Zengin Okul Çevresi, Büyük Öz Kaynak: Okul Aile Birliği Gelirlerinin Okul Çevresinin Sosyoekonomik Düzeyine Göre İncelenmesi

Yıl 2022, Sayı: 12, 17 - 32, 02.08.2022

Metin Özkan Neytullah Karakurt İlyas Yaşar

https://doi.org/10.21733/ibad.943336

Cited By: 2

Öz

Devlet okulları büyük oranda kamusal kaynaklarla finanse edilmekle birlikte okul aile birliği gelirleriyle öz gelir yaratma ihtiyacı duymaktadırlar. Öz gelirler okulların özellikle cari harcamalarının karşılanmasında önemli bir yer tutabilmektedir. Ancak okulların öz gelirlerinin okul bölgesinin sosyoekonomik düzeyine göre farklılaşması eğitimde sosyal adaletsizliğe kaynaklık edebilir. Bu araştırmanın amacı okul aile birliği gelirlerinin okulun hizmet alanı sınıflandırmasına göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesidir. Araştırmada büyükşehir kapsamındaki merkez iki ilçenin ilk, orta ve liselerinin tamamının okul aile birliği gelirleri ile hizmet alanı sınıflandırması veri kaynağı olarak kullanılmıştır. Hizmet alanı bölgesine göre zorunlu hizmet bölgesi kapsamındaki okullarla, diğer okullar arasındaki öğrenci başına okul aile birliği gelirleri karşılaştırılmıştır. İlk ve orta okul düzeyinde her iki ilçede de zorunlu hizmet bölgesi aleyhine öğrenci başı okul aile birliği gelirlerinin anlamlı bir şekilde farklılaştığı görülmüştür. Lise düzeyinde ise ilçenin birinde fark anlamlı bulunmazken, diğerinde yine zorunlu hizmet bölgesi aleyhine fark bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okul Aile Birliği, Okul Finansmanı, Öz Kaynak, Okul Çevresi. Sosyoekonomik Düzey

Great Equity in Rich School Environment: An Analysis of the Income of the Parent-teacher Association According to the Socioeconomic Level of the School Environment

Öz

Although public schools are largely financed by public funds, they need to generate self-income with the incomes of the parent-teacher association. Equity capital can play an important role in meeting the current expenditures of schools. However, the differentiation of self-income of schools according to the socio-economic level of the school district may be a source of social injustice in education. The purpose of this research is to determine whether the family-parent union incomes differ according to the service area classification of the school. In the study, incomes of parent-teacher association and service area classification of all primary, secondary and high schools of two central districts within the scope of metropolitan cities were taken. The income per student of the parent-teacher association between the schools in the compulsory service area and the other schools was compared according to the service area. It has been observed that in both districts at the primary and secondary school level, the school-parent union income per student differed significantly against the compulsory service area. At the high school level, there was no significant difference in one of the districts, while the difference was found against the compulsory service region in the other.

Anahtar Kelimeler

Parent-teacher Associations, Finance of School, Equity, School Environment, Socioeconomic level

Kaynakça

• Akşahin, H. (2017). İlkokulların Finansal Kaynak Sorunları ve Bu Sorunların Aşılması İçin Yapılan Stratejilerin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Projesi, Yakındoğu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa.
• Altunay, E. (2017). Okul yöneticilerinin görüşleri doğrultusunda eğitim finansmanı politikaları: sorunlar, nedenler ve çözümler. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 689-784. https://doi.org/10.14686/buefad.304498
• Aslanargun, E., Bozkurt, S. & Sarıoğlu, S. (2016). Sosyo Ekonomik Değişkenlerin Öğrencilerin Akademik Başarısı Üzerine Etkileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (3), 216-234.
• Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Cohen, J.(1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. Routledge. ISBN 978-1-134-74270-7.
• Erdem, A., R. (2019). Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okulların finansmanı (The financing of the schools driven by the natıonal ecucation ministry). V. INES Human and Civilization Congress From Past To Future, Full Text Book, 798-805.
• ERG (2014). İlköğretim Kurumlarının Mali Yönetimi. 19 Nisan 2021 tarihinde http://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2017/03/ERG_MaliYonetimArastirmaRaporu.pdf adresinden erişildi.
• ERG (2019). Eğitimin Yönetişimi ve Finansmanı. 3 Mayıs 2021 tarihinde https://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2017/03/EIR_YonetisimVeFinansman.16.05.19.rev1_.pdf adresinden erişildi.
• Hoşgörür, V. & Arslan, İ. (2014). Okul örgütünün finansal kaynaklarının yönetimi sorunu (Yatağan İlçesi Örneği). Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (1), 91-1022. https://doi.org/10.21666/mskuefd.69002
• Kavak, Y., Ekinci, E., & Gökçe, F. (1997). İlköğretimde kaynak arayışları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 3(3), 309-320.
• Kayahan Karakul, A. (2014). İran ve Türkiye’de eğitim finansmanının karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 67-87.
• Kayıkçı, G., & Akan, D. (2014). İlköğretim kurumlarının mali kaynak sorunları ve okul müdürlerinin çözüm uygulamaları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (1), 237-255. https://doi.org/10.16992/ASOS.74
• Korkmaz, İ. (2005). İlköğretim okullarının karşılaştıkları finansman sorunları. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 429-434.
• Kurul, N. (2012). Eğitim Finansmanı. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• MEB (2019). MEB 2020 yılı bütçe sunuşu. 15 Nisan 2021 tarihinde https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_12/18094404_2020_BUTCE_SUNUYU_17.12.2019.pdf adresinden erişildi.
• MEB (2020). 2019-2020 Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim, 19 Nisan 2021 tarihinde http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_09/04144812_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2019_2020.pdf adresinden erişildi.
• OECD (2020). Education at a glance 2020: OECD indicators. Paris: OECD Publishing. https://doi. org/10.1787/69096873-en
• Önder, E., & Güçlü, N. (2014). İlköğretimde okullar arası başarı farklılıklarını azaltmaya yönelik çözüm önerileri. Eğitim Bilimleri Dergisi, 40, 109-132.
• Özdemir, N. (2011). İlköğretimin Finansmanında Bir Araç: Okul-Aile Birliği Bütçe Analizi (Ankara İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Resmi Gazete. (2015). Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği. 19 Nisan 2021 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150417-4.htm adresinden erişildi.
• Sağ, K., Ş. (2021). Kamu Okullarının Finansman Sorunları ve Eğitim Öğretime Yansımaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Sawilowsky, S. (2009). New effect size rules of thumb. Journal of Modern Applied Statistical Methods. 8 (2), 467–474. doi:10.22237/jmasm/1257035100.
• Şehitoğlu, M., & Koçyiğit, M. (2020). Türkiye ve İsviçre’de okul aile birliği: bir karşılaştırma çalışması. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3(3), 632-653. https://doi.org/10.33712/mana.825942
• Tezcan, Ö., E. (2017). Ortaokullarda Finansman ve Finansman Yönetiminin İncelenmesi (Gaziantep İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Tural, N. (2002). Eğitim finansmanı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• UNICEF. (2011). Türkiye’de Çocukların Durumu Raporu. 19 Nisan 2021 tarihinde https://abdigm.meb.gov.tr/projeler/ois/egitim/032.pdf adresinden erişildi.
• Yamaç, U. (2010). İlköğretim okullarının finans kaynakları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Yıldırım, R. (2020). Okullara Yapılan Bağışlar. Yayımlanmamış Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Yıldız, S. (2018). Neoliberal Ekonomi Uygulamalarıyla Eğitim Finansmanı ve Okul Paydaşları İlişkisinin Değişimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yolcu, H. (2007). Türkiye’de İlköğretim Finansmanının Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.