Etik İlkeler ve Yayın Politikası

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SELÇUKLU ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
ETİK İLKELER VE YAYIN POLİTİKASI
Yayın Etiği İlkeleri
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi, araştırma ve yayın etiği konusunda ulusal ve uluslararası standartlara bağlıdır. Basın Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne uymaktadır. Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi, Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan Uluslararası Etik Yayıncılık İlkeleri’ni benimsemiştir.
Tekrar Yayın
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi yayımlanmak üzere gönderilen çalışmaların daha önce herhangi bir şekilde yayımlanmamış özgün çalışma niteliği taşıması gerekir. Aynı veya büyük ölçüde benzer makalelerin dergiye gönderilmesi hâlinde baş editör bu tür makaleyi yazara geri gönderir ve tekrar yayına teşebbüs eden yazara 1 (bir) yıl süreyle ambargo uygulayabilir.
Aynı çalışmanın birden fazla dergiye eşzamanlı olarak gönderilmesi
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen çalışmalar, herhangi bir yere yayımlanmak üzere gönderilmemiş özgün çalışma niteliği taşımalıdır. Dergiye makale gönderen yazar(lar)dan çalışmanın herhangi bir yere yayımlanmak üzere gönderilmemiş olduğuna dair açık erişim izni kapsamında beyan istenir. Aynı çalışmanın birden fazla dergiye eşzamanlı olarak gönderildiğinin tespit edilmesi durumunda editör, makaleyi incelemeden iade edebilir veya incelemeleri dikkate almadan reddedebilir.
İntihali Engelleme Amaçlı Kontrol
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi Aralık 2023 sayısı itibariyle yayın etiği gereği gönderilen her çalışmanın bütünlüğünü korumak adına intihal denetiminden geçirilmesini zorunlu kılacaktır. İntihal denetimi iThenticate yazılımı aracılığıyla gerçekleştirilir. Her çalışmanın yazılım aracılığıyla ortaya çıkan eşleşmeleri derinlemesine incelenerek gönderme ve atıfı doğru olan eşleşmeler ayıklanır. Ayıklama sonucunda kalan eşleşmeler incelenerek hatalar tespit edilir ve yayın kurulu için rapor hâline getirilir. Yayın kurulu her çalışmanın intihal denetim raporu ışığında çalışma hakkında nihai kararını verir. iThenticate raporunda benzerlik oranının %20’den az olması gerekmektedir. %20’den daha yüksek çıkması durumunda raporda yer alan hataların yazarlar tarafından düzeltilmesi istenebilir veya çalışma reddedilebilir.
Sahtecilik
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi yayımlanmak üzere gönderilen çalışmaların araştırmaya dayanmayan verilerden üretilmesi veya yapılmamış bir araştırmanın yapılmış gibi gösterilmesi gibi durumlarda söz konusu çalışmaları editör kararıyla reddeder.
Katılımcıların Kişisel Verilerinin Korunması
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi, yasal olarak kamuya açık olmayan insan katılımcılarla ilgili kişisel veya hassas verileri veya materyalleri içeren tüm araştırmaların resmî etik incelemeye tabi olmasını şart koşar. Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumakla sorumludur.
Etik İhlal Bildirimleri
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi’nde yayımlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark edildiğinde ya da editoryal içerik ile ilgili (intihal, yinelenen makaleler vb.) herhangi bir şikâyet söz konusu olduğunda usad@selcuk.edu.tr adresine e-posta göndererek bildirimde bulunulabilir.
Etik ihlali tespit edilen çalışmanın;
• Elektronik gösterimdeki başlığının başına "Geri Çekildi:" ibaresi eklenir.
• Elektronik gösterimdeki Öz ve Tam Metin içerikleri yerine çalışmanın geri çekilme gerekçeleri, detaylı kanıt kaynakları varsa yazar(lar)ın bağlı olduğu kurum ve kuruluşların konu hakkındaki bildirimleri ile birlikte yayımlanır.
• Dergi web sitesinin ana sayfasından geri çekme bildirimi ilan edilir.
• Geri çekme tarihinden itibaren ilk yayımlanacak sayının elektronik ve basılı kopyasının içindekiler listesine "Geri Çekildi: Çalışma Başlığı" şeklinde eklenir, birinci sayfasından başlamak koşuluyla geri çekme nedenleri ve buna kaynak gösterilen orijinal alıntıları kamuoyu ve araştırmacılarla paylaşılır.
• Yazar(lar)ın bağlı olduğu kuruluş(lar)a yukarıdaki geri çekme bildirimleri iletilir.
• Yukarıda sıralanan geri çekme bildirimleri Derginin dizinlendiği kurum ve kuruluşlar ile Millî Kütüphane Başkanlığı'na dizin sistemleri ve kataloglara kaydedilmesi için iletilir.
• Ayrıca dergi editör kurulu etik ihlalde bulunulan çalışma yazar(lar)ının daha önce yayınlanmış çalışmalarının yayın evlerine veya yayın kurullarına, yayınlanan çalışmaların geçerlik ve güvenilirliğini güvence altına almalarını veya geri çekmelerini önerebilir.
Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi yayın politikaları gereği, bir çalışma veya makalenin geri çekilmesi aşamasında yazar(lar)a ve yayın kuruluna düşen görev ve sorumluluklar kapsamında; yazar(lar)ın yayımlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, geri çekme işlemlerinde dergi editörüyle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır. Değerlendirme aşamasındaki çalışmasını geri çekme talebinde bulunmak isteyen yazar(lar), "Geri Çekme Formu"nu doldurarak her bir yazarın ıslak imzası ile imzalanmış ve taratılmış hâlini usad@selcuk.edu.tr adresi üzerinden e-posta aracılığıyla editör kuruluna iletmekle yükümlüdür. Editör kurulu geri çekme bildirimini inceleyerek en geç bir hafta içerisinde dönüş sağlar.
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi editör kurulu; yayınlanmış, erken görünümdeki veya değerlendirme aşamasındaki bir çalışmaya ilişkin telif hakkı ve intihal şüphesi oluşması durumunda, çalışmayla ilgili soruşturma başlatma yükümlülüğü taşır. Editör kurulu yapılan soruşturma sonucunda değerlendirme aşamasındaki çalışmada telif hakkı ve intihal yapıldığını tespit etmesi durumunda çalışmayı değerlendirmeden geri çeker ve tespit edilen durumları detaylı bir şekilde kaynak göstererek yazarlara iade eder.
Editör kurulu, yayınlanmış veya erken görünümdeki bir çalışmada telif hakkı ihlali ve intihal yapıldığını tespit etmesi durumunda, en geç bir hafta içerisinde aşağıdaki geri çekme ve bildiri işlemlerini gerçekleştirir.
Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi, bilimsel süreli yayıncılıkta etik güvence oluşturmak amacıyla, Yayın Etiği Komitesi’nin (COPE) “Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri” ve “Dergi Yayıncıları için Davranış Kuralları” ilkelerini benimsemektedir. Bu kapsamda dergiye gönderilen çalışmalarda;
• Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için (etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve bunula ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) makalenin ilk sayfasında yer verilmelidir
Ayrıca veri toplama sürecinde etik hususlara hassasiyet gösterildiğinin kanıtları (başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için izin alınması gibi) çalışma içinde sunulmalıdır.
Özel Sayı Yayımlama Politikası
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi, Yayın Kurulu'nun talebi üzerine yılda bir kez özel sayı yayımlanabilir. Özel sayılarda ele alınacak konular, Yayın Kurulu tarafından mevcut tartışmaların odak noktası olacak şekilde belirlenir. Özel sayıda yer alması için gönderilen makaleler önce Editöryal ön incelemeye tabi tutulduktan sonra derginin yazım kurallarına uygunluk açısından incelenir ve intihal denetiminden geçirilir. Bu aşamalardan sonra çift taraflı kör hakemlik modeliyle değerlendirmesi sürecine alınır. Derginin “Değerlendirme ve Yayın Süreçleri” özel sayı için de geçerlidir. Özel sayılarda tema alanıyla ilgili olarak konuk editör de görevlendirilebilir.
Editöryal Gizlilik Yükümlülüğü
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi editörleri, gönderilen tüm yazıları gizli belgeler olarak ele alır; bu, yazarların izni olmadan bir yazı hakkındaki bilgileri kimseye ifşa etmeyecekleri anlamına gelir. Makale inceleme sürecinde şu kişiler makalelere erişebilir: Editörler, Hakemler, Yayın Kurulu Üyeleri. Bir yazıyla ilgili ayrıntıların yazarların izni olmadan üçüncü bir şahsa iletilebileceği tek durum, editörün ciddi araştırma suistimalinden şüphelenmesidir.
Bilimsel Suistimal İddiaları-Şüpheleri
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi editörleri, dergilerinde yayımlanan bir makaleyle ilgili herhangi bir araştırma suistimali iddiasından haberdar olmaları durumunda, iddialarla ilgili olarak COPE’un yönergelerini izlemeleri gereklidir. Ayrıca hakemler de araştırma veya yayının suistimalinden şüphelendikleri durumlarda konuyu Editöre bildirebilirler.
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi, aşağıdaki veya benzeri konularda suistimal iddialarıyla karşılaştığında COPE akış şemalarına uygulamayı taahhüt eder.
• Tekrar yayından şüphelenildiğinde yapılacaklar
Dergi editör kurulu; yayınlanmış veya erken görünümdeki bir çalışmaya ilişkin tekrar yayın şüphesi oluşması durumunda, çalışmayla ilgili inceleme başlatır. İnceleme kapsamında ilgili çalışma iddialarla birlikte yayın kurulunun dikkatine sunulur. Yayın kurulu tekrar yayın olduğuna kanaat getirirse makale editör kararıyla geri çekilir.
• İntihalden şüphelenildiğinde yapılacaklar
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi editör kurulu; yayınlanmış veya erken görünümdeki bir çalışmaya ilişkin intihal şüphesi oluşması durumunda, çalışmayla ilgili inceleme başlatır. Editör kurulu intihal olduğuna kanaat getirirse makale editör kararıyla geri çekilir.
• Yazarlık değişikliği taleplerinde yapılacaklar
Yazar değişikliği yalnızca makale kabul edilmeden önce işleme alınır. Yazarların makalelerini göndermeden önce yazarların listesini ve sırasını dikkatlice gözden geçirmeleri gerekmektedir. Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (Yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez.
• Açıklanmamış̧ çıkar çatışması durumundan şüphelenildiğinde yapılacaklar
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi editör kurulu; yayınlanmış veya erken görünümdeki bir çalışmaya ilişkin açıklanmamış çıkar çatışması şüphesi oluşması durumunda, çalışmayla ilgili inceleme başlatır. Editör kurulu açıklanmamış çıkar çatışması tespit ederse etik ilkelere uymadığı gerekçesiyle makale editör kararıyla geri çekilir.
• Haksız veya hediye yazarlıktan şüphelenildiğinde yapılacaklar
Birden çok yazarlı makalelerde çalışmaya katkısı olmayan yazar(lar)ın isimlerine yer verilmesi (hediye yazarlık) etik ilkeler açısından kabul edilemez bir durumdur. Birden çok yazarlı çalışmalarda yazar rollerinin (hangi yazarın çalışmaya nasıl bir katkıda bulunduğunun) makalede açıkça belirtilmesi gerekmektedir. Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi editör kurulu; yayınlanmış veya erken görünümdeki bir çalışmaya ilişkin haksız veya hediye yazarlık şüphesi oluşması durumunda, çalışmayla ilgili inceleme başlatır. Editör kurulu haksız veya hediye yazarlık durumu tespit ederse ilgili yazar(lar)ın ismi makaleden silinir.
• Bir yazıda etik probleminden şüphelenildiğinde yapılacaklar
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi editör kurulu; yayınlanmış veya erken görünümdeki bir çalışmaya ilişkin etik ihlal şüphesi oluşması durumunda, çalışmayla ilgili inceleme başlatır. Editör kurulu etik ihlal olduğuna kanaat getirirse makale editör kararıyla geri çekilir. İnceleme sonucuyla ilgili iddia sahibine de e posta aracılığıyla geri dönüş yapılır.
• Sosyal medya aracılığıyla etik ihlal şüphesi duyurulduğunda yapılacaklar
Dergi editör kurulu; yayınlanmış veya erken görünümdeki bir çalışmaya ilişkin etik ihlal şüphesi oluşması durumunda, çalışmayla ilgili inceleme başlatır. Editör kurulu etik ihlal olduğuna dair kanaat getirirse makale editör kararıyla geri çekilir. İnceleme sonucuyla ilgili iddia sahibine de sosyal medya aracılığıyla geri dönüş yapılır.
Şikâyet Prosedürü
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi’nde editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikâyetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.
Şikâyetler, Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi’nin veya yazı işleri ekibimizin sorumluluğunda olan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili olmalıdır. Şikayetler usad@selcuk.edu.tr adresine e-posta ile gönderilmelidir ve gizli olarak ele alınacaktır. Editör, şikayetlere anında yanıt verir. Editör, şikayetlerle ilgili COPE akış şemasında belirtilen prosedürü takip eder.
• Bu ilk yanıtın yetersiz olduğu düşünülürse şikâyet sahibi, şikâyetinin baş editöre iletilmesini talep edebilir. Şikâyetlere iki hafta içerisinde yanıt verilir.
İtiraz Süreci
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi’nin değerlendirme sonucu yazar(lar)a iletilen editör ve yayın kurulu görüşlerine yazar(lar)ın itiraz etme hakkı saklıdır. Yazar(lar), çalışmaları için yapılan değerlendirme sonucu görüş ve yorumlara ilişkin itiraz gerekçelerini bilimsel bir dille ve dayanaklarını referans göstererek usad@selcuk.edu.tr adresine e-postayla iletmelidir. Yapılan itirazlar editör ve yayın kurulu tarafından en geç bir ay içerisinde incelenerek (Çalışmanın alan editörü ve hakemlerine yapılan itirazlar hakkında görüş talep edilebilir.) yazar(lar)a olumlu veya olumsuz dönüş sağlanır. Değerlendirme sonucunda yazar(lar)ın itirazları olumlu bulunması durumunda, editör kurulu çalışmanın konu alanına uygun yeni hakemlendirme yaparak değerlendirme sürecini yeniden başlatacaktır.
Çıkar Çatışmaları
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi, tarafsız incelemeyi sağlamak amacıyla editörlerden veya yayın kurulu üyelerinden gelen gönderilerin ele alınması sürecinde; öncelikle bu tür gönderiler başka dergilere yönlendirilir, bunun mümkün olmaması durumunda gönderi sahibinin dergideki görevi askıya alınır. Bu gönderiler çift taraflı kör hakemlik süreci içerisinde değerlendirilir.
Araştırma Etiği İlkeleri
Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi araştırma etiği noktasında yüksek standartları gözeterek uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.
• Araştırmanın tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi ve araştırmanın yürütülmesinde, bütünlük, kalite ve şeffaflık ilkeleri sağlanmalıdır.
• Araştırma ekibi ve katılımcılar, araştırmanın amacı, yöntemleri ve öngörülen olası kullanımları; araştırmaya katılımın gerektirdikleri ve varsa riskleri hakkında tam olarak bilgilendirilmelidir.
• Araştırma katılımcılarının sağladığı bilgilerin gizliliği ve yanıt verenlerin gizliliği sağlanmalıdır. Araştırma katılımcıların özerkliğini ve saygınlığını koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.
• Araştırma katılımcıları gönüllü olarak araştırmada yer almalı, herhangi bir zorlama altında olmamalıdırlar.
• Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır. Araştırma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.
• Araştırma bağımsızlığıyla ilgili açık ve net olunmalı; çıkar çatışması varsa belirtilmelidir.
• İnsan denekler ile yapılan deneysel çalışmalarda, araştırmaya katılmaya karar veren katılımcıların yazılı bilgilendirilmiş onayı alınmalıdır. Çocukların ve vesayet altındakilerin veya tasdiklenmiş akıl hastalığı bulunanların yasal vasisinin onayı alınmalıdır.
• Çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluşta gerçekleştirilecekse bu kurum ya da kuruluştan çalışma yapılacağına dair onay alınmalıdır.
• İnsan öğesi bulunan çalışmalarda, “yöntem” bölümünde katılımcılardan “bilgilendirilmiş onam” alındığının ve çalışmanın yapıldığı kurumdan etik kurul onayı alındığı belirtilmesi gerekir.

Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.