individuals' favorite songs' lyrics reflect their attachment style. Personal Relationships, 29(4), 778–794. https://doi.org/10.1111/pere.12448
• Albayrak, U. (2015). Müzik beğenisinde kültürel sermaye ve kültürel elitizm: Kıbrıs örneği. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Alexopoulos, C., & Taylor, L. D. (2020). Easy listening? An analysis of infidelity in top pop, hip-hop, and country song lyrics over 25 years. Psychology of Music, 48(6), 795-807. https://doi.org/10.1177/0305735618824982
• Alpdündar, M. (2024). Doğu Swag kimdir? https://www.dokuzeylul.com/dogu-swag-kimdir#google_vignette
• Altan, A., & Övür, A. (2020). Müzik sektörünün gelişmesinde yeni medya platformlarının etkisi “Spotify ve Fizy karşılaştırması”. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 12(4), 319-331.
• Anderson, I., Gil, S., Gibson, C., Wolf, S., Shapiro, W., Semerci, O., & Greenberg, D. M. (2021). “Just the way you are”: Linking music listening on Spotify and personality. Social Psychological and Personality Science, 12(4), 561-572. https://doi.org/10.1177/1948550620923228
• A. Öztürk, T., & Crossley, N. (2021). Sociological and cultural aspects of new economic models in digital music in Turkey. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 295-332. http://doi.org/10.32739/uskudarsbd.7.13.92
• Başkan, F., Başkır, Ü. D., Erdem, E., & Sarıcı, F. (2022). A music for all times: Arabesk as a nostalgic commodity for New Turkey’s entertainment industry. European Journal of Cultural Studies, 25(2), 498-514. https://doi.org/10.1177/1367549421994237
• Bello, P., & Garcia, D. (2021). Cultural Divergence in popular music: the increasing diversity of music consumption on Spotify across countries. Humanit Soc Sci Commun, 8, 182. https://doi.org/10.1057/s41599-021-00855-1
• Berkcan Güven. (2024, Mayıs 25). Vikipedi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Berkcan_G%C3%BCven
• Blog. (2023) Trap müzik nedir? trap müziğinin hiphop'a etkisi. https://www.beatpazari.com/haber/trap-muzik-nedir-trap-muziginin-hiphop-a-etkisi
• Blok3. (2024, Mart 8). Vikipedi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Blok3
• Bozkurt, A. (2015). Tercih edilen online müzik platformları. Bilişim Dergisi, 43(79).
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2021). Bilimsel araştırma yöntemleri. (30. Baskı). Pegem Akademi.
• Coşgun, M. (2012). Popüler kültür ve tüketim toplumu. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 837-850.
• Cumhuriyet. (2023, 17 Aralık). Mert Demir kimdir, kaç yaşında, nereli? Mert Demir'in şarkıları neler? https://www.cumhuriyet.com.tr/yasam/mert-demir-kimdir-kac-yasinda-nereli-mert-demirin-sarkilari-neler-2152648
• Çerezcioğlu, A. B. (2014). Popüler müzik ve gençlik kültürü. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 182(182), 11-26.
• Çınardal, F. C. (2023). Spotify’da en çok dinlenen Türkçe şarkılara yönelik bir inceleme. Turkish Studies, 18(2), 425-444. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.68959
• Çiftçi, E. (2010) Popüler kültür, popüler müzik ve müzik eğitimi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 149-161.
• Çoban, M. A. & Sonsel, Ö. B. (2024). Spotify “Türkiye ilk 50” listesinde yer alan şarkı ve şarkıcıların çeşitli açılardan incelenmesi. The Journal of Academic Social Science, 149, 16-27. https://doi.org/10.29228/ASOS.74748
• Dayıoğlu, İ. (2023). Blok 3 kimdir? Müzik kariyeri. https://substreet.co/blok3-kimdir-muzik-kariyeri/dogusway808 [@doguswag808] (t.y).
• Dönmez, B. M. (2019). Etnomüzikolojinin temel kavramları. Bağlam.
• Duman, A. E. (2023). Bergen’in seslendirdiği şarkıların şema terapinin bazı temel kavramları açısından incelenmesi. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 10(2), 335–355. https://doi.org/10.31682/ayna.1149393
• Duman, D., Neto, P., Mavrolampados, A., Toiviainen P, & Luck, G. (2022). Music we move to: Spotify audio features and reasons for listening. PLoS ONE 17(9), e0275228. https://doi.org/ 10.1371/journal.pone.0275228
• Efe, M., & Sonsel, Ö. B. (2019). Türkiye'de dinlenilen popüler müziklerin incelenmesi: Spotify Örneği. İdil, 60(Ağustos), 975–983. https://doi.org/doi: 10.7816/idil-08-60-03
• Ensonhaber. (2013). R&B nedir? https://www.ensonhaber.com/ipucu/rb-nedir-2013-07-30
• Erdal, B., & Kındap Tepe, Y. (2021). Bireylerin duygu durum, içedönük-dışadönük kişilik özelliği ve müzik tercihleri arasındaki ilişkiler. Psikoloji Çalışmaları - Studies in Psychology, 41(2), 549–580.
• Erdoğan, İ. (2004). Popüler kültürün ne olduğu üzerine. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5(57), 1-18. Fricke, K. R., Greenberg, D. M., Rentfrow, P. J., & Herzberg, P. Y. (2021). Measuring musical preferences from listening behavior: Data from one million people and 200,000 songs. Psychology of Music, 49(3), 371-381. https://doi.org/10.1177/0305735619868280
• Girgin, O., Küçük, Ö., & Uca, O. (2024). Spotify’da 2022 yılının Türkçe popüler şarkılarının içerik analizi: Aşk ve benmerkezcilik arasında salınan güncel müziğin dili. International Journal of Social Inquiry, 17(1), 141-163. https://doi.org/10.37093/ijsi.1344585
• Günay, E. (2011). Müzik sosyolojisi: Sosyolojiden müzik kültürüne bir bakış (3. Baskı). Bağlam.
• Gürkan, C. G. (2021). İnternet ile gelişen ve değişen radyo kültürü: Spotify incelemesi. Aydın Sanat, 7(13), 101-110. http://doi.org/10.17932/IAU.SANAT.2015.015/sanat_v07i13009
• Haberler.com. (t.y.) Reynmen biyografisi. https://www.haberler.com/reynmen/biyografisi/
• Haberler.com. (t.y.) Simge Sağın biyografisi. https://www.haberler.com/simge-sagin/biyografisi/
• Hızlısoy, S., & Tüfekçi, Z. (2021). Derin öğrenme ile Türkçe müziklerden müzik türü̈ sınıflandırması. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 24, 176-183. http://doi.org/10.31590/ejosat.898588
• Işık, C., & Işık, N. E. (2013). Arabesk ve Müslüm Gürses (2. Baskı). Ferfir.
• İlyasoğlu, E. (2009). Zaman içinde müzik. Remzi.
• Karakoç, E. (2014). Medya aracılığıyla popüler kültürün aktarılmasında toplumsal değişkenlerin rolü. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(3), 245-269.
• Karşıcı, G. (2007). Müzik beğenisinde kültürel etkenler bir fMRI çalışması. Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Kral Müzik (t.y.) Doğu Swag kimdir? https://www.kralmuzik.com.tr/biyografisi/dogu-swag
• Kral Müzik (t.y.) Güneş kimdir? https://www.kralmuzik.com.tr/biyografisi/gunes
• Kral Müzik (t.y.) Mabel Matiz kimdir? https://www.kralmuzik.com.tr/biyografisi/mabel-matiz
• Kral Müzik. (t.y.) Simge Sağın kimdir? https://www.kralmuzik.com.tr/biyografisi/simge-sagin
• Lvbel C5. (2024, Nisan 4). Vikipedia. https://tr.wikipedia.org/wiki/Lvbel_C5
• Mabel Matiz. (2024, Şubat 28) Vikipedia https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mabel_Matiz&action=history
• Mert Demir. (2024, Nisan 24). Vikipedia https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mert_Demir&action=history
• Mok, L., Way, S. F., Maystre, L., & Anderson, A. (2022). The Dynamics of Exploration on Spotify. Proceedings of the International AAAI Conference on Web and Social Media, 16(1), 663-674. https://doi.org/10.1609/icwsm.v16i1.19324
• North, A. C., Krause, A. E., & Ritchie, D. (2021). The relationship between pop music and lyrics: A computerized content analysis of the United Kingdom’s weekly top five singles, 1999–2013. Psychology of Music, 49(4), 735-758. https://doi.org/10.1177/0305735619896409
• Orçun Doğucan Kaya. Facebook. https://www.facebook.com/ornkya/?locale=tr_TR
• Orçun Doğucan Kaya. Instagram. https://www.instagram.com/doguswag808/#
• Özden, Ö., & Barışeri, N. (2010). Üniversite öğrencilerinin popüler kültür ve popüler müzikle ilgili görüşleri. e-Journal of New World Sciences Academy, 5(4), 276-294.
• Özeren, A. (2005). Popüler müzik ve toplumsal yaşam kalitesi. II. Ulusal İletişim Öğrencileri Sempozyumu, 17 – 18 Kasım 2005, Eskişehir.
• Özkan, H. H. (2006). Popüler kültür ve eğitim. Kastamonu Education Journal, 14(1), 29-38.
• Paker, K. O. (2008). Popüler müzik, günlük ideoloji ve benlik inşası: Sezen Aksu şarkıları üzerinden bir inceleme. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 34, 87-106. https://doi.org/10.17064/iüifhd.76440
• Rapçi Alizade kimdir? nereli ve kaç yaşında? (2023, Haziran 1). https://yalovadabugun.com/rapci-alizade-kimdir-nereli-ve-kac-yasinda/
• Rastofficiall [@rastofficiall]. (t.y.) “Mahmut Dağlı”. [Hesap] Instagram. https://www.instagram.com/rastofficiall/
• Reymen (2024, Mart 20). Vikipedi. https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Reynmen&action=history
• Semicenk. (2024, Mart 10). Vikipedia. https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Semicenk&action=history
• Semicenk kimdir? Müzik kariyeri ve hayatı (2024, Temmuz 3). biletino Blog. https://blog.biletino.com/semicenk/
• Seymen, A. N. (2023). Rapçi Lvbel C5 kimdir? Lvbel C5 gerçek adı ne? https://www.kuzeyekspres.com.tr/haber/17274921/rapci-lvbel-c5-kimdir-lvbel-c5-gercek-adi-ne
• Solmaz, P. (2009). Popüler kültürün müzik eğitimine etkisi üzerine bir değerlendirme. 8. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu, 23 – 25 Eylül 2009, Samsun.
• Suh, B. J. (2019). International Music Preferences: An analysis of the determinants of song popularity on Spotify for the U.S., Norway, Taiwan, Ecuador, and Costa Rica. CMC Senior Theses. 2271. https://scholarship.claremont.edu/cmc_theses/2271
• Şenel, O. (2013). Müzik algısı, müzik tercihi ve sosyal kimlik bağlamında müzikte önyargı ve kalıp yargı. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Türk Dil Kurumu. (t.y.). Popüler. Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr
• Varnum, M. E. W., Krems, J. A., Morris, C., Wormley, A., Grossmann, I. (2021) Why are song lyrics becoming simpler? A time series analysis of lyrical complexity in six decades of American popular music. PLoS ONE 16(1): e0244576. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0244576
• Vidas, D., McGovern, H. T., & Nitschinsk, L. (2021). Culture and ideal affect: Cultural dimensions predict Spotify listening patterns. https://doi.org/10.31234/osf.io/95w2t
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin.
• Yurga, M. C. (2017). Lise öğrencilerinin dinledikleri müzik türlerinin duygu durumlarına göre incelenmesi. Doktora tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.