Hakem Kılavuzu
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi’nin özgün ve bilimsel makaleleri yayımlamayı amaçlamaktadır. Dolayısıyla alanında uzman hakemlerin, dergimizin makale değerlendirmeleri hususunda yapacağı katkılar oldukça önem arz etmektedir.
Hakemlerin Seçimi
Hakemler, makalenin ilgili olduğu bilim alanında doktora derecesine sahip olan ve yayını bulunan uzmanlar arasından seçilir. Türk üniversitelerinde görevli uzmanların bilgilerine YÖK Akademik web sitesinden yurt dışındaki uzmanların bilgilerine ise Publons’dan erişim sağlanır.
Hakemlerin Görev ve Sorumlulukları
Akademik çalışmaların "Kör Hakemlik" ile değerlendirilmesi, yayın kalitesini doğrudan etkilemektedir. Dergimizin değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülmektedir. Kör hakemlik uygulaması akran değerlendirmesi esasına göre işletilmektedir. Hakemler, yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör aracılığıyla yazar(lar)a iletilir. Bu bağlamda Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi için makale değerlendiren hakemlerin aşağıdaki sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:
• Değerlendirmeyi milliyet, cinsiyet, dinî inançlar, siyasi görüşler ve ticari kaygıların etki etmesine izin vermeden nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır.
• Değerlendirmede çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünülürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
• Makaleyi değerlendirirken bilimsel etik ihlalleri hususunda dikkatli olunmalı, etik ihlal tespit edilirse durumu editöre rapor etmelidir.
• Yapılan değerlendirme makalenin gelişimine katkı sağlamalıdır.
• Değerlendirme için gönderilen makale konusu hakkında kendisinin yetkin olmadığını veya incelemeyi zamanında tamamlayamayacağını düşünen hakemler hakemlik davetini reddetmelidir
• Hakemler, bir yazarın çalışmasına çıkar amaçlı atıflar önermemelidir. Önereceği atıflar yazının gelişimine katkı sağlamalıdır.
• Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
İnceleme Yapma
Hakemlerin değerlendirmeleri objektif olmalıdır. Hakem süreci sırasında hakemlerin aşağıdaki hususları dikkate alarak değerlendirmelerini yapmaları beklenir.
• Makale yeni ve önemli bir bilgi içeriyor mu?
• Öz, makalenin içeriğini net ve düzgün bir şekilde tanımlıyor mu?
• Yöntem bütünlüklü ve anlaşılır şekilde tanımlanmış mı?
• Yapılan yorum ve varılan sonuçlar bulgularla kanıtlanıyor mu?
• Alandaki diğer çalışmalara yeterli referans verilmiş mi?
• Dil kalitesi yeterli mi?
• Özet/Abstract/anahtar kelimler/keywords makalenin içeriğini doğru bir şekilde yansıtıyor mu?
Editör Kılavuzu
Editörlerin Seçimi
Baş editör(ler) ve alan editörleri, derginin yayın kapsamına uygun olarak doktora derecesine sahip olan ve akademik çalışmaları bulunan uzmanlar arasından seçilir. Dil editörleri üniversitelerde yabancı dil ile eğitim veren öğretim üyeleri/elemanları arasından seçilmektedir. Editör yardımcılarında ise en az yüksek lisans mezunu olma şartı aranır.
Editörlerin Görev Sorumlulukları
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi editörleri, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayımlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" kılavuzlarında belirtilen görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır:
Genel Görev ve Sorumluluklar
• Editör, hakem değerlendirme sürecinin adil, tarafsız ve zamanında olmasını sağlamalıdır. Araştırma makaleleri en az iki harici hakem tarafından gözden geçirilmelidir ve gerektiğinde editör ek görüş almalıdır.
• Editör; uygun, kapsayıcı ve çeşitli temsil ihtiyacını dikkate alarak, ilgili alanda uygun uzmanlığa sahip hakemleri seçecektir. Editör, hileli hakemlerin seçiminden kaçınmak için en iyi uygulamaları izleyecektir.
• Editör, ilgili yazarlar ve hakemlerle aksi kararlaştırılmadıkça, dergiye gönderilen tüm materyallerin ve hakemlerle yapılan tüm iletişimlerin gizliliğini korumalıdır. İstisnai durumlarda ve yayıncıya danışarak, editör şüpheli araştırma suistimalini araştırmak için gerekli gördüğü durumlarda diğer dergilerin editörleriyle sınırlı bilgi paylaşabilir. Editör, hakemlerin kimliklerini korumalıdır. Gönderilen bir makalede yer alan bilgiler, yazarın açık yazılı izni olmadan editörün kendi araştırmasında kullanılmamalıdır. Hakem sürecinde elde edilen ayrıcalıklı bilgi veya fikirler gizli tutulmalı ve kişisel menfaat için kullanılmamalıdır.
• Editör yazıları ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, dini inanç, etnik köken, vatandaşlık veya yazarların politik felsefesine bakmaksızın değerlendirmelidir.
Okuyucu ile ilişkiler
• Editörler, yayınlanan çalışmaların özgün olmasına dikkat eder, çalışmanın okuyucu, araştırmacı ve uygulama yapan kişilere bilimsel katkı sağlamasına özen gösterir.
• Editörler tüm paydaşlardan gelen geri bildirimleri dikkate alır, açıklayıcı ve bilgilendirici geri dönüş sağlamak için çaba sarf eder.
Yazarlar ile ilişkiler
• Editörler; çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
• Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.
• Değerlendirme ve Yayın Süreçleri" mutlaka yayımlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir.
• Editörler yazarlar tarafından kendilerinden beklenecek her konuyu ayrıntılı olarak içeren bir "Yazar Rehberi" yayımlamalıdır. Bu rehberler belirli zaman aralıklarında güncellenmelidir.
• Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.
• Sürece dair yaşanabilecek aksaklıkların önüne geçebilmek için Editör, yazar ile sürekli iletişim halinde bulunur.
Hakemler ile ilişkiler
• Editörler hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
• Editöreler Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
• Editörler yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır
• Editörler Kör Hakemlik ilkesi gereği hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır. Değerlendirme işlemi, çifte körleme yöntemiyle yürütüldüğü için hakemlerin kimlik bilgileri gizli tutulur. Her sayının hakem listesi, ilgili sayıda duyurulur.
• Editörler hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir. Hakem yazarı rencide edici dil ve üslup kullanmaktan kaçınmalıdır.
• Editörler hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdırlar.
• Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeler editörler tarafından engellenir ya da sansürlenir.
İddiaların Araştırılması
Etik ihlale dair ikna edici kanıtlar bulan bir editör, makalenin düzeltilmesi, geri çekilmesi veya başka bir düzeltmenin yapılmasını sağlamak için Yayın Kurulu ve Yayıncıyla iletişime geçmelidir.
Çıkar Çatışması
Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti etmelidir. Editör; kendisi, aile üyeleri veya çıkar ilişkisi içinde olduğu başka bir kişi tarafından yazılmış makalelerin süreçlerine müdahale etmemeli ve makaleyle ilgili kararlarda yer almamalıdır.
Yayın Kararı
Baş editör, hakem raporları doğrultusunda makalelerin kabul veya reddedilmesine yönelik kararlardan sorumludur. Baş editör, vereceği bu kararlarda yayın kurulunun belirlediği politikalara uymak zorundadır.
Dergiye Atıf Talebi
Editör, herhangi bir dergi metriğini yapay olarak artırarak derginin sıralamasını etkilemeye çalışmamalıdır. Editör, bilimsel nedenler dışında, kendi dergisi veya başka bir derginin makalelerine atıfta bulunulmasını talep etmeyecektir.
Kişisel verilerin korunması
Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.
Olası suistimal ve görevi kötüye kullanmaya karşı önlem
Editörler; olası suistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikâyetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.
Akademik yayın bütünlüğünü sağlamak
Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.
Fikrî mülkiyet haklarının korunması
Editörler, yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür.
Politik ve ticari kaygılar
Editörler, bağımsız karar alma süreçlerinde dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsurdan etkilenmemelidir.
Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi Yayımlama
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi yayın politikaları gereği, bir çalışma veya makalenin geri çekilmesi aşamasında yazar(lar)a ve yayın kuruluna düşen görev ve sorumluluklar kapsamında; yazar(lar)ın yayımlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, geri çekme işlemlerinde dergi editörüyle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır. Değerlendirme aşamasındaki çalışmasını geri çekme talebinde bulunmak isteyen yazar(lar), "Geri Çekme Formu"nu doldurarak her bir yazarın ıslak imzası ile imzalanmış ve taratılmış hâlini usad@selcuk.edu.tr adresine e-posta göndererek editör kuruluna iletmekle yükümlüdür. Editör kurulu geri çekme bildirimini inceleyerek en geç bir hafta içerisinde dönüş sağlar.
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi editör kurulu; yayınlanmış, erken görünümdeki veya değerlendirme aşamasındaki bir çalışmaya ilişkin telif hakkı ve intihal şüphesi oluşması durumunda, çalışmayla ilgili soruşturma başlatma yükümlülüğü taşır. Editör kurulu yapılan soruşturma sonucunda değerlendirme aşamasındaki çalışmada telif hakkı ve intihal yapıldığını tespit etmesi durumunda çalışmayı değerlendirmeden geri çeker ve tespit edilen durumları detaylı bir şekilde kaynak göstererek yazarlara iade eder.