Araştırma Makaleleri
Derlemeler
Systematic Reviews and Meta Analysis
24. Yetişkin Hasta Düşmelerinin Önlenmesinde Kullanılan Risk Değerlendirme Araçlarının Etkinliği: Sistematik DerlemeOlgu Sunumu
Editöre Mektup
Aim & Scope
Bingöl Üniversitesi Sağlık Dergisi (BÜSAD), Bingöl Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu’nun yayın organıdır. Derginin amacı tıp, sağlık bilimleri ve sağlığı ilgilendiren sosyal alanlar ile ilgili makaleleri yayımlamanın yanı sıra insan sağlığını ilgilendiren multidisipliner çalışmaların yayımlanabileceği, makaleler dışında video kaydı/sağlıkla ilgili sanatsal tasarımlar gibi farklı yayınlar için ortam sunmaktır. Dergi, yayımladığı makalelerde, konu ile ilgili etik kurallara ve bilimsel standartlara uygun olma, ticari kaygı gözetmeme şartını aramaktadır. Dergi yayına hazır bekleyen makale sayısına bakmaksızın gönderilen makalelerin süreçlerini olabilecek en kısa zamanda tamamlamayı amaçlamaktadır.
Bingöl Üniversitesi Sağlık Dergisi (BÜSAD), insan sağlığını ilgilendiren her türlü deneysel, tanımlayıcı, derleme, editör mektubu, vaka sunumu tarzında çalışmalara hakem değerlendirilmesi sonrasında yer vermektedir. Dergi, Nisan, Ağustos ve Aralık ayı olmak üzere yılda Üç defa çıkarılan akademik ulusal ve hakemli bir dergidir. Sağlık disiplinlerinin tüm alanlarında gerçekleştirilen deneysel, tanımlayıcı, sistematik derleme ve meta-analiz çalışmalarını, olgu sunumu ve derlemeleri, kör hakem değerlendirmesi sonucunda yayımlar.
Writing Rules
- Yazar, yayımlanmış bir çalışmaya bağımsız entelektüel katkı sağlayan kişi olarak kabul edilir ve yazarlık ölçütü olarak aşağıda belirtilen dört kriteri sağlaması zorunludur:
- Çalışmanın kavramsal veya tasarlanma aşamalarına ya da verilerin toplanması/işlenmesi, analizi veya yorumlanmasına önemli katkılar sunmalıdır,
- Çalışma taslağının hazırlanmasına veya içeriğe ilişkin önemli fikirsel/kavramsal kritik düzenlemelerde bulunmalıdır.
- Yayına hazır hale getirilmiş çalışmaya onay vermelidir,
- Çalışmanın herhangi bir bölümünün doğruluğu ve bütünlüğü ile ilgili soruların uygun şekilde araştırıldığını ve çözüldüğünü garanti ederek çalışmanın her şeyinden sorumlu olduğunu kabul etmelidir.
- Yazar olarak belirtilen isimler yazarlık niteliği taşıyor olmalıdır; bu nitelikte olanların isimleri çalışmada sırayla bildirilmelidir. Yazarların sıralaması yardımcı yazarların ortak kararı olmalıdır. Yazarlar, ihtiyaç halinde yazar sıralamasını açıklamaya hazırlıklı olmalıdır.
- Yayınlanan yazılardaki kullanılan kaynakların, görüşlerin, bulguların ve sonuçların sorumluluğu yazar veya yazarlarına aittir.
- Dergi ile iletişim görevini yapan yazar, tüm yazarlar adına yazının son halinin sorumluluğunu taşır.
- Gönderilen bilimsel yazıda, tüm yazarların akademik-bilimsel olarak doğrudan katkısı olmalıdır.
- Sorumlu yazar, çalışmanın yayımlanmasından sonra, ihtiyaç halinde veri ve ek bilgi sağlamalıdır. Yazarlık kriterlerini sağlamayan her katkıdan çalışmanın “teşekkür” bölümünde bahsedilmelidir. Fon sağlamak, veri toplamak, araştırma grubunun genel danışmanlığını yapmak, yazınsal ve teknik düzenleme, dil redaksiyonu ve düzeltmeler tek başına yazarlık hakkı sağlamadığından “teşekkür” bölümünde bahsedilecek başlıklardır.
- Dergimizde Türkçe ve İngilizce dillerinden herhangi biri ile yazılmış yazılar yayınlanır.
- Yayınlanmak üzere gönderilen makaleler ön kontrol, hakem değerlendirmesi ile Türkçe-İngilizce dil kontrolü aşamalarından geçirilmektedir. Ön kontrol aşamasında üç defa incelendiği halde bu süreçten geçemeyen çalışma, yazara iade edilmekte ve aynı yayın döneminde tekrar işleme alınmamaktadır. Ön kontrol aşamasını geçen çalışmalar ise çift taraflı kör hakemlik ilkesi çerçevesinde en az iki hakemin görev aldığı değerlendirme sürecine alınmaktadır.
- Makalelerin intihal incelemesi dergiye gönderim öncesinde yazar/yazarlar tarafından yapılmalı ve sonuç raporu sorumlu yazar tarafından imzalı olarak sistem üzerinden gönderilmelidir.
- Yazar/yazarların makale yazım aşamasında web sayfamızdaki makale şablonu kullanılması gerekmektedir.
- Makale şablonunda da belirtilen yazılar Word 2003 veya üzeri sürümlerde, A4 boyutunda, “Times New Roman” yazı stili, ana metin 12 punto ve tek satır aralığı, her iki yana yaslı ve tek sütun şeklinde yazılmalı ve “.doc” uzantılı olarak dergiye gönderilmelidir.
- Paragraflarda ilk satır girintisi 0,5 cm olmalıdır. Paragraf öncesi ve sonrası aralarında 6nk boşluk olmalı, boş satır metinler arası fazla boşluk olmamalıdır.
Ana metni Türkçe veya İngilizce olan yazılarınızda, kolaylık sağlamak ve yazım kuralları açısından yönlendirici olmak için dergiye ait yazım kuralları ayrıntılı olarak tanımlanmıştır.
Dergiye gönderilecek makaleler için aşağıdaki formların kullanılması gerekmektedir.
1-Makale Şablonu.
2-Başlık Sayfası.
3-Basıma Onam ve Telif Hakkı Devir Formu.
4-Çıkar Çatışması Beyanı Formu
5-Sorumlu yazar tarafından imzalanmış intihal benzerlik raporu.
Formlar için tıklayınız
Türkçe başlık: Her kelimenin ilk harfi büyük olacak şekilde, kalın 12 punto ile yazılmalıdır.
İngilizce başlık: Her kelimenin ilk harfi büyük olacak şekilde, normal 10 punto ile yazılmalıdır.
Örnek yazar alt bilgisi:
*Bu çalışma için gerekli açıklamalar varsa yazılmalıdır (… kongre/ sempozyumda… olarak sunulmuş, tez veya proje çalışması, Üniversitesi …kurulundan alınmış, Araştırma Projesi (Proje No) ile desteklenmiş vb.)... veya teşekkür metni yazılarak belirtilmelidir.
1 Unvan, Uzmanlık Alanı, Çalışılan Kurum ve Bölüm, e-posta, ORCID numarası
2 Dr. Öğr. Üyesi Halk Sağlığı Uzmanı, Bingöl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü, @mail.com, ORCID: 0000-XXXX-XXX-XXXX
İletişim / Corresponding Author: Ad SOYAD Geliş Tarihi/Received : 00.00.2020
e-posta/e-mail: xxxxxx@xxxxxmail Kabul Tarihi/Accepted: 00.00.2020
Yazarların isimleri örnek yazar alt bilgi kısmında belirtildiği gibi isim ve soyad olarak İngilizce başlığın altında ve yan yana yazılmalıdır. Başlık sonrası gelen yazar isimleri unvan kullanılmaksızın önce büyük harfle başlayan isim, sonra tamamı büyük harflerle soy isim yazılmalıdır. Yazarların adlarının sonuna üst simge şeklinde numara konularak sayfanın en altında tablo şablonu alanına bu rakamlara uygun olarak yazarların sırasıyla; akademik unvanı, uzmanlık alanı ve görev yaptığı kurum, ORCID bilgisi 8 punto ile yazılmalıdır. Yazar bilgilerinin üst kısmında italik olarak araştırma bilimsel bir toplantıda bildiri (sözlü ya da poster) olarak sunulmuşsa ya da tez çalışması ise yazının başlık sayfasının altında şablonda gösterildiği şekilde tarihi ve yeri ile birlikte belirtilmelidir. Proje numarası eklenebilir. Bu alanda teşekkür bilgileri yer alabilir.
Makale başlıkları
Türkçe makalelerde özet kısmı , abstract kısmından önce yazılır. İngilizce makalelerde abstract kısmı, özet kısmından önce yazılır.
Araştırma makale düzeni: ÖZET, ABSTRACT, GİRİŞ, MATERYAL VE METOT, BULGULAR VE TARTIŞMA, SONUÇ VE ÖNERİLER, KAYNAKLAR.
Derleme makale düzeni: ÖZET, ABSTRACT, GİRİŞ, Konu ile ilgili Alt Başlıklar, SONUÇ VE ÖNERİLER, KAYNAKLAR.
Sistematik derleme makale düzeni: ÖZET, ABSTRACT, GİRİŞ, YÖNTEM, BULGULAR VE TARTIŞMA, SONUÇ VE ÖNERİLER, KAYNAKLAR.
Olgu sunumu makale düzeni: ÖZET, ABSTRACT, GİRİŞ, MATERYAL VE METOT (Veri Toplama-Olgu Sunumu), BULGULAR VE TARTIŞMA, SONUÇ VE ÖNERİLER, KAYNAKLAR.
Ana başlıklar tek sütun genişliğinde, sayfaya ortalı ve kalın büyük harfle yazılmalıdır.
Yazı türlerine göre yazım kuralları
Randomize çalışmalar CONSORT, gözlemsel çalışmalar STROBE, tanısal değerli çalışmalar STARD, sistematik derleme ve meta-analizler PRISMA, hayvan deneyli çalışmalar ARRIVE ve randomize olmayan davranış ve halk sağlığıyla ilgili çalışmalar TREND kılavuzlarına uyumlu olmalıdır.
Özetler
10 punto ve tek satır aralığıyla yazılmış, 200 kelimeyi aşmayacak şekilde olmalıdır. Özette denklem, atıf, standart dışı kısaltmalar yer almamalıdır. Özet paragraflarında alt başlıklar özete eklenmemelidir. Yazılarda geçen kısaltmalar yazı içinde ilk kullanımlarında açık olarak yazılmalı ve hemen yanında parantez içinde kısaltılmış şekli verilmelidir. Özette ara başlıklara, atıflara ve kaynakçaya yer verilmemelidir. Başlıkta veya özette kısaltma kullanılmamalıdır. Başlıklara numara verilmemeli ve paragraf başı ile hizalı bir şekilde tamamen büyük harflerle kalın yazılmalıdır. Anahtar kelimeler; Index Medicus: Medical Subject Headings (https://www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html) ve Türkiye Bilim Terimleri sözlüğü ile uyumlu olmalıdır.
Giriş
- Giriş bölümü ikinci sayfadan başlamalıdır ve son paragrafı makalenin amacını içermelidir.
- Yazı, çizim veya grafiklerin yazım alanı içinde olmalarına dikkat edilmelidir. Yazılarda sayfa kenar boşlukları; üst ve sol 2,5 cm, alt ve sağ 2 cm olmalıdır.
- Yazılar, şekil ve tablolar dahil 25 sayfayı geçmemelidir.
- Cümle sonunda noktadan önce boşluk bırakılmamalı ve noktadan sonra bir boşluk bırakarak cümleye başlanmalıdır.
- Virgülden önce boşluk bırakılmamalı ve cümle içinde kelimeler arasında bir boşluk bırakılmalıdır.
- Ondalıklı sayılar ayrılırken virgül kullanılmalıdır.
- Yüzde (%) işareti ile rakamlar arasında boşluk bırakılmadan yazılmalıdır. Yüzde işareti Türkçe makalelerde rakamın önünde, İngilizce makalelerde rakamdan sonra yazılmalıdır.
- ( ), “ ” ve / işareti kullanılan yerlerde cümle/kelime öncesi ve sonrası boşluk bırakılmadan yazılmalıdır.
- Metin içinde maddelendirmelerde sayı ya da harf kullanılmamalıdır.
- Çeşitli istatistikler; örneğin, varyans analizi değerleri (F, t, z), korelasyon (R, r) ve diğer istatistiksel göstergeler rapor edilirken italik gösterilmelidir.
- Kısaltmalar, ilgili kelimelerin metin içinde ilk kullanıldığı yerde yapılmalı ve kısaltma sayısı mümkün olduğunca az olmalıdır.
Materyal ve Metot
- Deneysel ve klinik çalışmalar, ilaç araştırmaları ve bazı olgu sunumları için Helsinki Deklerasyonu Prensipleri’ne uygunluk ilkesi aranır. Bu tip çalışmalarda yazarlardan, makalenin bu bölümünde bu prensiplere uygun olarak çalışmayı yaptıklarını, kurumlarının etik kurullarından ve çalışmaya katılmış insanlardan “Bilgilendirilmiş olur” (informed consent) aldıklarını belirtmeleri gerekmektedir. Bu ifade ilgili bölümde "………..etik kurulundan …….tarih ve…… sayı ile etik kurul onayı alınmıştır” şeklinde olmalıdır. “Sözlü etik onay alınmıştır ifadesi” kullanılmamalıdır.
- İnsanlar üzerinde yapılan deneysel çalışmaların sonuçlarını bildiren yazılarda, bu çalışmanın yapıldığı gönüllü ya da hastalara uygulanacak prosedürlerin özelliği tümüyle anlatıldıktan sonra, kendilerinin bilgilendirilip onaylarının alındığını gösterir bir cümle “Çalışmanın Etik Yönü alt başlığında” bulunmalıdır. Yazarlar, bu tür bir çalışma söz konusu olduğunda, ilgili Etik Kuruldan aldıkları onayı göndermelidir. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar için de ilgili, etik izin alınmalıdır. Hasta kimliğini tanıtacak fotoğraf kullanıldığında, hastanın yazılı onayı alınmalı ve hastanın gözleri bantla kapalı olmalıdır. Kurum gibi özel ait bir kuruluşa ait bir fotoğraf kullanıldığında yazılı izin alındığı makale içinde belirtilmeli ve izin bilgileri tarafımıza iletilmelidir.
- Kullanılan fotoğraf bilgileri “Resim X.“ simgesiyle açıklaması yapılmalıdır.
- Makalenin materyal ve metot bölümünde çalışmayı destekleyen kuruluşlar, proje çalışmasıysa numarası, etik kurul onam formu ve izin alınan kuruluş ve tarihleriyle birlikte yazılmalıdır. Ayrıca ilk sayfada da yazar bilgilerinin üstünde italik olarak belirtilir.
Tablo ve şekiller
- En fazla 5 tablo makalede kullanılmalıdır.
- Yazılardaki resim, şekil ve grafikler "Şekil" adı altında gösterilmeli; şekil ve grafikler bilgisayar ortamında çizilmelidir. Tablo, şekil ve denklemlere sıra numarası verilmeli, başlıklar tabloların üzerine, şekillerin ise altına her sözcüğün ilk harfi büyük olacak şekilde yazılmalıdır.
- Tablolar, metin içinde uygun yere yerleştirilmeli, ondalık sayılar nokta ile değil virgül ile ayrılmalıdır (İngilizce özet hariç). Tablolar tablo menüsünden yararlanılarak yapılmalı, hücrelerde birden fazla değer yer almamalı, hizalamalar boşluk tuşu ile yapılmamalı, cetvel yardımıyla yapılmalı, sayılar sağa yaslı şekilde olmalı ve tablo sayısı 5'i geçmemelidir. Tablo başlıkları ve tablo içeriği 10 punto, kaynaklar 8 punto ile yazılmalıdır. Ardı sıra tablo ve şekiller makale içerisinde gösterilmemelidir.
- Kullanılan kısaltmalar şekil, resim, tablo ve grafiklerin altındaki açıklamada belirtilmelidir. Daha önce basılmış şekil, resim, tablo ve grafik kullanılmış ise yazılı izin alınmalıdır ve bu izin açıklama olarak şekil, resim, tablo ve grafik açıklamasında belirtilmelidir ve kaynak olarak atıf yapılmalıdır.
Finansal destek ve çıkar çatışması:
- Kaynaklardan önce aşağıdaki ibareleri uygun şekilde yazınızda belirtmelisiniz.
Finansal kaynak:
- Bu makale ile ilgili herhangi bir finansal kaynaktan yararlanılmamıştır.
Çıkar çatışması:
- Bu makale ile ilgili herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır. Dergi formları kısmındaki Çıkar Çatışması Formu doldurulmalı ve sistem üzerinden gönderilmelidir.
Kaynaklar
- Yazarlar yalnızca doğrudan yararlandıkları kaynakları makalelerinde gösterebilirler. Dergimiz, başka çalışmalarda bildirilen kaynakların aktarma şeklinde kullanılmasını kesinlikle uygun görmemektedir. Mümkün olduğunda, referanslar son 5 yıl içindeki yayınlarla sınırlandırılmalıdır. Kaynaklar kısmı 10 punto yazı boyutunda Times New Roman karakterlerle yazılmalıdır.http erişim tarihleri güncel olmalı, sayfaya ulaşılabilir olmalıdır. Kaynakçada makale ismi sadece ilk harf büyük olarak gösterilmelidir. Parantez öncesi boşluk olmamalıdır. ÖR: 8 (2), yanlış gösterim iken: 8(2) doğru gösterimdir. Kaynakçada doi numarası varsa kaynakça sonuna https://doi.org/XXXXXXXXXX. eklenebilir.
- Kaynakça yazım şekli makale şablonunda örnek olarak yer almaktadır
- Kaynaklar yeterli sayıda olmalıdır ve aşırıya kaçılmamalıdır.
- Kaynaklar yazıda kullanılış sırasına göre sıralanmalıdır. Birden çok kaynak numarası yazılırken aradaki virgülden sonra boşluk bırakılmalı, birbirini takip eden ikiden fazla kaynak numarası yazılacaksa ilk numara ile son numara arasına “-“ işareti konularak yazılmalıdır. Kaynak gösterimi yalnızca cümle sonunda olmalıdır. Kaynak olarak; yayınlanmamış ve sayfa numaralarıyla verilemeyecek kaynak (yayınlanmamış kongre, sempozyum, toplantı, vb. belgeler) kullanılamaz.
Bazı Kaynak Gösterim Şekilleri:
1. Sancar A, Lindsey-Boltz LA, Ünsal-Kaçmaz K, Linn S. Molecular mechanisms of mammalian DNA repair and the DNA damage checkpoints. Annu Rev Biochem. 2004;73(1):39–85.
2. Carlson BM. Human embryology and developmental biology. Elsevier Health Sciences; 2018.
3. Blaxter PS, Farnsworth TP, Carter C, Peel JR. Social health and class inequalities. Equalities. 1976;
4. Nørvåg K. Space-efficient support for temporal text indexing in a document archive context. In: International Conference on Theory and Practice of Digital Libraries. Springer; 2003. p. 511–22.
5. Sever A. Ratlarda Selenyumun yüzme dayanıklılığı, oksitatif stres ve NRF2/HO-1 protein ekspresyonları üzerine etkisi. Fırat Üniversitesi; 2020.
6. Ciccia A, Elledge SJSJ, Adamo A, Collis SJ, Adelman CA, Silva N, et al. The DNA damage response: making it safe to play with knives. Mol Cell. 2010 Oct;40(2):179–204.
Etik ilkeler ve yayın politikası
- Yazarlar tarafından iThenticate, Turnitin veya intihal.net programı üzerinden alınan intihal benzerlik raporlarında bir kaynaktan benzerlik oranı %3'ten, toplam benzerlik oranı ise %30'dan fazla olmamalıdır.
- Yazara yazım kural kontrolü için yazar kontrol listesini doldurmalı, makale yazar kontrol listesindeki tüm basamaklarının “Evet” seçeneğine uyumlu olmalıdır.
- Basıma Onam ve Telif Hakkı Devir Formu ve etik kurul izni gerektiren çalışmalar için ilgili Etik Kurul Onam Formu’nu yüklemek zorunludur.
- Yukarıdaki formata uygun olmayan çalışmalar içerik açısından değerlendirilmeye alınmayacak ve editör tarafından yazara iade edilecektir.
- Bu nedenle; makalenizi dergimize göndermeden önce son bir kez yazar kontrol listesine göre kontrol ediniz. Makale şablonu yazım biçimi konusunda yazara kolaylık sağlayacaktır.
Makalelerin yayımlanmasını engelleyen önemli hususlar
- Editör Kurulunun uygun görmediği,
- Yazarlar tarafından iThenticate, Turnitin veya intihal.net programı üzerinden alınan intihal benzerlik raporlarında bir kaynaktan benzerlik oranı %3'ten, toplam benzerlik oranı ise %30'dan fazla olan,
- Yazar ORCID numarası olmayan,
- Yazar üye ve künye bilgileri yeterli olmayan,
- Dergi yazım kurallarına göre hazırlanmamış,
- Türkçe, İngilizce özeti olmayan veya düzgün hazırlanmayan,
- Editörler Kurulu’nun özel kararı dışında, yazarın yılda iki makale sayısını aşan,
- Sayfa altı, iç kısmı veya dosya adında yazar adı bulunan,
- Editör ön incelemesinde içerik, düzen, kaynak, değerlendirme, yöntem, dil vb. bakımından yetersiz görülen,
- Derginin basım ve yayım sürecine girmesine kadar değerlendirme süreci tamamlanamayan,
- Daha önce reddedilmiş olan,
- Ön incelemesi “editör” ve/veya “editör kurulu” tarafından yapılan ve değerlendirmeye alınması uygun görülen makaleler ilgili bilim dalından hakemlerin olumlu görüşü alındıktan sonra yayımlanır. Ön kontrol ve değerlendirme süreçlerinden sonra yazarların önerilen düzeltmeleri en geç 15 gün (eğer deneysel ilave istenmişse 30 gün) içerisinde yaparak göndermeleri gerekmektedir. Aksi durumda makale reddedilecektir.
- Derginin ilgili sayı kapasitesini aşan makaleler değerlendirmeye alınmaz/yayımlanmaz.
Ethical Principles and Publication Policy
Hakem süreci
Çift taraflı kör hakemlik ve değerlendirme süreci
Hakemlerin değerlendirme süreci
Price Policy
Bingöl Üniversitesi Sağlık Dergisi (BÜSAD), makale gönderim, kabul veya yayın aşamalarının hiçbirinde işlem ve yayın ücreti talep etmemektedir. Dergimiz açık erişimli olup, makalelerin tam metin dosyalarına arşiv kısmından rahatlıkla ulaşabilirsiniz.
