Eğitimimi modern ve Pakistan’da Ders-i Nizâmî denilen medrese sistemindeki dini disiplinlerde tahsil ettim. Lisansımı İslamabad’da Uluslararası İslam Üniversitesi Usuluddin fakültesinde (كلية أصول الدين) tamamladım. Lisanstaki bitirme tezim, Sünen Ebû Davud kitabından seçilmiş bölümler üzerine idi. Bu araştırma hadis usulü baz alınarak inşa edilmiştir. Daha sonra Hadis ve ilimleri alanında uzmanlaşarak Y. Lisans derecemi yine Uluslararası İslam Üniversitesi, İslamabad’dan elde ettim. Y. Lisans tezim, Ehl-i Sünnet ve İmamiyye Şiası arasında ‘İsmet konusundaki rivayetlerin karşılaştırmalı geleneksel bir çalışmasına odaklı idi. Bu çalışma hadis usulü, tarihi ve literatürünü kapsamaktadır. IIU İslamabad’da eğitim dili Arapça-İngilizce idi ve buradaki iki tezimi de Arapça olarak yazdım.
Akademik yolculuğuma devam ederek İzmir’de Dokuz Eylül Üniversitesi’nde Hadis ve ilimleri alanında ikinci Y. Lisans derecesi elde ettim. Türkçe olarak kaleme aldığım tezim, Hindistan ve Pakistan alt kıtasında tanınmış iki düşünce okulu olan Deobandî ve Barelvî arasındaki bazı tartışmalı konularda Hadis’i anlamaya yönelik farklı yaklaşımlar üzerinedir. Bu çalışma hadis usulü ve literatürünü de içermektedir.
Doktora çalışmalarımı Hadis ve ilimleri alanında uzmanlaşarak İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi’nde tamamladım. Doktora araştırmam, Hadis araştırmalarında Oryantalistler tarafından kullanılan yöntem ve kaynakları değerlendirmektedir. Bu çalışma hadis usulü, tarihi ve literatür taramasını ihtiva etmektedir.
Özgeçmişimde İngilizce, Arapça, Türkçe ve Urduca dillerinde makale, araştırma notu, kitap editörlüğü, kitap bölümü ve bildiriler olmak üzere toplamda on yayınım bulunmaktadır. İlk araştırma makalem ulusal olup ULAKBİM ve EBSCOhost tarafından taranan, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi’nde yayımlanmıştır. Bu makale peygamberlerin masumiyetini ifade eden ‘İsmet kavramıyla ilgili önemli terminolojileri açıklamaya odaklanmaktadır.
Ayrıca Uluslararası olup ULAKBİM, International Scientific Indexing, Index Islamicus, EBSCO ve İSAM tarafından taranan Hadis Tetkikleri Dergisi’nde ikinci bir makale ve bir araştırma notunu yayımladım. İkinci makalemde erken, orta ve son dönem Şii alimlerin Hadis çalışmalarında metin tenkidi yaptıklarını tespit edip ispatladım. Bu çalışma hadis usulü, tarihini ve literatürünü kapsamaktadır. Yazdığım araştırma notumda ise Şii Hadis kitaplarından bazı özel Hadis terminolojilerini inceleyip, bunlara dair pratik örnekler sundum. Bu araştırma tamamen hadis usulü esas alınmak suretiyle hadis literatürünün taranmasının mahsulüdür. Bu çalışmaların, Arapça olarak yazıldığını ve doktora öncesi olduklarını belirtmek isterim.
Doktora derecemi tamamladıktan sonra, bilimsel yayınlara katkıda bulunmaya devam ettim. Y. Lisans ve doktora tezlerimden türetilen iki makale, hakemli dergilerde yayımlanmıştır. Bunlardan ilki Arapça olarak başka bir yazarla birlikte kaleme alınmıştır ve ikincisi ise tek yazarlı olup Türkçe olarak yayımlanmıştır.
İlk makale uluslararası olup ULAKBİM, (Atla RDB), ProQuest Religion, (SOBİAD), İSAM, (BASE), (ESJI), (DRJI), (MLA), (ROAD), (MIAR), Open AIRE ve diğerleri tarafından taranan Mîzânü’l-Hak: İslami İlimler Dergisi’nde yayımlanmıştır. Bu çalışma Y. Lisans tezimden türetilmiş olup, Barelvîler’in Hz. Peygamber’in (s.a.v.) gaybı bilmesine dair görüşlerini incelemektedir. Bu makale hadis usulü ve literatürüne bir yere kadar değinmektedir. İkinci makale de uluslararası olup Web of Science-Emerging Sources Citation Index, ULAKBİM, Index Islamicus, EBSCO, ATLA ve diğerleri tarafından indekslenen İlahiyat Tetkikleri Dergisi’nde neşredilmiştir. Bu çalışma oryantalistlerin Hadis araştırmalarında kaynak kullanımıyla ilgili sorunları eleştirel bir şekilde değerlendirmektedir. Bu araştırma hadis usulü ve literatürünü de içermektedir.
Ayrıca uluslararası tanınmış bir yayınevi tarafından yayımlanan Hadis Araştırmaları adlı bir kitap için tek editörü olarak editörlük görevini üstlendim. Bu kitap dört bölümden oluşmaktadır ve tamamı Arapça olarak yazılmıştır. İlk iki bölümde ikinci yazar olarak listelenirken, üçüncü bölümde ise sorumlu yazar olarak yer almaktayım. Son bölüm ise tamamen benim tarafımdan yazılmıştır.
İlk bölüm, “İmam Buhârî’nin, Ṣaḥîḥ’inde Müçtehit İmamların Tartışmalarını Zikretmedeki Metodu” başlığı altında olup, bu konunun Dr. Abdul Ghaffar Abdul Ghani’nin Urduca olarak yazdığı doktora tezi ile bağlantısı vardır. Bu bölüm İmam Buhârî’nin es-Ṣaḥīḥ adlı ünlü eserinde fıkhi kavramları anlatma yaklaşımını vurgulamaktadır. Bu çalışma hadis usulü, bir yere kadar hadis tarihi ve literatür taramasının mahsulü mesabesindedir.
İkinci bölüme geçersek, “İmam Taberânî’nin el-Muʿcemü’l-evsaṭ İsimli Eserinde Ravî’nin Vehm İlletini Belirtmedeki Metodu ‘Ümmetimin kasıtsız işlediği hatası affolunmuştur’” başlığını taşıyan bu bölümde, İmam Taberânî’nin eserinde bir râvinin yanılsama kavramını açıklamak için kullandığı yöntemi araştırılmıştır. Bu araştırma, bu yöntemin “Ümmetimin kasıtsız işlediği hatası affolunmuştur” Hadisine nasıl uygulandığını içermektedir. Bu açıdan bakarsak bu araştırma da bir nevi hadis usulü içermektedir. Bu bölümün içeriği, Dr. Abdul Samee Jessar’ın doktora tezinden alınmıştır.
Üçüncü bölüm ise Y. Lisans tezimden türetilmiş olup Deobandîlerin, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) gaybı bilmesi (Ghaib) konusundaki perspektifini ele almaktadır. Bu bölümde birinci yazar olarak yer alırken, danışmanım ikinci yazar olarak görev yapmaktadır. Bu araştırma bir yere kadar hadis usulü içermekte olup hadis literatürünün taranmasının bir mahsulüdür.
Son olarak, son bölüm tamamen tarafımca kaleme alınmış olup, Şii Hadis çalışmalarındaki metin tenkidi konusunda önceki makalelerimden birinin gözden geçirilmiş ve düzeltilmiş bir versiyonu olarak hizmet etmektedir. Bu çalışma, daha önce de zikrettiğimiz gibi hadis usulü, tarihi ve literatürünü ihtiva etmektedir.
Uluslararası konferans ve sempozyumlarda araştırma makaleleri sunma fırsatı buldum ve bunlardan birini Türkçe diğerini de Urduca olarak sundum. Türkçe bildiri, Na‘īmī tarafından geliştirilen Kur’an-i Kerim merkezli prensiplere odaklanarak Sufiler ve Selefilik arasındaki tartışmalı konulara değinmektedir. Bu bildiri, 4-5 Kasım 2022 tarihlerinde Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde düzenlenen Günümüzde İslami İlimler Algısı Sempozyumu II: İslâmî İlimlerde Yeni Usul Arayışları adlı ikinci uluslararası sempozyumda sunulmuştur. Bu bildiri sempozyumda sunulmuş olup, bildirinin özeti yayımlanmıştır, ancak sempozyumun kitabı henüz yayımlanmadığı için tam metin de yayımlanmamıştır.
Urduca bildirim ise “Oryantalizmi Anlama ve Eleştirmenin Bilimsel Metodu ve Onunla Teamül Etmenin Hareket Planı: Üç Boyutlu Tanıtım”dır. Bu sunum konuya üç boyutlu bir giriş olarak hizmet etmektedir. Bildiri, 11-12 Aralık tarihlerinde Pakistan’ın İslamabad şehrinde yer alan Ripah Uluslararası Üniversitesi İslam Araştırmaları Bölümü’nde düzenlenen 3rd International Conference of Islamic Studies 2022, Contemporary Issues of Muslim Ummah: Causes and Solutions isimli Konferansı’nda sunulmuştur. Bu bildiri konferansta sunulmuş olsa da, konferansın özet kitabı ya da tam metin kitabı henüz yayımlanmadığı için bildirinin özeti veya tam metin de yayımlanmamıştır.
Yayınlanmış hakemli dergilerdeki çalışmalarıma ek olarak, hakemli olmayan dergilere de katkıda bulundum. Bu türden bir makalem, Urduca olarak kaleme alınan ‘‘Asr-ı Saadetteki Gayri Istilâhî Doğulu Müsteşrikler’’ başlıklı makale, Idara Siraj-e-Muneer Pakistan tarafından yayınlanan Ihyae Hades adlı bir dergide yayımlandı.
Ayrıca Almanya’daki Tubingen Üniversitesi’nde Hadis alanında doktora ve post-doktora öğrencilerine yönelik düzenlenen bir kolokyumu verme fırsatı buldum. Sunum dili İngilizce olan bu oturumda, Pakistan’da Hadis’i anlamak için Deobandî ve Barelvî ekolleri arasındaki farklılıklar ele alınmıştır.
Önceki araştırma çalışmalarımın yanı sıra, şu anda devam eden araştırma ve çeviri projeleriyle meşgulüm. Bu araştırmalar arasında, Arapça olarak "Hāris el-Muḥāsibî ve Kitabı er-Ri’āye" gibi konular yer almaktadır. Hāris el-Muḥāsibî’nin hayatını ve eserlerini araştırıyor, özellikle er-Ri’āye adlı kitabına odaklanıyorum. Buna ek olarak diğer araştırmalarım farklı konuları kapsamaktadır. Bu konular arasında erken dönem oryantalistler, Hadiste metin ve muhteva tenkidi, Hadislerde kadın, kadın eğitimi ve özellikle kadınların Hadis ilmindeki rolünü incelemek ve İmam Abu Yusuf ve İmam Muhammed’in güvenilirlik ve doğruluğunu ispatlayan bir Urduca eseri Arapça’ya çevirip son kontrolden geçirmekteyim. Ayrıca Mahmûd et-Tahhân’ın Teysîr Mustalahi’l-Hadis isimli eseri Arapça’dan ana dilim olan Sintçe’ye çevirmekteyim. Bu çalışma tamamen hadis usulü, tarihi ve literatürünü kapsamaktadır.
Yeni araştırma gündemimde birbirine bağlı birkaç alan yer almaktadır. Bu alanlardan biri, Doğu ile Batı arasındaki tarihsel ve çağdaş dinamikleri, algıları ve kültürler arası anlayış sonuçlarını inceleyen Doğubilim ve Batıbilim çalışmalarıdır. Ayrıca günümüzde Müslüman ümmetin karşılaştığı karmaşık zorlukları anlamak ve ele almak için modern dünya bulmacalarını araştırıyorum. Bu, küresel ölçekte Müslüman toplulukları etkileyen sosyal, siyasi ve kültürel konuların analizini içerir. Araştırmak istediğim bir diğer önemli konu, akıl ve nass (aktarılan kutsal metin) arasındaki ilişkiyi incelemektir. İslami çerçevede akıl ve kutsal metin otoritesi arasındaki kesişimleri ve sınırları keşfetmeyi amaçlıyor, bunların dinî yorumlar ve pratikleri nasıl etkilediğini ve etkileşimde bulunduğunu incelemek istiyorum. Bu araştırma alanları, Müslüman ümmetin karşılaştığı önemli konuların anlaşılmasına katkıda bulunma çabalarımı yansıtmaktadır.
Mezkûr bilimsel araştırmalarımın yanı sıra çeşitli öğretim deneyimlerine de sahibim, bunlar arasında özellikle İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Arap Dili ve Belâgatı Bölümü’nde (2017-2019) öğretim üyeliği pozisyonu bulunmaktadır. Bu süreçte lisans öğrencilerine Hadis’in tarihini, usulünü, klasik metinlerini ve edebiyatını içeren çeşitli dersleri öğretme görevini icra ettim. Ayrıca, hazırlık sınıflarının Arapça dil becerileri, fonetik, gramer, dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerileri derslerine girdim. Bu öğretim deneyimi yaklaşık olarak 2413 resmi ders saati yapmaktadır.
Üniversite öğretiminin yanı sıra yaklaşık 13 yıldır UK, ABD, Kanada ve Yeni Zelanda’daki Müslüman ailelere ve yeni Müslüman olanlara Kur’an-i Kerim ve İslami ilimler öğretimi hususunda aktif olarak yer aldım. Bu öğretim faaliyetlerim Pakistan merkezli olup Online İslam Akademileri aracılığıyla İngilizce dilinde çevrimiçi olarak gerçekleşmektedir.
Ayrıca, İzmir’de bulunan Kestanepazarı Fidan Eğitim Kurumları Derneği’nde Arapça ve Hadis öğretmeni olarak, üç yılı aşan bir süre boyunca organizasyon, yönetici ve öğretmen olarak hizmet verdim.
Dil becerilerime gelince ise, Sintçe, Urduca, Arapça, Türkçe, İngilizce ve Farsça olmak üzere toplam altı dile vakıfım ve bunlarda yeminli tercümanım. Bu dilsel yeteneklerim, altı farklı ulusun derinliklerini keşfetmek, felsefelerini, kültürel değerlerini ve daha fazlasını anlamak için bir anahtar görevini ifa etmektedir. Bunlardan, Arapça ve İngilizce’de yeterlilik sertifikaları elde ettim ve Türkçe’de C1 seviye sertifikaya sahibim. Ayrıca Arapça YDS’den 93.75 puan aldım.
Başarılarımdan bahsedecek olursam, ikinci Y. Lisans programım için Türkiye’de %100 tam finansmanlı bir devlet bursu (YTB) kazandım. Ayrıca, IIUI’deki lisans programım sırasında %50 eğitim ücreti muafiyeti kazandım. Bunun yanı sıra, Erasmus bursunu kazandım ve 2020-2021 akademik yılında Almanya’nın Tübingen Üniversitesi’nde araştırma yapma imkânı elde ettim. Ancak COVID-19 salgınıyla ilgili beklenmedik durumlar nedeniyle bu imkanlardan faydalanamadım.