Sistematik Derlemeler ve Meta Analiz
6. E-YAŞAM TARZI: SİSTEMATİK LİTERATÜR TARAMASIÖzel sayı çağrısı! Kahramanmaraş merkezli on bir ili etkileyen depremde hayatını kaybedenlerin ve Cumhuriyetimizin 100. Yılı Anısına Ekim 2024’te “Pazarlama Araştırmalarında Güncel Konular” ana temasıyla özel sayı planlamaktayız. Özel sayı içeriğimize buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Yayın hayatına 2020 yılı Ocak ayınnda başlayan Güncel pazarlama yaklaşımları ve araştırmaları dergisi/Journal of Current Marketing Approaches and Research Temmuz ve Aralık aylarında olmak üzere yılda iki sayı olarak elektronik ortamda yayımlanmaktadır. Dergimizde yayınlanan makaleler Doçentlik ve atama/yükselme kriterlerine uygundur. Dergimiz 2024 yılından itibaren akademik teşvik kriterlerini karşılayacaktır. Dergimiz hakemli, uluslararası akademik bir dergidir. Elektronik ortamda yayımlanan dergi, Pazarlama alanında üretilen Türkçe ve İngilizce makaleler yayımlayarak Türkiye'de ve dünyada bu alanda yapılmış çalışmalara katkı sağlama amacı taşımaktadır.
Dergimiz açık erişimli bir dergidir.
Dergide Pazarlama Bilimi kapsamına giren konulardaki özgün ve nitelikli araştırma makaleleri, kitap tanıtımı ve eleştiriler, olgu sunumları, derlemeler ile örnek olay çalışmaları yayımlanabilir.
Güncel pazarlama yaklaşımları ve araştırmaları dergisinde yer alan etik görev ve sorumluluklarda Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan etik ilkeler benimsenmektedir. Bu doğrultuda, çalışmaların yürütülmesi, raporlanması, düzenlenmesi ve yayınlanması için yazarlardan, hakemlerden ve editörlerden aşağıda yer alan etik ilkelere uymaları beklenmektedir.
Editörün Görev ve Sorumlulukları
-Editör, gönderilen makaleleri, yazarların siyasi düşüncesi, cinsiyeti, etnik kökeni, vatandaşlığı, dini inancı veya kurumsal bağına bakmaksızın, yalnızca akademik değerlerine ve derginin kapsamıyla ilgisine göre değerlendirir. Editör, derginin tüm editöryal içeriği ve bu içeriğin yayınlanma zamanlaması üzerinde tam yetkiye sahiptir.
-Editörler ve yayın kurulu, gönderilen bir makale hakkındaki bilgileri hiç kimseyle paylaşmaz.
-Editör, yayınlanması düşünülen tüm makalelerin, alanında uzman en az iki hakem tarafından değerlendirilmesini sağlar. Editör, dergiye gönderilen makalelerden hangisinin yayınlanacağına, söz konusu çalışmanın geçerliliğine, araştırmacılar ve okuyucular için önemine, hakemlerin yorumlarına ve iftira, telif hakkı ihlali ve intihal gibi yürürlükte olan yasal gerekliliklere göre karar vermekten sorumludur. Editör, karar verirken bilim/yayın kuruluyla veya hakemlerle görüşebilir.
-Editör, gönderilen bir makale veya yayınlanmış makale ile ilgili etik kaygılar ortaya çıktığında duyarlı önlemler alacaktır. Bildirilen her etik olmayan yayın davranışı, yayınlandıktan yıllar sonra keşfedilse bile incelenecektir. Soruşturma üzerine, etik kaygının sağlam bir temeli varsa; düzeltme, geri çekme veya ilgili olabilecek başka bir not dergide yayınlanacaktır.
-Editör ve bilim/yayın kurulu üyeleri, gönderilen bir yazıda açıklanan yayınlanmamış bilgileri yazarların açık yazılı izni olmadan kendi araştırma amaçları için kullanmazlar. Araştırmaya ilişkin editörler tarafından elde edilen ayrıcalıklı bilgiler veya fikirler gizli tutulur ve kişisel çıkarlar için kullanılmaz. Editör, kendisinin yazar, şirket veya kurumlardan herhangi biri ile rekabete veya işbirliğine dayalı çıkar çatışmalarının olduğu makaleleri değerlendirmeyerek, bilim/yayın kurulunun başka bir üyesinden makalenin değerlendirmesini isteyecektir.
Hakemlerin Görev ve Sorumlulukları
-Hakem değerlendirmesi, editörlere karar vermede yardımcı olur. Hakem değerlendirmeleri yazarlara makalelerini geliştirmelerinde yardımcı olabilir. Hakem değerlendirmesi, bilimsel iletişimin önemli bir öğesidir. Hakem değerlendirmelerine saygı duyulur.
-Hakem kendisine gönderilen bir araştırmayı gözden geçirme konusunda hızlı davranmalıdır. Eğer çalışma ile ilgili kendisini yetkin hissetmiyorsa veya hemen değerlendirme yapamayacaksa, yazarların ve dergi kullanıcılarının mağdur olmaması için editörleri hemen bilgilendirmeli veya inceleme davetini reddetmelidir.
-İncelenmek üzere alınan makaleler gizli belgelerdir ve bu şekilde değerlendirilmelidir. Başkalarına gösterilmemeli veya başkalarıyla tartışılmamalıdır. Bu durum, hakemlik daveti gönderilen ancak değerlendirme davetini reddeden hakemler için de geçerlidir.
-Yazarların çalışmalarını geliştirmeleri için hakemler eleştirilerini objektif bir şekilde yürütmelidir. Yayınların öznel olarak değerlendirilmesi uygun değildir.
-Hakemler, yazarlar tarafından alıntı yapılmayan ilgili yayınlanmış çalışmaları tanımlamalıdır. Önceki yayınlarda bildirilmiş bir bulgu ya da ifadeye, ilgili atıf eşlik etmelidir. Ayrıca, bir hakem incelenen makale ile kişisel bilgisine sahip olduğu diğer herhangi bir makale arasındaki herhangi bir önemli benzerlik veya örtüşmeyi editörlere bildirmelidir.
-Hakemler, çalışmaları sadece dil yönünden değil nitelik ve etik olarak da değerlendirmelidir.
-Makale ile bağlantılı yazar, şirket veya kurumlardan herhangi biri ile rekabete dayalı, işbirliğine dayalı veya diğer ilişkilerden veya bağlantılardan kaynaklanan çıkar çatışmaları olan herhangi bir hakem, çıkar çatışmalarını beyan ederek editörü bilgilendirmeli ve alternatif hakemlerle iletişime geçilebilmesi için değerlendirme davetini reddetmelidir. Gönderilen bir makalede belirtilen yayınlanmamış materyal, yazarların açık yazılı izni olmadan bir hakemin kendi araştırmasında kullanılmamalıdır. Hakem değerlendirmesi yoluyla elde edilen ayrıcalıklı bilgiler veya fikirler gizli tutulmalı, değerlendirenin kişisel avantajı için kullanılmamalıdır. Bu durum, değerlendirme davetini reddeden hakemler için de geçerlidir.
Yazarların Görev ve Sorumlulukları
Güncel Pazarlama Yaklaşımları ve Araştırmaları Dergisi’nde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. Güncel Pazarlama Yaklaşımları ve Araştırmaları Dergisi yayın etiği kapsamında yazarların aşağıdaki etik sorumlulukları taşıması beklenmektedir.
-Araştırma makalelerinin yazarları, yapılan çalışmanın ve sonuçların doğru bir açıklamasını sunmalı ve ardından çalışmanın önemi hakkında objektif bir tartışma yapmalıdır. Makale, başkalarının çalışmayı kullanmasına izin vermek için yeterli ayrıntı ve referansı içermelidir. Derleme makaleleri doğru, nesnel ve kapsamlı olmalıdır. Hileli veya kasıtlı olarak yanlış beyanlar, etik olmayan davranışlar oluşturur ve kabul edilemez.
-Dergi yönetimi yazarlardan, makalelerinin ham verilerini değerlendirme için göndermeleri istenebilir. Böyle bir durumda yazar(lar), beklenen veri ve bilgileri yayın kuruluna sunmaya hazır olmalıdır. Ayrıca, yazarlar, katılımcıların gizliliğinin korunabilmesi ve özel verilerle ilgili yasal hakların yayınlanmasını engellememesi koşuluyla, bu tür verilerin yayınlandıktan sonra en az 10 yıl boyunca erişilebilir olmasını sağlamalıdır.
-Yazarların gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Yazarlar, tamamen orijinal eserler yazdıklarından ve gönderdiklerinden emin olmalı ve başkalarının çalışmalarını veya ifadelerini kullandıklarında, bunun uygun şekilde alıntı yapıldığından emin olmalıdır. Gönderilen tüm makaleler, yazarlar tarafından intihal (benzerlik) taramasından geçirilmelidir.
-Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Bu nedenle, yazarlar daha önce başka bir dergide yayınlanmış bir makaleyi değerlendirmeye göndermemelidir. Bir makalenin aynı anda birden fazla dergiye gönderilmesi etik olmayan bir davranışdır ve kabul edilemez.
-Güncel pazarlama yaklaşımları ve araştırmaları Dergisi’ne gönderilen araştırmaların daha önce yayımlanmadığı, yayımlanmak üzere kabul edilmediği ve halen başka bir yerde yayımlanmak üzere değerlendirme aşamasında olmadığı, Telif Hakkı Devir Formu'nda, yazar/lar tarafından açıkça belirtilmeli ve sorumlu yazar(lar) tarafından onaylanmalıdır.
-Yalnızca çalışmanın geliştirilmesine, tasarımına, yürütülmesine, veri edinilmesine, analizine, yorumlanmasına önemli katkılarda bulunmuş, makaleyi kaleme almış veya içerik açısından eleştirel bir şekilde revize etmiş ve makalenin son halini görmüş, onaylamış, yayına sunulmasını kabul etmiş kişiler makalede yazar olarak listelenmelidir. Yazarların makaleye katkı oranları mutlaka belirtilmelidir. Katkı oranı en yüksek olan yazarların isim sırası baştan sona doğru olmalıdır. Yani en yüksek katkıya sahip olan yazar birinci sırada yer almalıdır. Lütuf yazarlığı olduğu anlaşılan makaleler kabul edilemez. Sorumlu yazar, tüm ortak yazarların yazar listesine dahil edildiğinden emin olmalı ve tüm yazarların makalenin son versiyonunu görüp onayladığını ve yayına gönderilmesini kabul ettiğini doğrulamalıdır.
-Çalışma, insan katılımcıların kullanımını içeriyorsa, yazarlar tüm prosedürlerin ilgili yasalara ve kurumsal yönergelere uygun olarak gerçekleştirildiğinden ve uygun kurumsal komitelerin bunları onayladığından emin olmalıdır. Etik kurul kararı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
-Yazarlar, editörlerin ham veriler, açıklamalar, etik kurul onayı ve telif hakkı izinlerine ilişkin taleplerine derhal yanıt vererek hakem değerlendirmesi sürecinde işbirliği yapmakla yükümlüdür. Düzeltme talebi gelmesi durumunda, yazarlar hakemlerin yorumlarına sistematik olarak ve zamanında yanıt vererek, makalelerini verilen son tarihe kadar gözden geçirmeli ve dergiye yeniden göndermelidir.
-Yazarlar, makaledeki sonuçları veya onların yorumunu etkileyebilecek herhangi bir çıkar çatışmasını açıklamalıdır. Ücret, eğitim hibeleri, üyelik, istihdam, danışmanlık, hisse sahipliği, ücretli uzman tanıklığı veya patent gibi finansal konular veya kişisel veya mesleki ilişkiler, bağlantılar, konuya ilişkin bilgi veya inançlar, makalede yer alan veriler potansiyel çıkar çatışması örnekleridir. Çalışmaya yönelik tüm mali destek kaynakları açıklanmalıdır.
2020 yılından itibaren TR Dizin Dergi Değerlendirme kriterleri güncellenmiş olup özellikle bilimsel araştırmalarda olması gereken etik kurul izni ile ilgili maddeler detaylandırılmıştır.
(TR Dizin Etik İlkeleri Akış Şeması: https://trdizin.gov.tr/trdizin-etik-ilkeler-akis-semasi/ )
“Etik kurul izni gerektiren çalışmalar için talep edilen belge ve bilgiler”in, geçmiş yıllarda gönderilmiş, değerlendirme süreci tamamlanmış ama henüz yayınlanmamış, değerlendirme süreci devam etse de 2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış olan çalışmalar için uygulanması beklenmemektedir. Süreci 2020 yılında başlayıp araştırma verileri 2020 yılına ait makaleler için zorunlu olacaktır. Hangi makaleler için Etik Kurul İzin Belgesi gerektiği aşağıda açıklanmış olup belgesi sisteme yüklenmeyen ve/veya makale içinde Etik Kurul İzni ile ilgili bilgi verilmeyen makaleler değerlendirmeye alınmayacaktır.
TR Dizin Tarafından Yapılan Etik Kurallarla ilgili AÇIKLAMA ve BİLGİLENDİRME
Kriterlerde geçmiş yıllarda yer alan Etik Kurallarla ilgili maddeler 2020 yılında açıklamalarla detaylandırılmış, araştırma alanında etik kurul izni gerektiren çalışmalar için izinlerin alındığı varsayılarak “izinle ilgili bilgilere makalede yer verilmesi” hususu kriterlere eklenmişti.
SORU: Tüm makaleler için etik kurul izni gerekli midir?
Hayır. Kriterlerde de “Etik Kurul İzni gerektiren” makaleler olarak belirtilmektedir.
Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki gibidir:
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar
• İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
• İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
• Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar,
Ayrıca;
• Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi,
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi
SORU: Geçmiş yıllarda tamamlanmış çalışma ve tezden üretilen yayınlar için geriye dönük etik Kurul İzni alınmalı mıdır?
2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış, yüksek lisans/doktora çalışmalarından üretilmiş (makalede belirtilmelidir), bir önceki yıl dergiye yayın başvurusunda bulunulmuş, kabul edilmiş ama henüz yayımlanmamış makaleler için geriye dönük etik kurul izni gerekmemektedir.
SORU: TR Dizin’in bu kuralları ile üniversiteler dışında yapılan yayınlara kısıt mı getirilmiştir ?
Hayır. Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar da bölgelerinde bulunan Etik Kurul’lara başvurabilmektedir.
Ayrıca;
Dergilerde yayımlanacak makalelerde etik kurul izini ve / veya yasal / özel izin alınmasının gerekip gerekmediği makalede belirtilmiş olmalıdır. Eğer bu izinlerin alınması gerekli ise, iznin hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığı açıkça sunulmalıdır.
Çalışma insan ve hayvan deneklerinin kullanımını gerektiriyor ise çalışmanın uluslararası deklerasyon, kılavuz vb. uygun gerçekleştirildiği beyan edilmelidir.
Makale Değerlendirme Süreci
Güncel Pazarlama Yaklaşımları ve Araştırmaları Dergisi tüm çalışmaların değerlendirme sürecinde hem hakem hem de yazar kimliklerinin birbirlerinden gizlendiği anlamına gelen çift kör değerlendirme yöntemini kullanır. Güncel Pazarlama Yaklaşımları ve Araştırmaları Dergisi’ne gönderilen tüm çalışmalar aşağıdaki adımlara göre çift kör inceleme yöntemi ile değerlendirilir.
1. İlk Değerlendirme Süreci
Güncel Pazarlama Yaklaşımları ve Araştırmaları Dergisi’ne gönderilen çalışmalar önce sekreter tarafından incelenir. Yüklenen dosyaların uygun olup oladığına bakılır. Daha sonra eksiklik varsa yazardan tamamlanması istenir. İlk değerlendirme için bekleme süresi 3 gündür.
2. Yazım, Dil ve İstatistik değerlendirmesi
Bu süreçte dergi sekreteryasından uygun görülen makale yazım, dil ve iststistik editörüne yönlendirilir. Yazım ve dil editörü derginin yayın politikasına uygun olmayan, dil yönünden zayıf olan, özgün değeri olmayan, dergimizin amaç ve kapsamına uymayan çalışmalar reddeder. Uygun görülen çalışmalar incelenir. Eksiklikler varsa yazara düzeltmesi için tekrar gönderilir. İstatistik editörü ise çalışma da kullanılan bilimsel araştırma yönteminin uygunluğunu, analiz sonuçlarının tutarlılığı vb. alanlarında inceleme yapar. Eksiklik varsa yazara düzeltmesi için geri gönderilir. Bilimsel araştırma kurallarına uygun değilse çalışma reddedilir. Eksiklik yoksa Editör ataması yapılır. Yazım, dil ve iststistik değerlendirmesi için bekleme süresi an fazla 10 gündür.
3. Editör değerlendirmesi
Dergimize gönderilen çalışmalar yazım ve dil değerlendirme sürecinden geçtikten sonra editör ataması yapılır. Editör çalışmayı editörler kurulunda görüşerek çalışmanın uygun olup olmadığı incelenir. Editör ve kurulunun değerlendirme için bekleme süresi en fazla 10 gündür. Uygun görülen çalışmaların içerikleri değerlendirilmek üzere pazarlamanın ilgili konularında çalışmalar yapmış en az doktorasını tamamlamış iki hakeme gönderilir. Hakemler, değerlendirdikleri çalışma ile ilgili herhangi bir süreci veya belgeyi paylaşmayacaklarını garanti etmekle yükümlüdür.
4. Hakem Değerlendirme Süreci
Değerlendirme süreci için hakeme verilen süre 15 gündür. Hakemlerden ikisinin olumlu görüş vermesi sonucu çalışma kabul edilir. Hakemlerden ikisinin red vermesi durumunda çalışma iade edilir. hakemlerden biri red biri kabul vermesi durumunda ise üçüncü hakeme gönderilir. Gelen cevaba göre çoğunluk kabul ve red olması durumuna bakılarak karar verilir. Editör herhangi bir etik ihlal, zayıf hakem değelendirmesi, yazarların mesleki ahlak davranışlarına uymaması gibi durumlarda hakem görüşlerine bakmaksızın çalışmayı reddedebilir. Hakemlerden veya editörlerden gelen düzeltme önerileri, yazarlar tarafından "revizyon işlemi" için 15 gün içinde tamamlanmalıdır. Editörün görüşü doğrultusunda çalışmalar tekrar hakemlere gönderilebilir. Hakemler düzeltmeleri yeniden gözden geçirerek çalışmayı editöre göndermelidir. Editör ve hakemler isterse tekrar düzeltme isteyebilir. Hakem değerlendirmeleri genel olarak çalışmaların özgünlüğüne, kullanılan yönteme, etik kurallara uygunluğuna, bulgu ve sonuçların tutarlı sunumuna, yazım diline, literatür çeşitliliğine dayanmaktadır.
5. Mizanpaj
Kabul edilen çalışmalar dergi yazım kurallarına ve şekil şartlarına göre düzenlenir ve doi ataması yapılır. Bunun için bekleme süresi en fazla 10 gündür.
6. Yayın Süreci
Dergide yayınlanmaya uygun görülen çalışmalar yayın kurulu tarafından hangi cilt ve sayıda yayınlanması üzerine görüş bildirir. Yazara çalışmasının hangi cilt ve sayıda yayınlanacağı bildirilir. Bunun için bekleme süresi en fazla 5 gündür.
Güncel Pazarlama Yaklaşımları ve Araştırmaları Dergisi yılda iki kez yayınlanan ücretli bir dergidir.
01.01.2024 tarihinden itibaren gönderim ücreti 500 TL, Editöryal işlem ücreti 500 TL'dir (Toplam 1000 TL). Her bir hakem için 150 TL ödeme yapılmaktadır.