Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KOSBED) için akademik yayın etiği standartlarına uygun davranmak başta yazarlar olmak üzere editör/ler yayın kurulu ve hakemler için çok büyük önem arz etmektedir. KOSBED Yayın Etiği Komitesinin (KOPE) “Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri” ve “Dergi Yayıncıları için Davranış Kuralları” belgelerini takip etmektedir (https://publicationethics.org/). Bu kapsamda yazarlar editörler ve hakemlerden aşağıda belirtilen etik kurallara uygun davranmaları beklenmektedir.
Yazarların etik sorumlulukları;
TR Dizin Dergi Değerlendirme kriterleri uyarınca süreci 2020 yılından itibaren başlayan yayınlar için zorunlu olarak Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimle Dergisi`ne gönderilen makalelerde etik kurul izinleri ile ilgili aşağıdaki kriterler aranacak ve uygulanacaktır.
1- Etik Kurul izni gerektiren araştırmalar;
- Deneysel çalışmalar, anket, gözlem, mülakat, odak grup çalışması gibi görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanması, nitel ya da nicel yaklaşımlarla yapılan tüm araştırmalar,
- İnsan ve hayvanların deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla materyal ve verilerinin kullanıldığı çalışmalar,
- İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
- Hayvanlar üzerinde yapılan deneysel veya klinik araştırmalar,
- Retrospektif (Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince) çalışmalar
2- Ek olarak;
- Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
- Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi,
- Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi (Olgu sunumları için etik kurul iznine gerek yoktur) gerekmektedir.
3- 2020 yılı öncesi yüksek lisans/doktora çalışmalarından üretilmiş, 2020 yılı öncesi araştırma verileri kullanılmış (makalede belirtilmelidir) makaleler için geriye dönük etik kurul izni gerekmemektedir.
4- Gönderilen makalelerde, yukarıdaki bilgiler ışığında eğer etik kurul izni ve/veya yasal/özel izin alınması gerekli ise, iznin hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar veya sayı numarası ile alındığı açıkça belirtilmelidir.
5- Çalışma insan ve hayvan deneklerinin kullanımını gerektiriyor ise çalışmanın uluslararası deklerasyon, kılavuz vb uygun gerçekleştirildiği beyan edilmelidir.
6- Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar bölgelerinde bulunan Etik Kurullara başvurabilir.
Hakemlerin etik sorumlulukları;
Çıkar çatışması ya da çatısması olmayan ve uzmanlık alanındaki makalelerin değerlendirme sürecini kabul etmek, çıkar çatışması veya çakışması varsa beyan ederek makaleyi değerlendirme sürecine katılmamak.
Makalenin değerlendirilmesi sürecinde sadece çalışmanın içeriğini dikkate almak.
İnceleme sürecinde süreye riayet etmek, zamanında bitirmek (Gerekli hallerde süre uzatımı talep edilebilir).
Makale ve makale yazarları konusunda edindiği tüm bilgilerin gizliliğini korumak.
Revizyon taleplerinde yorumlarını, makalenin kalitesini yükseltmeye yardımcı olacak şekilde ve yapıcı bir dille belirtmek.
Editör ve yardımcı editörlerin etik sorumlulukları;
Editörler, hakemlerin, yazarların ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya gerektiğinde sorularını yanıtlamaya, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya özen gösterirler.
Editörler, makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel olmasına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler
Editörler, makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerlilik ve güvenirliği, ifadenin açıklığı ile derginin kapsamını göz önünde tutarlar.
• Editörler, başvurusu yapılan makalelerin önemli bir bilimsel sorunu olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına alırlar.
• Editörler, derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız olarak ve süresi içinde değerlendirilmesine gayret ederler.
• Editörler, makaleleri hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alarak gönderir, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasına özen gösterirler.
• Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmamasını göz önüne alırlar.
• Editörler, hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması ve sürekli güncellenmesi için arayış içinde olurlar.
• Editörler, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
• Editörler, dergi yayın süreçlerinin yayın politikaları ve kılavuzlara uygun işletilmesini sağlar, süreçte görev alanları yayın politikaları konusundaki gelişmelerden bilgilendirir, gerektiğinde eğitim programı hazırlarlar.
• Editörler, yayın sürecinde görev alan herkesle iletişim içinde olur, düzenli toplantılar organize ederler.
• Editörler, değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunmasını sağlarlar; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
• Editörler; makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterirler, makalenin katılımcılarının açık onayının belgelendirilmesini önemserler, makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olmadığında makaleyi reddederler.
• Editörler; görevi kötüye kullanmaya karşı önlem alırlar. Görevi kötüye kullanmaya yönelik yakınmalar olduğunda, nesnel bir soruşturma yaparak, konuyla ilgili bulguları paylaşırlar.
• Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
• Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar; özgünlük-benzerlik denetimini yaparlar.
• Editörler, Dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alırlar, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.
• Editörler olumsuz sonuçları içeren çalışmaları da göz önünde bulundururlar.
• Editörler, Dergiye sorunları yakınmaları inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.
**