5. Sınıf Matematik Ders Kitabının Değerlerimiz Açısından İncelenmesi

Yıl 2019, Ekim 2019 Özel Sayısı, 161 - 171, 30.10.2019

Volkan Sayın , Keziban Orbay , Emine Altunay Şam

https://doi.org/10.21733/ibad.605040

Cited By: 20

Öz

Bir toplumun
varlığını sürdürebilmesi için temel değerleri çocuklarına aşılaması gerekir. Bu
aşılama okullarda ders ortamında öğretmen eşliğinde olabileceği gibi çocuğun
okul dışı çalışma ortamında kendisinin bile farkında olmadan kitabıyla çalışırken
bilinçaltında gerçekleşebilir. Dolayısıyla ders kitaplarında yer alan değerler
önem kazanmaktadır. Bu araştırmada ortaokul 5. Sınıf matematik ders kitabının
matematik öğretimi programında yer alan değerler açısından incelenmesi
amaçlanmıştır. Bu değerler adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır,
saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik ve yardımseverliktir. Araştırmada nitel
araştırma yöntemi benimsenip doküman incelemesi ile veriler toplanmıştır.
Verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Elde edilen
sonuçlara göre en çok değinilen değerler öz denetim, adalet, yardımseverlik ve
sorumluluk değerleri olup en az değinilen değerler ise dostluk, dürüstlük,
vatanseverlik, saygı ve sevgi değerleridir. Ünitelere göre değerlerin dağılımında
düzensizlik olduğu görülmüş ve betimsel analizler örneklerle birlikte ayrıntılı
bir şekilde verilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Matematik, Ders Kitabı, Değerler

Research of 5th Grade Mathematics Textbook in terms of Our Values

Öz

In
order for a community to continue one's existence, it is necessary to instill
the basic values to its children. This instillation can be accompanied by a
teacher in a school environment, or in a child's out-of-school working
environment, even unconsciously while working with a book. Therefore, the
values in the textbooks gain importance. In this research, it is aimed to
examine the 5th grade mathematics textbook in terms of values in mathematics
teaching program. These values are justice, friendship, honesty, self-control,
patience, respect, love, responsibility, patriotism and helpfulness.
Qualitative research method was adopted in the study and data were collected by
document analysis. Descriptive analysis technique was used to analyze the data.
According to the results, the most frequently mentioned values are
self-control, fairness, helpfulness and responsibility, and the least mentioned
are values of friendship, honesty, patriotism, respect and love. The
distribution of values according to the units was found to be irregular and
descriptive analyzes were given in detail with examples.

Anahtar Kelimeler

Mathematics, textbook, values

Kaynakça

• Baki, Y. (2019). Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(37), 109-146.
• Beil, B. (2003). İyi Çocuk, Zor Çocuk “Doğru Davranışlar Çocuklara Nasıl Kazandırılır?” (Çev. Cuma Yorulmaz). Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Bogdan, R. C. ve Biklen, S. K.(1992). Qualitative research for education: An introduction to theory and methods.
• Çelikkaya, T. ve Kürümlüoğlu, M. (2018). Yenilenen Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programına Yönelik Öğretmen Görüşleri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2018(11), 104-120.
• Çınar, A. (2013). Değerler felsefesi ve psikolojisi. Bursa, Emin Yayınları.
• Dede, Y. (2007). Matematik öğretiminde değerlerin yeri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
• Deniz, K. ve Karagöl, E. (2018). Değerler Eğitimi Açısından Ortaokul Türkçe Ders Kitapları. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2).
• Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları. Değerler eğitimi dergisi, 1(1), 79-96.
• Elbir, B. ve BAĞCI, C. (2013). Değerler Eğitimi Üzerine Yapılmış Lisansüstü Düzeyindeki Çalışmaların Değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 8(1).
• Güneş, F. (2002). Ders kitaplarının incelenmesi. Ankara: Ocak Yayınları.
• Güzel Candan, D. ve Ergen, G. (2014). 3. sınıf hayat bilgisi ders kitaplarının temel evrensel değerleri içermesi bakımından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1).
• Halstead, J. M. (1996). Values and values education in schools. Values in education and education in values, 3-14.
• Kardaş, M. N. ve Cemal, S. (2017). Değerler eğitimi ve Türkçe öğretiminde değer eğitimi üzerine yapılan araştırmalara i̇lişkin kaynakça denemesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(16), 383-412.
• Keskin, Y. (2008). Türkiye’de sosyal bilgiler öğretim programlarında değerler eğitimi: Tarihsel gelişim, 1998 ve 2004 programlarının etkililiğinin araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kıncal, R. Y. (2007). Vatandaşlık Bilgisi. (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kirk, J., Miller, M. L. ve Miller, M. L. (1986). Reliability and validity in qualitative research (Vol. 1). Sage.
• Kuş, Z., Merey, Z. ve Karatekin, K. (2013). İlköğretim 4. ve 5. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 183-214.
• MEB, (2018). Matematik dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1,2,3,4,5, 6, 7 ve 8. sınıflar). 15 Mayıs 2019 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=329 adresinden erişilmiştir.
• Meydan, H. (2014). Okulda Değerler Eğitiminin Yeri ve Değerler Eğitimi Yaklaşımları Üzerine Bir Değerlendirme. BEÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 93-108.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis (2nd Edition). California: Sage Publications.
• Nelson, M. R. (1987). Children and social studies: Creative teaching in the elementary classroom. Harcourt Brace Jovanovich.
• Schwartz, S. H. (2012). An overview of the Schwartz theory of basic values. Online readings in Psychology and Culture, 2(1), 11.
• Silah, S. (2000). Sosyal Psikoloji. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Spranger, E. (2001). İnsan Tipleri: Bir kişilik psikolojisi (Çev. Ahmet Aydoğan). İstanbul: İz yayıncılık.
• Şahin, Ö. ve Başgül, M. (2018). Ortaokul Matematik Ders Kitaplarında Sosyal Değerler. Dicle University Journal of Ziya Gokalp Education Faculty, (34).
• Şahin, T. ve Ersoy, F. (2012). Sosyal bilgiler ders kitaplarının değerler eğitimi yaklaşımları açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 1535-1558.
• Şen, Ü. (2007). Milli Eğitim Bakanlığının 2005 yılında tavsiye ettiği 100 temel eser yoluyla Türkçe eğitiminde değerler öğretimi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Özgüven, İ. E. (1999). Psikolojik testler. Üçüncü baskı. Ankara: PDREM Yayınları.
• Tanrıöver, H. U. (2003). Ders kitaplarında cinsiyet ayrımcılığı. Ders Kitaplarında İnsan Hakları: Tarama Sonuçları, 106-121.
• Yaman, E. (2012). Değerler eğitimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• İncelenen Ders KitabıCırıtcı, H., Gönen, İ., Kavas, D., Özarslan M., Pekcan, N. ve Şahin, M. (2017). Ortaokul matematik ders kitabı 5. Milli Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları, İstanbul.