OPUS Toplum Araştırmaları Dergisi

OPUS Toplum Araştırmaları Dergisi, bütüncül bir bakış açısı ile farklı teori, uygulama ve araştırma alanlarını interdisipliner bir anlayışla bir araya getirmeyi amaçlayan toplum odaklı hakemli bir dergidir. İnterdisipliner yaklaşımı ile sosyal bilim araştırmacılarına farklı bakış açılarını sunmaları ve diğer disiplinlerin kavram ve metotları ile bütüncül bir ilişki kurmaları için ihtiyaç duyulan zemini sunmaktadır. Bu bakış açısı uzun vadede sosyal bilim araştırmalarını yürütmek ve yaymak için yeni yaklaşımlar geliştirme ihtiyacı ve imkânını da bünyesinde barındırmaktadır. ADAMOR Toplum Araştırmaları Merkezinin resmi bir yayını olan OPUS Toplum Araştırmaları Dergisi, yeni vizyonu ile interdisipliner araştırmaları destekleyerek farklı disiplinlerden araştırmacıların, kuramsal ve metodolojik farklılıkları arasında köprüler kurulmasını ve birbirlerini desteklemelerini amaçlamaktadır.

2022 yılından itibaren yılda altı kez (Ocak, Mart, Mayıs, Temmuz, Eylül, Kasım) yayınlanacak olan OPUS sadece İngilizce dilinde ve interdisipliner çalışmaları öncelemektedir. Ayrıca Türkçe makale yayınlamak isteyen araştırmacılar için de İngilizce tam metni olmak koşuluyla Türkçe makalelere yer verilmektedir.
OPUS Toplum Araştırmaları Dergisi, ULAKBIM TR Index, EBSCO Information Services, ERIHPLUS European Reference Index For The Humanities and Social Sciences, Cite Factor, TEI Index of Turkish Education, SOBIAD Citation Index ve ASOS Index tarafından taranmaktadır.

OPUS Toplum Araştırmaları Dergisi, 2011 yılında ISSN: 2146-5177 numarasıyla OPUS-Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi adı ile yayın hayatına başlamıştır. Akademik, hakemli bir dergi olarak yılda iki sayı olarak yayınlanmaya başlayan OPUS, 2016 yılından itibaren yayın politikasında değişikliğe giderek, OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi adıyla yayın hayatına devam etmiştir. OPUS açık erişim politikası ile bugüne kadar basılı olarak yayınlanan bütün sayılarını internet ortamına aktarılmıştır ve OPUS Danışma ve Yayın Kurulu’nun kararı ile 13. sayısı dahil 2018’den itibaren çıkan bütün sayılarını sadece elektronik ortamda yayınlamıştır. 2018 yılından itibaren ULAKBİM TR Dizin tarafından taranmaya başlayan OPUS, uluslararası tanınırlığını arttırmak amacıyla yayın politikasında değişiklikler yapmış ve bu kapsamda 2022 yılından yeni vizyonu ile yayın hayatına devam etme kararı almıştır.

OPUS’da uygulanan makale kabul süreçleri ve yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşların (yazarlar, okurlar ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır.

OPUS, yayın etiği kapsamında tüm paydaşlarının aşağıdaki etik sorumlulukları taşıması beklenmektedir. Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar oluşturulurken açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Yazarların Etik Sorumlulukları
OPUS’a makale gönderen yazar(lar)ın aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:

Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların özgün olması, yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir.
Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklanmalıdır.
Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir, böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri editörler kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.
Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklere yönelik izin prosedürlerini gerçekleştirdiğini gösteren belgeye sahip olmalıdır.
Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi ‘ne gönderilemez.
Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (Yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez.

Editör ve Alan Editörlerinin Etik Görev ve Sorumlulukları
OPUS’un editörü ve alan editörleri, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan “COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors” ve “COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors” rehberleri temelinde aşağıdaki etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır:

Genel görev ve sorumluluklar
Editörler, OPUS’da yayınlanan her yayından sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler, aşağıdaki rol ve yükümlülükleri taşımaktadır:
Okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çaba sarfetme,
Sürekli olarak derginin gelişimini sağlama,
Dergide yayınlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütme,
Düşünce özgürlüğünü destekleme,
Akademik açıdan bütünlüğü sağlama,
Fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam ettirme,
Düzeltme, açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık gösterme.

Okuyucu ile ilişkiler
Editörler; tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir.
Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel alanlarına katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir.
Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.

Yazarlar ile ilişkiler
Editörlerin yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.
Editörler, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.
Yeni editörler, çalışmalara yönelik olarak önceki editör(ler) tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.
“Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci” mutlaka yayınlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir.
Editörler yazarlar tarafından kendilerinden beklenecek her konuyu ayrıntılı olarak içeren bir “Yazar Rehberi” yayınlamalıdır. Bu rehberler belirli zaman aralıklarında güncellenmelidir.
Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.

Hakemler ile ilişkiler
Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
Körleme hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.
Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.
Hakemleri zamanında dönüş ve performans gibi ölçütlerle değerlendirmelidir.
Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.
Hakem havuzunun sürekli ve dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır.
Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.

Uluslararası Danışma kurulu ile ilişkiler
Editör, tüm danışma kurulu üyelerinin süreçleri yayın politikaları ve yönergelere uygun ilerletmesini sağlamalıdır.
Danışma kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve gelişmelerden haberdar etmelidir.
Danışmanlar kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelerini sağlamalıdır.
Yeni danışmanlar kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte belirlemelidir.
Danışmanlar kurulu üyelerinin uzmanlık alanına uygun çalışmaları değerlendirme için göndermelidir.
Danışmanlar kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır.
Danışmanlar kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi için toplantılar düzenlemelidir.

Dergi sahibi ve yayıncı ile ilişkiler
Editörler (baş editör ve bölüm editörleri) ve yayıncı arasındaki ilişki editöryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Editörler ile yayıncı arasında yapılan yazılı sözleşme gereği, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncı ve dergi sahibinden bağımsızdır.

Editöryal ve kör hakemlik süreçleri
Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan “Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci” politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editörler her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirme sürecinin tamamlanmasını sağlar.

Not: Editör ve Alan Editörlerimiz için hazırlanan OPUS yayın Süreci ve Alan Editörleri Rehberini inceleyebilirsiniz!

Kalite güvencesi
Editörler; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.

Kişisel verilerin korunması
Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.

Etik kurul, insan ve hayvan hakları
Editörler; değerlendirilen çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.

Olası suistimal ve görevi kötüye kullanmaya karşı önlem
Editörler; olası suistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikayetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.

Akademik yayın bütünlüğünü sağlamak
Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.

Fikri mülkiyet haklarının korunması
Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür.
Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
Yapıcılık ve tartışmaya açıklık
Editörler; Dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir.
Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır.
Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.

Şikayetler
Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikâyetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.

Çıkar çatışmaları
Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları
Tüm çalışmaların “Kör Hakemlik” ile değerlendirilmesi yayın kalitesini doğrudan etkilemektedir. Bu süreç yayının nesnel ve bağımsız değerlendirilmesi ile güven sağlar. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülür. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör aracılığıyla yazar(lar)a iletilir. Bu bağlamda OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi için çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:
Sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışma değerlendirmeyi kabul etmelidir.
Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.
Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.
Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.
Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.

Yayıncının Etik Sorumlukları
OPUS yayıncısı olan ADAMOR Toplum Araştırmaları Merkezi ve OPUS Editörler Kurulu, OPUS ile ilgili aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket etmektedir:

Editörler, OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi’ne gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumludur. Bu çerçevede ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişiler Baş Editör ve Bölüm Editörleridir.
Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt eder.
OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi’nde yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenir.
Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.

Etik Olmayan Bir Durumla Karşılaşmanız Durumunda;
OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi’nde yukarıda bahsedilen etik sorumluluklar dışında etik olmayan bir davranış veya içerikle karşılaşırsanız lütfen editorialoffice@opusjournal.net adresine e-posta yoluyla bildiriniz.

OPUS Toplum Araştırmaları Dergisi’ne gönderilen makaleler, ilk olarak yayın komisyonumuzun ön değerlendirmesinden geçmekte ve daha sonra içerik ve biçim açısından uygun görülen makaleler değerlendirilmek üzere en az iki hakeme gönderilmektedir.
OPUS Toplum Araştırmaları Dergisi’nde ön incelemeden geçirilen ve biçim ve şekil açısından uygun görülen makalelerin değerlendirme sürecine alınabilmesi için herhangi bir kabul veya red şartına bağlı olmaksızın makale başına ücret (2023 yılı için 4000 TL) ödenmesi gerekmektedir.
OPUS Toplum Araştırmaları Dergisi‘nde değerlendirme işlemleri için hakemlere ücret ödenmekte, yazıların dijital baskı, grafik tasarım ve uluslararası indekslere tanıtılması gibi işlemler ücret karşılığında yapılmaktadır. Bu sebeple gerekli ücreti ödenmeyen makalelerin hakem değerlendirme süreci başlatılamamaktadır.
Hakem sürecini tamamlayamayan ancak yayınlanmamasına kadar verilen makaleler için hakemlere ve editörlere ödenen ücretler ve editoryal giderler (2000TL) kesilerek geriye kalan kısım (2000TL) yazarlara iade edilir.