Ortaokul Öğrencilerinin Epistemolojik İnançlarının Ölçülmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 1, 1459 - 1489, 29.11.2018

Servet Üztemur , Erkan Dinç , Yusuf İnel

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türk kültürü bağlamında ortaokul öğrencilerinin epistemolojik
inançlarını ölçebilecek bir araç geliştirmektir. Araştırma genel tarama modellerinden kesitsel
tarama modeline uygun olarak desenlenmiştir. Çalışma grubunu, 2015-2016 öğretim yılında
Manisa ili merkez Şehzadeler ve Yunusemre ilçelerinde okuyan ve seçkisiz örnekleme
yoluyla belirlenmiş 514 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Ölçeğin yapı geçerliği için ilk
önce açımlayıcı faktör analizi (AFA) yapılmış, ortaya çıkarılan yapıların mevcut kuramla
uyumlu olup olmadığını sınamak amacıyla doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır.
Yapılan analizler sonucu ölçeğin, "uzman otoritesi", "doğuştan yetenek", "hızlı öğrenme" ve
"basit bilgi" boyutlarını içeren 20 maddeden oluştuğu tespit edilmiştir. Son haliyle ölçeğin
toplam varyansın % 45,63'ünü açıkladığı görülmüştür. Ölçeğin güvenirliğini belirleyebilmek
için yapılan hesaplamada Cronbach's alpha değeri 0,730 olarak bulunmuştur. Doğrulayıcı
faktör analizi sonucunda elde edilen değerlerin tamamı kurulan modelin iyi uyuma sahip
olduğunu göstermiştir. Araştırma sonucunda geliştirilen ölçeğin, ortaokul öğrencilerinin
epistemolojik inançlarını ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğu sonucuna
ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Epistemolojik İnançlar, Ortaokul Öğrencileri, ölçek geliştirme

Kaynakça

• Arbuckle, J. L. (1995–2008). Amos 17.0 user’s guide. crawfordville, FL: Amos Development Corporation.
• Aşut, N., Özbay, H.E., Akkaya, G. & Ertekin, P. (2016). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimlerine ilişkin başarılarının olası bilimsel epistemolojik yordayıcılarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 157-168. DOI: 10.17679/iuefd.17286966
• Aydın, M. ve Geçici, E. M. (2017). 6. Sınıf öğrencilerinin epistemolojik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD),18(1), 213-229.
• Aypay, A. (2011). Öğretme ve öğrenme anlayışları ölçeğinin Türkiye uyarlaması ve epistemolojik inançlar ile öğretme ve öğrenme anlayışları arasındaki ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 7-29.
• Bahcivan, E. ve Cobern, W. W. (2016). Investigating coherence among Turkish elementary science teachers’ teaching belief systems, pedagogical content knowledge and practice. Australian Journal of Teacher Education, 41(10), 62-86.
• Bahçivan, E. (2017). Eğitim bilimlerinde epistemoloji araştırmaları: Düne, bugüne ve gelecek perspektiflere eleştirel bakış. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2).
• Başbay, M. (2013). Analysing the relationship of critical thinking and metacognition with epistemological beliefs through structural equation modeling. Education and Science. 38(169). 249-262.
• Baxter-Magolda, M. (1992). Knowing and reasoning in college. Gender-related patterns in students intellectual development. Jossey-Bass.
• Belenky, M. F., Clinchy, B. M., Goldberger, N. R. & Tarule, J. M. (1986). Womens' ways of knowing: The development of self, voice and mind. USA: Basic Books.
• Bolay, S. H. (2004). Felsefeye Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Boyes, M. C., & Chandler, M. (1992). Cognitive development, epistemic doubt, and identity formation in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 21(3), 277-304.
• Boz, Y., M. Aydemir, & N. Aydemir. 2011. “4th, 6th, and 8th grade Turkish elementary students’ epistemological beliefs. Elementary Education Online 10(3):1191–1201. http://ilkogretimonline.org.tr/ioo.html.
• Brownlee, J. Curtis, E. Spooner-Lane, R. & Feucht, F. (2017) Understanding children's epistemic beliefs in elementary education, Education 3-13, 45(2), 191-208, DOI: 10.1080/03004279.2015.1069369
• Brownlee, J., Purdie, N. & Boulton-Lewis, G. (2001) Changing epistemological beliefs in pre-service teacher education students. Teaching in Higher Education, 6(2). 247-268.
• Burr, J. E. & Hofer, B. K. (2002). Personal epistemology and theory of mind: Deciphering young children’s beliefs about knowledge and knowing. New Ideas in Psychology, 20, 199-224.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 17. Baskı. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Cano, F. (2005). Epistemological beliefs and approaches to learning: Their change through secondary school and their influence on academic performance. British Journal of Educational Psychology, 75, 203–221.
• Chan, K. W. & Elliott, R. G. (2002). Exploratory study of Hong Kong teacher education students’ epistemological beliefs: Cultural perspectives and implications on beliefs research. Contemporary Educational Psychology, 27, 392-414.
• Chan, K. W. & Elliott, R. G. (2004). Relational analysis of personal epistemology and conceptions about teaching and learning. Teaching and Teacher Education, 20, 817-831.
• Chen, J. A. & Pajares, F. (2010). Implicit theories of ability of grade 6 science students: Relation to epistemological beliefs and academic motivation and achievement in science. Contemporary Educational Psychology, 35(1), 75-87.
• Conley, A. M., Pintrich, P. R., Vekiri, I. & Harrison, D. (2004). Changes in epistemological beliefs in elementary science students. Contemporary educational psychology, 29(2), 186-204.
• De Vaus, D. (2002). Surveys in social research. (5 edition). Australia: Routledge.
• Deryakulu, D. (2004). Üniversite öğrencilerinin öğrenme ve ders çalısma stratejileri ile epistemolojik inançları arasındaki ilişki. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 38, 230-249.
• Deryakulu, D. (2014). Epistemolojik İnançlar. Y. Kuzgun ve D. Deryakulu (Eds.), Eğitimde Bireysel Farklılıklar içinde (s. 261-289). Üçüncü Basım. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Deryakulu, D. ve Büyüköztürk, Ş. (2002). Epistemolojik inanç ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Araştırmaları, 2(8), 111-125.
• Deryakulu, D. ve Büyüköztürk, Ş. (2005). Epistemolojik inanç ölçeğinin faktör yapısının yeniden incelenmesi: Cinsiyet ve öğrenim görülen program türüne göre epistemolojik inançların karşılaştırılması. Eğitim Araştırmaları, 5(18), 57-70.
• Dweck, C. S. & Leggett, E. L. (1988). A social-cognitive approach to motivation and personality. Psychological review, 95(2), 256-273.
• Elder, A. D. (2002). Characterizing fifth grade students’ epistemological beliefs in science. In B. Hofer & P. R. Pintrich (Eds.). Personal Epistemology: The Psychology of Beliefs About Knowledge and Knowing (pp. 347-364). New Jersey: Lawrence Erlbaum.
• Evcim, İ. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin epistemolojik inanışlarıyla, fen kazanımlarını günlük yaşamlarında kullanabilme düzeyleri ve akademik başarıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS. (3 Edition). London: Sage Publications.
• Gülsoy, V. G. B., Erol, O., & Akbay, T. (2015). Ortaokul öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(35), 1-28.
• Hammer, D. 1997. “Discovery Learning and Discovery Teaching.” Cognition and Instruction 15: 485–529. doi:10.1207/s1532690xci1504_2.
• Hofer, B. & Pintrich, P. R. (1997). The development of epistemological theories: Beliefs about knowledge and knowing and their relation to learning. Review of Educational Research, 67(1), 88-144.
• Hofer, B. (2001). Personal epistemology research: Implications for teaching and learning. Journal of Educational Psychology Review, 13(4), 353–383.
• Hofer, B. K. (2000). Dimensionality and disciplinary differences in personal epistemology. Contemporary Educational Psychology, 25, 378-405.
• Hofer, B. K. (2004). Exploring the dimensions of personal epistemology in differing classroom contexts: Student interpretations during the first year of college. Contemporary Educational Psychology, 29(2), 129-163.
• Holschuh, J. L. (1998). Epistemological beliefs in ıntroductory biology: addressing measurement concerns and exploring the relationships with strategy use. Unpublished doctoral dissertation, The University of Georgia, Athens. Available from ProOuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 9908606) http://www.sciencedirect.com.ezp01.library.qut.edu.au/science/journal/0732118X/20.
• Kaplan, Ö. A. ve Çavuş, R. (2016). Farklı epistemolojik inanışlara sahip 8. Sınıf öğrencilerinin sosyo-bilimsel konulara bakış açıları. International Online Journal of Educational Sciences, 8(4), 178-198.
• King, P. M., & Kitchener, K. S. (1994). Developing reflective judgment: Understanding and promoting intellectual growth and critical thinking in adolescents and adults. San Francisco: Jossey-Bass.
• Kizilgunes, B.,Tekkaya, C. & Sungur, S. (2009). Modeling the relations among students' epistemological beliefs, motivation, learning approach, and achievement. The Journal of Educational Research, 102:4, 243-256, http://dx.doi.org/10.3200/JOER.102.4.243-256 Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. (3. Edition). New York/London: The Guilford Press.
• Kuhn, D., Cheney, R. & Weinstock, M. (2000). The development of epistemological understanding. Cognitive Development. 15, 309-328.
• Kurt, F. (2009). Investigating students’ epistemological beliefs through gender, grade level, and fields of the study. Unpublished masters thesis. Middle East Technical University, Ankara.
• Külcü, Ö. (2000). Kuramsal bilginin oluşumu ve toplumsal bilgiye dönüşümünde epistemoloji bilgi hizmetleri ilişkisi. I. Türk Kütüphaneciliği, 14(4), 386-411.
• Licht, M. H. (1995). Multiple regression and correlation (in Laurence . G. Grimm ve Paul, R. Yarnold) Reading and understanding multivariate statistics. Washington, D.C.: American Psychological Association.
• Mansfield, A. F., and B. Clinchy. 2002. “Toward the Integration of Objectivity and Subjectivity: Epistemological Development from 10 to 16.” New Ideas in Psychology 20: 225–262.
• Muis, K. R. (2007). The role of epistemic beliefs in self-regulated learning. Educational Psychologist, 42, 173-190.
• Özkan, Ş. (2008). Modeling elementary students’ science achievement: the Interrelationships among epistemological beliefs, learning approaches, and self-regulated learning strategies. Unpublished doctoral dissertation, Middle East Technical University, Ankara.
• Özkan, Ş., & Tekkaya, C. (2011). How Do Epistemological Beliefs Differ by Gender and Socio-Economic Status? Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41).
• Phan, H. P. (2008). Predicting change in epistemological beliefs, reflective thinking and learning styles: A longitudinal study. British journal of educational psychology, 78(1), 75-93.
• Ricco, R., Pierce, S. S., & Medinilla, C. (2010). Epistemic beliefs and achievement motivation in early adolescence. The journal of early adolescence, 30(2), 305-340.
• Ryan, M. P. (1984). Monitoring text comprehension: Individual differences in epistemological standards. Journal of Educational Psychology, 76(2), 248-258.
• Schommer, M. (1990). Effects of beliefs about the nature of knowledge on comprehension. Journal of Educational Psychology, 82(3), 498-504.
• Schommer, M. (1994). Synthesising epistemological belief research: Tentative understandings and provocative confusions. Educational Psychology Review, 6(4), 293-319.
• Schommer, M. (1998). The role of adults’ beliefs about knowledge in school, work, and everyday life. In, M. C. Smith & T. Pourchot (Eds.). Adult learning and development: Perspectives from educational psychology. (pp. 127-143). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Schommer-Aikins, M. (2002). An evolving theoretical framework for an epistemological belief system. In B. Hofer, & P. R. Pintrich (Eds.). Personal Epistemology: The Psychology of Beliefs About Knowledge and Knowing. (pp. 103-119). New Jersey: Lawrence Erlbaum.
• Schommer-Aikins, M. (2004). Explaining the epistemological belief system: Introducing the embedded systemic model and coordinated research approach. Educational psychologist, 39(1), 19-29.
• Schommer-Aikins, M., Duell, O. K., & Hutter, R. (2005). Epistemological beliefs, mathematical problem-solving beliefs, and academic performance of middle school students. The Elementary School Journal, 105(3), 289-304.
• Schommer-Aikins, M., Mau, W. C., Brookhart, S., & Hutter, R. (2000). Understanding middle students' beliefs about knowledge and learning using a multidimensional paradigm. The Journal of Educational Research, 94(2), 120-127.
• Schraw, G. (2013). Conceptual integration and measurement of epistemological and ontological beliefs in educational research. ISRN Education, http://dx.doi.org/10.1155/2013/327680
• Schraw, G., Bendixen, L. D., & Dunkle, M. E. (2002). Development and validation of the Epistemic Belief Inventory (EBI). In B. Hofer, & P. R. Pintrich (Eds.). Personal Epistemology: The Psychology of Beliefs About Knowledge and Knowing. (pp. 261-277). New Jersey: Lawrence Erlbaum.
• Schumacker, R. E. & Lomax, R. G. (2010). A beginner’s guide to structural equation modeling. New York/London: Taylor and Francis Group.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve lisrel uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics. (6 Edition). New York: Pearson.
• Topcu, M. S., & Yilmaz-Tuzun, O. (2007). Relationships among elementary school students’ epistemological beliefs, metacognitive skills, and constructivist learning environment perceptions. American Educational Research Association (AERA), April 9-13, Chicago, USA.
• Topçu, M. S., & Yılmaz-Tüzün, Ö. (2009). Elementary students' metacognition and epistemological beliefs considering science achievement, gender and socioeconomic status. İlköğretim Online, 8(3).
• Waltz, C. F., Strickland, O. L. & Lenz, E. R. (2010). Measurement in nursing and health research. (4. Edition). New York: Springer Publishing Company.
• Yang, F., & C. Tsai. 2010. “Reasoning about science-related uncertain issues and epistemological perspectives among children.” Instructional Science, 38(4): 325–354. doi:10.1007/s11251-008-9084-3.
• Yeşilyurt, E. (2013). İlköğretim okulu öğrencilerinin bilimsel epistemolojik inançları. International Journal of Social Science, 6(1), 1587-1609.
• Yilmaz-Tüzün, Ö., & Topcu, M. S. (2010). Investigating the relationships among elementary school students’ epistemological beliefs, metacognition, and constructivist science learning environment. Journal of Science Teacher Education, 21(2), 255-273.